Aliénor xứ Aquitaine

Aliénor xứ Aquitaine
Aliénor d'Aquitaine
Aliénor xứ Aquitaine; Aliénor d'Aquitaine
	Hình ảnh của Vương hậu Aliénor bởi Frederick Sandys vào năm 1858
Nữ công tước xứ Aquitaine
Tại vị	4 tháng 9, 1137 – 1 tháng 4, 1204 ; (66 năm, 210 ngày)
Tiền nhiệm	Guillaume X
Kế nhiệm	Jean I
Nữ bá tước xứ Poitiers
Tại vị	4 tháng 9, 1137 – 1153
Tiền nhiệm	William VIII
Kế nhiệm	William IX
Vương hậu nước Pháp
Tại vị	1 tháng 4, 1137 – 21 tháng 3, 1152 ; (14 năm, 355 ngày)
Tiền nhiệm	Adelaide xứ Maurienne
Kế nhiệm	Constanza của Castilla
Vương hậu nước Anh
Tại vị	25 tháng 10, 1154 – 6 tháng 7, 1189 ; (34 năm, 254 ngày)
Đăng quang	19 tháng 12, 1154
Tiền nhiệm	Mathilde xứ Boulogne
Kế nhiệm	Berenguela của Navarra
Thông tin chung
Sinh	1122 hoặc 1124; Poitiers, Bordeaux, hoặc Nieul-sur-l'Autise
Mất	1 tháng 4, 1204 (80 hoặc 82 tuổi); Poitiers
An táng	Tu viện Fontevraud, Fontevraud
Phối ngẫu	Louis VII của Pháp ; Henry II của Anh
Hậu duệ	Marie, Bá tước phu nhân xứ Champagne; Alix, Bá tước phu nhân xứ Blois; William IX, Bá tước Poitiers; Henry Vua trẻ; Matilda, Công tước phu nhân xứ Sachsen; Richard I, Quốc vương nước Anh ; Geoffrey II, Công tước xứ Bretagne; Eleanor, Vương hậu Castilla; Joan, Vương hậu Sicilia; John, Quốc vương nước Anh ;
Vương tộc	Nhà Poitiers ; Nhà Capet (kết hôn) ; Nhà Plantagenet/Angevin (kết hôn)
Thân phụ	Guillaume X xứ Aquitaine
Thân mẫu	Aenor de Châtellerault
Tôn giáo	Công giáo La Mã

Aliénor xứ Aquitaine (tiếng Pháp: Aliénor/Éléonore d'Aquitaine; tiếng Anh: Eleanor of Aquitaine; 1122 hoặc 1124 – 1 tháng 4, 1204) là một trong những phụ nữ quyền lực và giàu có nhất Tây Âu trong giai đoạn Trung kỳ Trung cổ, là thành viên của nhà Ramnulfid (cũng gọi là Nhà Poitiers, gia tộc thống trị vùng Tây Nam nước Pháp). Bà trở thành Nữ công tước xứ Aquitaine (Duchess of Aquitaine) khi còn là đứa trẻ, nắm vị trí cai trị xứ Nouvelle-Aquitaine một cách độc lập. Sau đó, bà trở thành Vương hậu nước Pháp (1137–1152) và Vương hậu nước Anh (1154–1189). Bà là người bảo trợ cho các nhà văn như Wace, Benoît de Sainte-Maure, và Bernart de Ventadorn.

Sự kế thừa xứ Aquitaine của Aliénor khiến bà trở thành cô dâu danh giá nhất châu Âu. Sau 3 tháng trở thành Nữ công tước, bà đã cưới Louis VII của Pháp, con trai Louis VI của Pháp, người bảo hộ xứ của bà. Khi là Vương hậu của Pháp, chồng bà đã tham gia vào cuộc Thập tự chinh thứ 2. Một thời gian sau đó bà đã tìm cách hủy bỏ cuộc hôn nhân này^[1], nhưng đã bị Giáo hoàng Eugene III bác bỏ^[2]. Tuy nhiên, sau khi Alix, đứa con gái thứ 2 ra đời, Louis đã đồng ý ly hôn vì họ không có 1 đứa con trai sau 15 năm lấy nhau^[3]. Họ chính thức tiêu hôn ngày 11 tháng 3, 1152, những người con gái của họ vẫn được coi là chính thống và quyền nuôi dưỡng thuộc về Louis, trong khi đất đai của Aliénor được phục hồi lại cho bà.

