Thông tin khoa học trên Wikipedia

Thông tin khoa học trên Wikipedia bao gồm thông tin mà Wikipedia trình bày về khoa học. Đã có những chỉ trích và thảo luận về tác động và chất lượng của thông tin đó, cũng như sự tương tác của các biên tập viên Wikipedia, giới khoa học và sự tham gia của công chúng với thông tin đó.

Tác động

[sửa | sửa mã nguồn]

Một nghiên cứu năm 2016 đã tìm thấy bằng chứng cho thấy Wikipedia làm tăng sự phân phối và tác động của các ấn phẩm khoa học truy cập mở.[1] Một nghiên cứu năm 2017 đã tìm thấy bằng chứng cho thấy sự nổi tiếng của Wikipedia với tư cách là nguồn thông tin chung phổ biến nhất đã ảnh hưởng đến cách mọi người nói và viết về khoa học.[2][3] UNESCO đã báo cáo vào năm 2017 rằng Wikipedia là một nguồn thông tin khoa học phổ biến vì nó có thứ hạng cao trong các công cụ tìm kiếm.[4] Một nghiên cứu năm 2018 đã kiểm tra cách Wikipedia tích hợp thông tin khoa học mới.[5]

Biên tập viên

[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 2016, Wiki Education Foundation và Simons Foundation đã trình bày một chương trình có độ tiếp cận xa hơn được gọi là "Năm Khoa học". Trong chương trình này, những nhà giáo dục Wikipedia đã đến thăm các hội nghị học thuật và mời giới khoa học đóng góp thông tin từ lĩnh vực chuyên môn của họ cho Wikipedia.[6] Một số trường đại học có các chương trình khuyến khích sinh viên chỉnh sửa các bài báo khoa học trên Wikipedia như một phần của trải nghiệm học tập.[7] Cộng đồng Wikipedia mời các học giả sửa đổi những bài viết trên Wikipedia.[8] Các hiệp hội học thuật khác nhau đã khuyến khích thành viên của họ chỉnh sửa Wikipedia.[9]

Chất lượng

[sửa | sửa mã nguồn]

Wikipedia có một hoạt động sâu rộng và đa dạng trong việc trích dẫn các ấn phẩm khoa học thuộc đủ mọi lĩnh vực.[10] Một nghiên cứu năm 2005 được công bố trên tập san Nature đã so sánh 40 bài báo trên Wikipedia về các chủ đề khoa học với đối tác Encyclopædia Britannica của họ. Các chuyên gia chủ đề đã tìm thấy bốn "lỗi nghiêm trọng" trong mỗi cuốn bách khoa toàn thư. Họ cũng tìm thấy 162 vấn đề ít nghiêm trọng hơn trên Wikipedia và 123 vấn đề ở Britannica.[11] Một nhà văn khoa học phổ thông của Vice đã phàn nàn vào năm 2017 rằng các bài báo khoa học trên Wikipedia quá chú trọng về mặt kỹ thuật.[12] Giới khoa học và tổ chức truyền thông khác nhau đều đặt ra câu hỏi và phê bình mức độ ảnh hưởng của các bài báo trên Wikipedia về khoa học đối với các quyết định chính trị liên quan đến khoa học.[13][14][15]

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Teplitskiy, Misha; Lu, Grace; Duede, Eamon (tháng 9 năm 2017). “Amplifying the impact of open access: Wikipedia and the diffusion of science”. Journal of the Association for Information Science and Technology. 68 (9): 2116–2127. arXiv:1506.07608. doi:10.1002/asi.23687.
  2. ^ Thompson, Neil; Hanley, Douglas (ngày 19 tháng 9 năm 2017). “Science Is Shaped by Wikipedia: Evidence from a Randomized Control Trial”. Social Science Research Network (MIT Sloan Research Paper No. 5238–17).
  3. ^ Zastrow, Mark (ngày 26 tháng 9 năm 2017). “Wikipedia shapes language in science papers”. Nature (bằng tiếng Anh). Nature Publishing Group. doi:10.1038/nature.2017.22656.
  4. ^ Natural Sciences Sector (ngày 9 tháng 5 năm 2017). “The UNESCO Science Report finds a new public on Wikipedia”. UNESCO (bằng tiếng Anh). United Nations.
  5. ^ Benjakob, Omer; Aviram, Rona (ngày 17 tháng 4 năm 2018). “A Clockwork Wikipedia: From a Broad Perspective to a Case Study”. Journal of Biological Rhythms. 33 (3): 233–244. doi:10.1177/0748730418768120. PMID 29665713.
  6. ^ Simons Foundation (ngày 1 tháng 3 năm 2017). “Mind the Gaps: Improving the Science on Wikipedia”. Simons Foundation.
  7. ^ Neal, Meghan (ngày 11 tháng 2 năm 2016). “Science Students Are Writing Wikipedia Articles Instead of Term Papers”. Motherboard (bằng tiếng Anh).
  8. ^ Shafee, Thomas; Mietchen, Daniel; Su, Andrew I. (ngày 11 tháng 8 năm 2017). “Academics can help shape Wikipedia”. Science. 357 (6351): 557.2–558. Bibcode:2017Sci...357..557S. doi:10.1126/science.aao0462. PMID 28798122.
  9. ^ Goldstein, Evan B. (ngày 27 tháng 1 năm 2017). “Three Reasons Why Earth Scientists Should Edit Wikipedia”. Eos. American Geophysical Union.
  10. ^ Arroyo-Machado, Wenceslao; Torres-Salinas, Daniel; Herrera-Viedma, Enrique; Romero-Frías, Esteban; Lozano, Sergi (ngày 10 tháng 2 năm 2020). “Science through Wikipedia: A novel representation of open knowledge through co-citation networks”. PLOS ONE. 15 (2): e0228713. arXiv:2002.04347. doi:10.1371/journal.pone.0228713. PMC 7010282. PMID 32040488.
  11. ^ “Study: Wikipedia as accurate as Britannica”. CNET (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2018.
  12. ^ Byrne, Michael (ngày 12 tháng 10 năm 2017). “Wikipedia's Science Articles Are Elitist”. Motherboard (bằng tiếng Anh).
  13. ^ Lucassen, Teun; Dijkstra, Roald; Schraagen, Jan Maarten (ngày 20 tháng 8 năm 2012). “Readability of Wikipedia”. First Monday (bằng tiếng Anh). 0 (9). doi:10.5210/fm.v0i0.3916.
  14. ^ Clark, Liat (ngày 17 tháng 8 năm 2015). “Wikipedia wars are harming politically charged science”. Wired.
  15. ^ Collins, Nathan (ngày 18 tháng 8 năm 2015). “The Political Controversy of Wikipedia Science Articles”. Pacific Standard (bằng tiếng Anh).

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]