Audiencia de Charcas
| Audiencia de Charcas Audiencia y Cancillería Real de La Plata de los Charcas | |
|---|---|
.svg) | |
Audiencia de Charcas službeno Audiencia y Cancillería Real de La Plata de los Charcas (Kraljevska audijencija i kancelarija La Plate iz Charcasa) bio je sud Španjolskog kolonijalnog carstva sa sjedištem u La Plati de Nuevo Toledo (kasniji Charcas, današnji Sucre u Boliviji).[1]
Osnovan je po nalogu kralja Felipea II u septembru 1559. kao dio Vicekraljevstva Peru, a reguliran je kraljevskim dekretima; 1563., 1566. i 1573.[2]
Audiencia de Charcas je osnovana iz dva razloga; zbog velikog teritorija koji je tada imalo Vicekraljevstvo Peru i udaljenosti pojedinih dijelova od prijestolnice Lime, ali ponajviše zbog rudnika srebra u Potosíju koji je španjolskom dvoru donosio ogromno bogatstvo. Naravno dotadašnji sud u Limi, bio je institucija koja se od početka protivila osnivanju nove Audijencije koja joj je oduzela moć, i nije blagonaklono gledala na to.[1]
Osnovana je po uzoru na Audijencije u Španjolskoj - sudove koji su provodili kraljevsku pravdu. sudije u građanskom pravu zvani su Oidores, a u kaznenom - Alcaldes de crimen. [3]
Od vladavine Felipea II (1556.-98.) presude Audijencija bile su konačne, osim u slučaju smrtne kazne ili u građanskim parnicama kada je vrijednost slučaja prelazila određenu visinu. U tim se slučajevima žalba se mogla podnijeti višem sudu - Savjetu za Indije u Madridu.[3]
Pored toga dvor je zadužio Audijenciju Charcas da štiti prava Indijanaca, pa su dva dana u sedmici bila određena za to. [3]
Predsjedavajući Audiencije bio je vicekralj ili kapetan general (gobernador).[3]
Jurisdikcija Audiencie Charcas koja je od 1776., postala dio Vicekraljevstva Río de la Plata nije uvijek bila ista. Tako je na primjer - i Cuzco u Peruu 1563. postao dio te Audijecije, ali je godinama kasnije ponovno zavisio o sudu iz Lime.[1]
Pred sam kraj, kad je 1776. osnovano Vicekraljevstvo Río de la Plata juristidkcija Audiencije Charcas protezala se na 26 corregimienta, koji su formirali tadašnju Provinciju Charcas (velik dio današnje Bolivije, jug Perua, dio Paragvaja), kao i dio sjeverne Argentine.[2]
U teoriji i formalno Audijencija je bila institucija odgovorna za provođenje pravde. Međutim funkcije koje obavljala su to daleko nadilazile, jer se bavila i političkim, administrativnim i policijskim poslovima. Tako je na primjer, pored uz kontrole rada kraljevskih funkcionera, mogla dodjeljivati Indijance, zemlju, vodu i pašnjake.[1]
Pored La Paza i Sucra, zbog svojih rudnika bio je važan i Potosí, koji je početkom 17. vijeka imao 150,000 stanovnika i postao jedan od najvećih gradova u tadašnjem svijetu. Tad je London imao nešto više od 100,000 stanovnika, a Pariz 60,000. Sve to nije dugo trajalo, kad su se 1713.iscrpli rudnici spao je na 90,000. [1]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 „Audiencia de Charcas: Contexto histórico ” (španjolski). Georgetown. Pristupljeno 12.10.2023.
- ↑ 2,0 2,1 „Corporate Body - Audiencia de Charcas” (španjolski). Ministerio de Cultura y Deporte. Pristupljeno 12.10.2023.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 „Aiudiencia” (engleski). Encyclopaedia Britannica. Pristupljeno 12.10.2023.