Chỉ số hành tinh hạnh phúc

Chỉ số hành tinh hạnh phúc (tiếng Anh: Happy Planet Index, viết tắt HPI, có tài liệu dịch là Chỉ số hạnh phúc hành tinh) là chỉ số do NEF (New Economics Foundation - một tổ chức nghiên cứu kinh tế-xã hội có trụ sở chính tại Vương quốc Anh) công bố. Kết quả dựa vào các số liệu chọn lọc từ các quốc gia, các tổ chức quốc tế và các số liệu do chính NEF điều tra^[1]. Chỉ số này nói lên mối quan hệ giữa tuổi thọ, cảm giác thoải mái và các hành vi tác động đến môi trường, do vậy đây không phải là chỉ số thuần túy đo hạnh phúc của quốc gia, điều này có nghĩa là một nước có chỉ số HPI cao chưa chắc đã là nước hạnh phúc thực sự mà có thể chỉ vì họ không khai thác quá nhiều tài nguyên^[1].

Do đó, dễ dàng nhận thấy là những quốc gia đang phát triển hoặc kém phát triển nhất tại châu Á, Nam Mỹ lại được xếp đầu bảng, trong khi những quốc gia công nghiệp giàu mạnh tại [Bắc Mỹ], châu Âu lại thường nằm cuối bảng vì họ đã tận dụng quá nhiều tài nguyên thiên nhiên^[2].

Theo bảng xếp hạng năm 2006, Việt Nam đứng ở vị trí số 12 trên thế giới và cao nhất châu Á^[3]. Trong 30 nước dẫn đầu phần lớn là các nước đang phát triển, 2 quốc gia thuộc Đông Nam Á khác là Philippin và Indonesia lần lượt nắm các vị trí 17 và 25, Cuba còn xếp đến thứ 6. Những con số trên cho thấy tính độc lập rất lớn của các tiêu chí do NEF đưa ra với các chỉ số khác như HDI (chỉ số phát triển con người) và GDP (tổng sản phẩm quốc nội), vì các nước có chỉ số HPI cao lại thường có HDI và GDP thấp và ngược lại. Bằng chứng là Vanuatu, nước có chỉ số phát triển con người đứng thứ 120 thế giới^[4] lại là nước có HPI cao nhất, còn Hoa Kỳ nước giàu có nhất thế giới, thu nhập theo đầu người xếp ở vị trí thứ 4 (tính theo sức mua tương đương) và thứ 9 (tính theo danh nghĩa)^[5] lại chỉ xếp hạng 150 trên tổng số 178 nước được khảo sát.

Công thức tính HPI

HPI= (Chỉ số hài lòng với cuộc sống x Tuổi thọ trung bình) / Chỉ số dấu chân sinh thái (EF).
Như vậy là HPI tỉ lệ thuận với tuổi thọ trung bình và chỉ số hài lòng với cuộc sống, tỉ lệ nghịch với chỉ số dấu chân sinh thái.

