Anhydride

Anhydride
Anhydridee, Chihuahua, Mexico
Thông tin chung
Thể loại	Khoáng vật sulfat
Công thức hóa học	Calci sunfat:CaSO4
Phân loại Strunz	07.AD.30
Phân loại Dana	28.3.2.1
Hệ tinh thể	Trực thoi - Tháp đôi
Nhóm không gian	Trực thoi 2/m 2/m 2/m
Ô đơn vị	a = 6.245(1) Å, b = 6.995(2) Å, c = 6.993(2) Å; Z = 4
Nhận dạng
Màu	Không màu đến xanh nhạt hoặc tím nếu trong suốt; đỏ, nâu mờ hoặc xám nếu chứa tạp chất
Dạng thường tinh thể	Hiếm gặp tinh thể ở dạng tấm và lăng trụ. Thường tồn tại ở dạng mạch sợi song song, tan vỡ thành các mảnh cát khai. Cũng có thể tồn tại ở dạng các khối hạt, kết hạch, đá khối.
Song tinh	Đơn giản hoặc lặp lại ở mặt {011}, phổ biến; liên kết đôi ít gặp ở mặt {120}
Cát khai	[010] hoàn hảo, [100] hoàn hảo, [001] tốt;
Vết vỡ	Dạng vỏ sò
Độ bền	Giòn
Độ cứng Mohs	3.5
Ánh	Ánh ngọc trai ở mặt {010}, ánh thủy tinh đến ánh mờ ở mặt {001}; ánh thủy tinh ở mặt {100}
Màu vết vạch	Trắng
Tính trong mờ	Mờ đến trong suốt
Tỷ trọng riêng	2.97
Thuộc tính quang	Hai trục (+)
Chiết suất	nα = 1.567 - 1.574 nβ = 1.574 - 1.579 nγ = 1.609 - 1.618
Khúc xạ kép	δ = 0.042 - 0.044
Đa sắc	Đa dạng dưới tia cực tím; X = không màu cho đến màu hồng hoặc vàng nhạt; Y = tím nhạt hoặc hồng; Z = tím.
Góc 2V	56 - 84°
Tính nóng chảy	2
Các đặc điểm khác	Một số mẫu vật phát huỳnh quang, một số khác phát huỳnh quang sau khi đun nóng
Tham chiếu	[1][2][3][4]

Cấu trúc tinh thể của anhydride

Anhydride là một khoáng vật sulfat calci khan, CaSO₄. Nó kết tinh theo trực thoi, với ba mặt cát khai hoàn hảo song song với ba mặt phẳng hình học. Nó không đồng hình với bari sulfat (barit) trực thoi và stronti sulfat (calestin), điều mà có thể được dự đoán từ công thức hóa học. Khối tinh thể riêng biệt rất hiếm, thường thì khoáng vật này chỉ tồn tại ở dạng các khối cắt. Độ cứng là 3,5 và trọng lượng riêng là 2,9. Màu sắc trắng, đôi khi hơi xám, hơi xanh hoặc tím. Ở mặt cát khai, ánh ngọc trai, các mặt khác có ánh thủy tinh. Khi tiếp xúc với nước, anhydride chuyển thành dạng thạch cao, (CaSO₄·2H₂O), bởi quá trình hấp thụ nước. Anhydride thường có mặt với calcit, halit, và lưu huỳnh cũng như là galen, chalcopyrit, molybdenit và pyrit trong các mỏ khoáng.

Thể tồn tại

Anhydride thường được tìm thấy cùng với thạch cao trong các mỏ đã bốc hơi nước. Nó được phát hiện lần đầu năm 1794 ở một mỏ muối gần Hall ở Tirol. Ở độ sâu này, bề mặt anhydride đã bị chuyển thành thạch cao bởi sự hấp thụ từ nước ngầm.

Trong dung dịch calci sulfat, các tinh thể thạch cao tồn tại, nhưng khi dung dịch chứa dư natri hoặc kali clorit, anhydride sẽ được tạo thành khi trên 40 °C. Đây là một trong những cách để thu được khoáng vật nhân tạo, và tương tự như sự hình thành trong tự nhiên, khi mà khoáng vật tồn tại ở các bể muối.

Kết hạch ở bãi thoái triều

Anhydride tồn tại trong môi trường bãi thoái triều ở vùng Vịnh qua quá trình thay thế kết hạch tạo đá. Anhydride kết hạch xuất tồn tại như phần thay thế cho thạch cao trong môi trường đá trầm tích.^[5]

Đá phủ vòm muối

Lượng lớn anhydride tồn tại khi các vòm muối tạo thành đá khối. Anhydride tồn tại 1-3% trong các vòm muối và hình thành các lớp phủ ở trên đỉnh muối khi halit bị nước lỗ hổng rửa trôi. Đá phủ điển hình là muối, trên cùng phủ bởi một lớp anhydride, đắp trên nữa là thạch cao, tiếp theo là một lớp calcit.^[6] Sự tiếp xúc với dầu có thể làm giảm SO₄ tạo thành calcit, nước và hydro sulfide(H₂S).^[7]

Tên gọi

Tên gọi Anhydride được đặt bởi A. G. Werner vào năm 1804, bởi vì sự thiếu nước trong tinh thể, tương phản với sự có mặt của nước trong thạch cao.

Tham khảo

1. Klein, Cornelis and Cornelius S. Hurlbut, 1985, Manual of Mineralogy, 20th ed., John Wiley and Sons, New York, ISBN 0-471-80580-7
2. Webmineral
3. Mindat.org
4. Handbook of Mineralogy
5. Michael A. Church, Encyclopedia of Sediments & Sedimentary Rocks, Springer, 2003, pp. 17-18 ISBN 978-1-4020-0872-6
6. Walker, C. W. (1976). “Origin of Gulf Coast salt-dome cap rock”. AAPG Bulletin. 60 (12): 2162–2166.
7. Saunders, James A.; Thomas, Robert C. (1996). “Origin of 'exotic' minerals in Mississippi salt dome cap rocks: results of reaction-path modeling”. Applied Geochemistry. 11 (5): 667–676. doi:10.1016/S0883-2927(96)00032-7.

• Spencer, Leonard James. Anhydridee. 1911 Encyclopædia Britannica
• Mineralgalleries.com Lưu trữ 2004-10-19 tại Wayback Machine
• Minerals.net