Điểm tới hạn

Trong nhiệt động lực học, điểm tới hạn (hay trạng thái tới hạn) là điểm cuối cùng trên đường cong cân bằng pha. Ví dụ nổi bật nhất là điểm tới hạn chất lỏng-hơi, điểm cuối cùng của đường cong áp suất-nhiệt độ chỉ ra các điều kiện mà tại đó chất lỏng và hơi của nó có thể cùng tồn tại. Tại điểm tới hạn, được định nghĩa theo nhiệt độ tới hạn T_c và áp suất tới hạn p_c, ranh giới pha không còn nữa. Các ví dụ khác là các điểm tới hạn của chất lỏng-chất lỏng trong các hỗn hợp.

Bảng nhiệt độ và áp suất hơi tới hạn của một số chất

Chất^[2]^[3]	Nhiệt độ tới hạn	Áp suất tới hạn (tuyệt đối)
Argon	−122,4 °C (150,8 K)	48,1 atm (4.870 kPa)
Ammoniac^[4]	132,4 °C (405,5 K)	111,3 atm (11.280 kPa)
Brom	310,8 °C (584,0 K)	102 atm (10.300 kPa)
Caesi	1.664,85 °C (1.938,00 K)	94 atm (9.500 kPa)
Clo	143,8 °C (416,9 K)	76,0 atm (7.700 kPa)
Etanol	241 °C (514 K)	62,18 atm (6.300 kPa)
Flo	−128,85 °C (144,30 K)	51,5 atm (5.220 kPa)
Heli	−267,96 °C (5,19 K)	2,24 atm (227 kPa)
Hydro	−239,95 °C (33,20 K)	12,8 atm (1.300 kPa)
Krypton	−63,8 °C (209,3 K)	54,3 atm (5.500 kPa)
CH₄ (metan)	−82,3 °C (190,8 K)	45,79 atm (4.640 kPa)
Neon	−228,75 °C (44,40 K)	27,2 atm (2.760 kPa)
Nitơ	−146,9 °C (126,2 K)	33,5 atm (3.390 kPa)
Oxy	−118,6 °C (154,6 K)	49,8 atm (5.050 kPa)
CO₂	31,04 °C (304,19 K)	72,8 atm (7.380 kPa)
N₂O	36,4 °C (309,5 K)	71,5 atm (7.240 kPa)
H₂SO₄	654 °C (927 K)	45,4 atm (4.600 kPa)
Xenon	16,6 °C (289,8 K)	57,6 atm (5.840 kPa)
Lithi	2.950 °C (3.220 K)	652 atm (66.100 kPa)
Thủy ngân	1.476,9 °C (1.750,1 K)	1.720 atm (174.000 kPa)
Lưu huỳnh	1.040,85 °C (1.314,00 K)	207 atm (21.000 kPa)
Sắt	8.227 °C (8.500 K)
Vàng	6.977 °C (7.250 K)	5.000 atm (510.000 kPa)
Nhôm	7.577 °C (7.850 K)
Nước^[5]^[6]	373,946 °C (647,096 K)	217,7 atm (22,06 MPa)

Chú thích

^ Horstmann, Sven (2000). Theoretische und experimentelle Untersuchungen zum Hochdruckphasengleichgewichtsverhalten fluider Stoffgemische für die Erweiterung der PSRK-Gruppenbeitragszustandsgleichung [Theoretical and experimental investigations of the high-pressure phase equilibrium behavior of fluid mixtures for the expansion of the PSRK group contribution equation of state] (Ph.D.) (bằng tiếng Đức). Carl-von-Ossietzky Universität Oldenburg. ISBN 3-8265-7829-5.
^ Emsley, John (1991). The Elements . Oxford University Press. ISBN 0-19-855818-X.
^ Cengel, Yunus A.; Boles, Michael A. (2002). Thermodynamics: An Engineering Approach . McGraw-Hill. tr. 824. ISBN 0-07-238332-1.
^ “Ammonia”. Truy cập 5 tháng 9 năm 2015.
^ International Association for the Properties of Water and Steam, 2007.
^ “Critical Temperature and Pressure”. Purdue University. Truy cập ngày 19 tháng 12 năm 2006.

Tham khảo

“Revised Release on the IAPWS Industrial Formulation 1997 for the Thermodynamic Properties of Water and Steam” (PDF). International Association for the Properties of Water and Steam. tháng 8 năm 2007. Truy cập ngày 9 tháng 6 năm 2009.

Liên kết ngoài

“Critical points for some common solvents”. ProSciTech. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2015.
“Critical Temperature and Pressure”. Department of Chemistry. Purdue University. Truy cập ngày 3 tháng 12 năm 2006.

[1] Horstmann, Sven (2000). Theoretische und experimentelle Untersuchungen zum Hochdruckphasengleichgewichtsverhalten fluider Stoffgemische für die Erweiterung der PSRK-Gruppenbeitragszustandsgleichung [Theoretical and experimental investigations of the high-pressure phase equilibrium behavior of fluid mixtures for the expansion of the PSRK group contribution equation of state] (Ph.D.) (bằng tiếng Đức). Carl-von-Ossietzky Universität Oldenburg. ISBN 3-8265-7829-5.

[2] Emsley, John (1991). The Elements . Oxford University Press. ISBN 0-19-855818-X.

[3] Cengel, Yunus A.; Boles, Michael A. (2002). Thermodynamics: An Engineering Approach . McGraw-Hill. tr. 824. ISBN 0-07-238332-1.

[4] “Ammonia”. Truy cập 5 tháng 9 năm 2015.

[Steam_2007-5] International Association for the Properties of Water and Steam, 2007.

[6] “Critical Temperature and Pressure”. Purdue University. Truy cập ngày 19 tháng 12 năm 2006.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

x t s Trạng thái vật chất
Trạng thái	Rắn Lỏng Khí / Hơi Plasma
Năng lượng thấp	Ngưng tụ Bose-Einstein Ngưng tụ Fermion Vật chất suy biến Hall lượng tử Vật chất Rydberg Vật chất lạ Siêu lỏng Siêu rắn Vật chất photon
Năng lượng cao	Vật chất QCD Ô mạng QCD Quark–gluon plasma Chất lưu siêu tới hạn
Các trạng thái khác	Chất keo Thủy tinh Tinh thể lỏng Quantum spin liquid Vật chất lạ Vật chất lập trình Vật chất tối Phản vật chất Trật tự từ tính Phản sắt từ Feri từ Sắt từ String-net liquid Siêu thủy tinh
Chuyển pha	Sự sôi Nhiệt độ bay hơi Ngưng tụ Đường tới hạn Điểm tới hạn Kết tinh Ngưng kết Bay hơi Bay hơi nhanh Đông đặc Ion hóa Điện ly Điểm Lambda Nóng chảy Nhiệt độ nóng chảy Tái tổ hợp Tái đóng băng Chất lỏng bão hòa Thăng hoa Siêu lạnh Điểm ba Hóa hơi Thủy tinh hóa
Đại lượng	Nhiệt nóng chảy Nhiệt thăng hoa Nhiệt hóa hơi Ẩn nhiệt Ẩn nội năng Trouton's ratio Volatility
Khái niệm	Binodal Chất lỏng áp lực Cooling curve Phương trình trạng thái Hiệu ứng Leidenfrost Macroscopic quantum phenomena Hiệu ứng Mpemba Order and disorder (physics) Spinodal Siêu dẫn Hơi siêu nhiệt Quá sôi Hiệu ứng nhiệt điện môi
Danh sách	Danh sách trạng thái vật chất