Bảng xếp hạng

2016^[6]
Hạng	Quốc gia	HPI
1	Costa Rica	44.7
2	Mexico	40.7
3	Colombia	40.7
4	Vanuatu	40.6
5	Việt Nam	40.3
6	Panama	39.5
7	Nicaragua	38.7
8	Bangladesh	38.4
9	Thái Lan	37.3
10	Ecuador	37.0
11	Jamaica	36.9
12	Na Uy	36.8
13	Albania	36.8
14	Uruguay	36.1
15	Tây Ban Nha	36.0
16	Indonesia	35.7
17	El Salvador	35.6
18	Hà Lan	35.3
19	Argentina	35.2
20	Philippines	35.0
21	Peru	34.6
22	Palestine	34.5
23	Brasil	34.3
24	Thụy Sĩ	34.3
25	Tajikistan	34.2
26	Guatemala	34.2
27	Belize	33.8
28	Sri Lanka	33.8
29	Venezuela	33.6
30	Algeria	33.3
31	Kyrgyzstan	33.1
32	Đan Mạch	32.7
33	Ma Rốc	32.7
34	Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland	31.9
35	Chile	31.7
36	Pakistan	31.5
37	Phần Lan	31.3
38	New Zealand	31.3
39	Iceland	31.1
40	Gruzia	31.1
41	Síp	30.7
42	Nepal	30.5
43	Áo	30.5
44	Pháp	30.4
45	Cộng hòa Dominica	30.3
46	Malaysia	30.3
47	Croatia	30.2
48	Ireland	30.0
49	Đức	29.8
50	Ấn Độ	29.2
51	Uzbekistan	29.1
52	Serbia	29.0
53	Malta	29.0
54	Israel	28.8
55	România	28.8
56	Bhutan	28.6
57	Haiti	28.6
58	Nhật Bản	28.3
59	Slovakia	28.2
60	Ý	28.1
61	Thụy Điển	28.0
62	Ba Lan	27.5
63	Mauritius	27.4
64	Cộng hòa Séc	27.3
65	Honduras	27.2
66	Ethiopia	26.7
67	Iraq	26.5
68	Thổ Nhĩ Kỳ	26.4
69	Hungary	26.4
70	Ukraina	26.4
71	Tunisia	26.2
72	Trung Quốc	25.7
73	Armenia	25.7
74	Campuchia	25.6
75th	Suriname	25.4
76th	BOSNIA AND HERZEGOVINA	25.3
77th	Zambia	25.2
78th	MONTENEGRO	25.1
79th	Bồ Đào Nha	24.8
80th	Hàn Quốc	24.8
81st	Myanmar	24.7
82nd	Slovenia	24.6
83rd	Kenya	24.2
84th	Iran	24.0
85th	Canada	23.9
86th	Ai Cập	23.8
87th	Bỉ	23.7
88th	Mozambique	23.7
89th	Hy Lạp	23.6
90th	Macedonia	23.4
91st	Paraguay	23.3
92nd	Bolivia	23.3
93rd	Comoros	23.1
94th	Yemen	22.8
95th	Nigeria	22.2
96th	Liberia	22.2
97th	Tanzania	22.1
98th	Malawi	22.1
99th	Zimbabwe	22.1
100th	LEBANON	21.9
101st	SENEGAL	21.9
102nd	BELARUS	21.7
103rd	NAMIBIA	21.6
104th	GHANA	21.4
105th	Úc	21.2
106th	OMAN	21.1
107th	LITHUANIA	21.0
108th	Hoa Kỳ	20.7
109th	BULGARIA	20.4
110th	AFGHANISTAN	20.2
111th	RWANDA	19.6
112th	UGANDA	19.4
113th	SYRIA	19.1
114th	KAZAKHSTAN	19.1
115th	Bản mẫu:Country data Cộng hoà dân chủ Congo	18.8
116th	RUSSIA	18.7
117th	MAURITANIA	18.0
118th	ESTONIA	17.9
119th	BURKINA FASO	17.9
120th	GABON	17.5
121st	LATVIA	17.1
122nd	NIGER	16.8
123rd	Hồng Kông	16.8
124th	CAMEROON	16.7
125th	LESOTHO	16.7
126th	BOTSWANA	16.6
127th	DJIBOUTI	16.4
128th	Nam Phi	15.9
129th	GUINEA	15.9
130th	TRINIDAD AND TOBAGO	15.7
131st	BURUNDI	15.6
132nd	SWAZILAND	15.5
133rd	SIERRA LEONE	15.3
134th	Turkmenistan	14.6
135th	COTE D'IVOIRE	14.4
136th	Mông Cổ	14.3
137th	BENIN	13.4
138th	TOGO	13.2
139th	LUXEMBOURG	13.2
140th	CHAD	12.8

2012^[7]

Hạng	Quốc gia	HPI	Mức độ hài lòng với cuộc sống	Tuổi thọ	Dấu chân sinh thái
1	Costa Rica	64.0	7.3	79.3	2.5
2	Việt Nam	60.4	5.8	75.2	1.4
3	Colombia	59.8	6.4	73.7	1.8
4	Belize	59.3	6.5	76.1	2.1
5	El Salvador	58.9	6.7	72.2	2.0
6	Jamaica	58.5	6.2	73.1	1.7
7	Panama	57.8	7.3	76.1	3.0
8	Nicaragua	57.1	5.7	74.0	1.6
9	Venezuela	56.9	7.5	74.4	3.0
10	Guatemala	56.9	6.3	71.2	1.8
11	Bangladesh	56.3	5.0	68.9	0.7
12	Cuba	56.2	5.4	79.1	1.9
13	Honduras	56.0	5.9	73.1	1.7
14	Indonesia	55.5	5.5	69.4	1.1
15	Israel	55.2	7.4	81.6	4.0
16	Pakistan	54.1	5.3	65.4	0.8
17	Argentina	54.1	6.4	75.9	2.7
18	Albania	54.1	5.3	76.9	1.8
19	Chile	53.9	6.6	79.1	3.2
20	Thái Lan	53.5	6.2	74.1	2.4
21	Mexico	52.9	6.8	77.0	3.3
22	Brazil	52.9	6.8	73.5	2.9
23	Ecuador	52.5	5.8	75.6	2.4
24	Philippines	52.4	4.9	68.7	1.0
25	Peru	52.4	5.6	74.0	2.0
26	Algeria	52.2	5.2	73.1	1.6
27	Jordan	51.7	5.7	73.4	2.1
28	New Zealand	51.6	7.2	80.7	4.3
29	Na Uy	51.4	7.6	81.1	4.8
30	Palestine	51.2	4.8	72.8	1.4

