Cân

Đơn vị đo khối lượng Việt Nam xưa
Thập phân/thập lục phân
擯	Tấn
榭	Tạ
...	Yến
斤	Cân
...	Nén
兩	Lạng
钱	Tiền
分	Phân
厘	Ly
毫	Hào
絲	Ti
忽	Hốt
微	Vi
Kim hoàn
	Lượng
	Chỉ
Xem thêm
Hệ đo lường cổ Việt Nam

Bài này nói về đơn vị đo khối lượng. Xem các nghĩa khác ở cân (định hướng).

Cân là đơn vị đo khối lượng trong hệ đo lường cổ Việt Nam, hiện nay tương đương với 1 kilôgram, hay nôm na là 10 lạng, được sử dụng trong giao dịch đời thường ở Việt Nam. Nó cũng là đơn vị đo khối lượng cổ tại Trung Quốc, Hồng Kông...

Việt Nam

Trong quá khứ, một cân bằng 16 lạng (cân thập lục), nên mới có câu nói dân gian "kẻ tám lạng người nửa cân" (ý nói hai bên bằng nhau). Lúc đó, giá trị của cân trong hệ đo lường cổ của Việt Nam, theo ^[1], là 604,5 gam. Có thể một số địa phương ở Việt Nam vẫn còn dùng quy ước khác nhau về cân và lạng. Có nguồn cho biết trước đây 1 cân bằng khoảng 400 gam.

Cân thập lục cũng được gọi là cân ta (loại cân này người xưa sử dụng để đo các vị thuốc Bắc hoặc kim loại quý) để phân biệt với cân tây là giá trị hiện đại của cân (bằng 1 Kilôgam).

Hiện nay, 1 cân (một số vùng gọi 1 ký) bằng 1 Kilôgam bằng 10 lạng (1 lạng bằng 100 gam).

Trung Quốc

Ở Trung Quốc, cân cũng là đơn vị đo khối lượng cổ, ngày nay bằng 500 gam. Trong lịch sử, một cân ở Trung Hoa có thể có giá trị khác, ví dụ như 596.8 g (16 lạng) ở thời nhà Thanh.

Hồng Kông

Ở Hồng Kông, theo ^[2], một cân bằng 604,79 gam.

Xem thêm

Tra cân, kg trong từ điển mở Wiktionary.

• Đơn vị đo khối lượng
• Hệ đo lường cổ Việt Nam
• Hệ đo lường cổ Trung Quốc
• Lạng

Tham khảo

1. United Nations. Department of Economic and Social Affairs. Statistical Office of the United Nations. World Weights and Measures. Handbook for Statisticians. Statistical Papers. Series M no. 21 Revision 1. (ST/STAT/SER.M/21/rev.1), New York: United Nations, 1966.
2. Hong Kong government definitions for Chinese units