Ngay sau khi cuộc ly hôn được công nhận, Aliénor đã đính hôn với Henry, Công tước xứ Normandy và Bá tước xứ Anjou, người trở thành Quốc vương nước Anh vào năm 1154. Henry có mối quan hệ họ hàng với bà, và trẻ hơn bà 9 tuổi. Đám cưới của họ được tổ chức vào 18 tháng 5 năm 1152, khoảng 8 tuần sau cuộc tiêu hôn của Aliénor, diễn ra ở một nhà thờ tại Poitiers, Pháp. Trong 13 năm sau đó, bà đã sinh cho Henry 8 đứa con: năm con trai và ba con gái. Tuy nhiên, Henry và Aliénor sau đó lại ghẻ lạnh với nhau. Henry giam bà năm 1173 vì giúp đỡ con trai bà nổi dậy chống lại nhà vua. Bà không được thả cho đến 6 tháng 7, 1189 khi nhà vua chết và con trai của họ, Richard I lên ngôi Quốc vương nước Anh.

Khi Richard I tham gia Cuộc thập tự chinh thứ ba, Aliénor đã ở lại Vương quốc và giữ vai trò nhiếp chính tối cao, đến khi nhà vua trở về ông đã bị bà bắt giam và cầm tù. John, người con trai nhỏ tuổi nhất của bà lên ngôi Quốc vương nước Anh thay thế và bà vẫn giữ vai trò nhiếp chính lớn nhất.

Bà được xem là người phụ nữ giàu có và quyền lực nhất của cả thời kì Trung cổ cho đến thế kỉ XVII. Ngoài ra, bà sống thọ nhất trong tất cả các vương hậu Anh quốc, chỉ đứng sau Elizabeth. Trước đây từng có Emma xứ Normandie cũng được xem là vị vương hậu có tuổi thọ cao nhất.

Thân thế

Năm sinh của Aliénor không được biết chính xác: bản phả hệ gia đình bà cuối thế kỷ 13 cho biết bà đã 13 tuổi vào mùa xuân năm 1137, nó cung cấp bằng chứng rõ ràng nhất rằng Eleanor có lẽ sinh muộn nhất vào năm 1124^[4]. Nơi sinh ra của bà có thể bao gồm Poitiers, Bordeaux và Nieul-sur-l'Autise.

Aliénor là con cả của William X, Công tước xứ Aquitaine, một quốc quân nổi tiếng khắp châu Âu bấy giờ và rất có thế lực. Mẹ bà là Aenor de Châtellerault, con gái của Aimery I, Tử tước xứ Châtellerault và Phu nhân Dangereuse de l'Isle Bouchard, xuất thân thế gia nhưng Aenor chỉ là tình nhân của William, cũng như trường hợp mẹ bà là Phu nhân Dangereuse. Hôn lễ của William và Aenor được tổ chức bởi Dangereuse khi Elenor đã 6 hoặc 8 tuổi. Cũng vào độ tuổi ấy, mẹ và anh em trai của bà mất^[5].

Cái tên "Aliénor" của bà được cho là đặt theo tên mẹ bà, Aenor, được gọi là "Aliénor" từ tiếng Latinh của "alia Aenor", mang ý chỉ "một Aenor khác". Sau đó, do ảnh hưởng chuyển ngữ từ miền Bắc Pháp và tiếng Anh của Aliénor, nên gọi là Eléanor^[6]. Trước bà, có một người cũng mang tên này rất nổi tiếng, đó là Eleanor xứ Normandy, cô của William người Chinh phục. Tại Paris khi còn là Vương hậu, Eleanor được gọi với cái tên kính cẩn Helienordis.

Tổ tiên

Tổ tiên của Aliénor xứ Aquitaine

16. Guillaume V xứ Aquitaine

8. Guillaume VIII xứ Aquitaine

17. Agnes of Burgundy

4. Guillaume IX xứ Aquitaine

18. Robert I, Duke of Burgundy

9. Hildegarde of Burgundy

19. Ermengarde of Anjou

2. Guillaume X xứ Aquitaine

20. Pons of Toulouse

10. William IV of Toulouse

21. Almodis de la Marche

5. Philippa of Toulouse

22. Robert, Count of Mortain

11. Emma of Mortain

23. Matilda de Montgomerie

1. Aliénor xứ Aquitaine

24. Hugues I of Châtellerault

12. Boson II of Châtellerault

25. Gerberge de La Rochefoucauld

6. Aimery I of Châttellerault

26. Aimery IV of Thouars

13. Alienor de Thouars

27. Aremgarde de Mauléon

3. Aenor de Châtellerault

28. Archimbaud Borel de Bueil

14. Barthelemy de L'Isle Bouchard

29. Agnes de L'Isle Bouchard

7. Dangerose de l'Isle Bouchard

30. Eon de Blaison

15. Gerberge de Blaison

31. Tcheletis de Trèves

Xem thêm

Tham khảo

^ Meade, Marion. "Eleanor of Aquitaine: A Biography". Penguin Books, 1977, p. 106
^ Meade, Marion. "Eleanor of Aquitaine: A Biography". Penguin Books, 1977, p. 122
^ Marion Meade, Eleanor of Aquitaine: a biography, Penguin Books, 1977
^ citation, Ralph Turner: Eleanor of Aquitaine p.28
^ (tiếng Pháp) Biographie d'Aliénor d'Aquitaine
^ Meade (1977).

tài liệu

Eleanor of Aquitaine: Queen of France, Queen of England, Ralph V. Turner (2009)
Eleanor of Aquitaine: Lord and Lady, John Carmi Parsons & Bonnie Wheeler (2002)
Queen Eleanor: Independent Spirit of the Medieval World, Polly Schover Brooks (1983) (for young readers)
Eleanor of Aquitaine: A Biography, Marion Meade (1977)
Eleanor of Aquitaine and the Four Kings, Amy Kelly (1950)
Eleanor of Aquitaine: The Mother Queen, Desmond Seward (1978)
Eleanor of Aquitaine: A Life, Alison Weir (1999)
Women of the Twelfth Century, Volume 1: Eleanor of Aquitaine and Six Others, Georges Duby
Power of a Woman. Memoirs of a turbulent life: Eleanor of Aquitaine, Robert Fripp (2006)
The Origin and Meaning of Courtly Love: A Critical Study of European Scholarship, Roger Boase (1977), Manchester University Press
Duchess of Aquitaine, Margaret Ball (2006), St. Martin's Press
Eleanor of Aquitaine, Curtis Howe Walker (1950)
Eleanor of Aquitaine, Regine Pernoud, Collins; 1st ed. edition (1967)
Eleonore van Aquitanië 1122-1204, een bijzondere vrouw in het zomertij der middeleeuwen, Guus Pikkemaat, Aspekt BV (2011) (in Dutch)
"Revisiting Monarchy: Women and the Prospects for Power," Katherine Crawford (2012)
"Some Legends Concerning Eleanor of Aquitaine," Frank McMinn Chambers (1941)

Liên kết ngoài

The Eleanor Vase Lưu trữ 2009-06-28 tại Wayback Machine preserved at the Louvre
RoyaList Online interactive family tree Lưu trữ 2009-01-05 tại Wayback Machine (en)

Quý tộc Pháp
Aliénor xứ Aquitaine Vương tộc Poitiers Sinh: , 1124 Mất: 1 April, 1204
Tiền nhiệm William X/VIII	Nữ công tước xứ Aquitaine ngày 9 tháng 4 năm 1137 – ngày 1 tháng 4 năm 1204 với Louis Trẻ (1137–1152) Henry Curtmantle (1152–1189) Richard Sư Tử Tâm (1189–1199) John Lackland (1199–1204)	Kế nhiệm John
Tiền nhiệm William X/VIII	Nữ bá tước xứ Poitiers ngày 9 tháng 4 năm 1137 – c. 1153 với Louis Trẻ (1137–1152) Henry Curtmantle (1152–1153)	Kế nhiệm William IX
Vương thất Pháp
Tiền nhiệm Adelaide xứ Maurienne	Vương hậu nước Pháp ngày 12 tháng 7 năm 1137 – tháng 3 năm 1152 Phục vụ bên cạnh: Adelaide xứ Maurienne (25 tháng 7 – ngày 1 tháng 8 năm 1137)	Kế nhiệm Constanza của Castilla
Vương thất Anh
Trống Danh hiệu cuối cùng được tổ chức bởi Mathilde I xứ Boulogne	Vương hậu nước Anh ngày 25 tháng 10 năm 1154 – ngày 6 tháng 7 năm 1189 Phục vụ bên cạnh: Margaret của Pháp (1172–1183)	Kế nhiệm Berenguela của Navarra

[1] Meade, Marion. "Eleanor of Aquitaine: A Biography". Penguin Books, 1977, p. 106

[2] Meade, Marion. "Eleanor of Aquitaine: A Biography". Penguin Books, 1977, p. 122

[Meade-3] Marion Meade, Eleanor of Aquitaine: a biography, Penguin Books, 1977

[4] tation, Ralph Turner: Eleanor of Aquitaine p.28

[5] (tiếng Pháp) Biographie d'Aliénor d'Aquitaine

[FOOTNOTEMeade1977-6] Meade (1977).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]