2006^[2]

2009^[8]

Hạng	Quốc gia	HPI
1	Vanuatu	68,21
2	Colombia	67,24
3	Costa Rica	66,00
4	Dominica	64,55
5	Panama	63,54
6	Cuba	61,86
7	Honduras	61,75
8	Guatemala	61,69
9	El Salvador	61,66
10	Saint Vincent và Grenadines	61,37
11	Saint Lucia	61,31
12	Việt Nam	61,23
13	Bhutan	61,08
14	Samoa	60,98
15	Sri Lanka	60,31
16	Antigua và Barbuda	59,23
17	Philippines	59,17
18	Nicaragua	59,09
19	Kyrgyzstan	59,05
20	Quần đảo Solomon	58,93
21	Tunisia	58,92
22	São Tomé và Príncipe	57,92
23	Indonesia	57,90
24	Tonga	57,90
25	Tajikistan	57,66
26	Venezuela	57,55
27	Cộng hòa Dominica	57,14
28	Guyana	56,65
29	Saint Kitts và Nevis	56,14
30	Seychelles	56,07
31	Trung Quốc	55,99
32	Thái Lan	55,39
33	Perú	55,14
34	Suriname	55,03
35	Yemen	55,00
36	Fiji	54,47
37	Maroc	54,43
38	México	54,39
39	Maldives	53,52
40	Malta	53,26
41	Bangladesh	53,20
42	Comoros	52,92
43	Barbados	52,73
44	Malaysia	52,69
45	Palestine	52,64
46	Cabo Verde	52,41
47	Chile	52,20
48	Đông Timor	52,04
49	Argentina	51,96
50	Trinidad và Tobago	51,87
51	Belize	51,32
52	Paraguay	51,13
53	Jamaica	51,01
54	Nepal	51,5
55	Mauritius	51,4
56	Mongolia	51,3
57	Uruguay	51,2
58	Ecuador	51
59	Uzbekistan	51
60	Grenada	50,1
61	Áo	50,0
62	The Gambia	49,94
63	Iceland	49,92
64	Brasil	49,9
65	Thụy Sĩ	48,30
66	Ý	48,26
67	Iran	47,23
68	Ghana	46,98
69	Bolivia	46,17
70	Hà Lan	46,00
71	Madagascar	45,99
72	Cyprus	45,99
73	Algeria	45,89
74	Luxembourg	45,62
75	Bahamas	44,90
76	Papua New Guinea	44,75
77	Myanmar	44,55
78	Bỉ	44,04
79	Slovenia	44,03
80	Oman	43,94
81	Đức	43,83
82	Croatia	43,71
83	Liban	43,64
84	Đài Loan	43,41
85	Haiti	43,34
86	Syria	43,23
87	Tây Ban Nha	43,04
88	Hồng Kông	42,88
89	Ả Rập Xê Út	42,65
90	Ấn Độ	42,46
91	Cambodia	42,15
92	Albania	42,13
93	Jordan	42,05
94	New Zealand	41,92
95	Nhật Bản	41,70
96	Cộng hoà Congo	41,59
97	Ai Cập	41,58
98	Thổ Nhĩ Kỳ	41,40
99	Denmark	41,40
100	Brunei	41,16
101	Georgia	41,15
102	Hàn Quốc	41,11
103	Bosnia and Herzegovina	40,96
104	Senegal	40,81
105	Azerbaijan	40,69
106	Gabon	40,52
107	Libya	40,33
108	Anh Quốc	40,29
109	Lào	40,26
110	Benin	40,10
111	Canada	39,76
112	Pakistan	39,40
113	Ireland	39,38
114	Poland	39,29
115	Norway	39,18
116	Macedonia	39,14
117	Israel	39,07
118	Namibia	38,41
119	Thụy Điển	38,17
120	Romania	37,72
121	Hungary	37,64
122	Guinea	37,42
123	Finland	37,36
124	Mauritania	37,30
125	Kazakhstan	36,92
126	Togo	36,86
127	Kenya	36,70
128	Cộng hòa Séc	36,5
129	Pháp	36,42
130	Armenia	36,15
131	Singapore	36,14
132	Slovakia	35,81
133	Hy Lạp	35,71
134	Tanzania	35,08
135	Guinea-Bissau	35,08
136	Bồ Đào Nha	34,83
137	Eritrea	34,49
138	Bahrain	34,35
139	Úc	34,06
140	Mali	33,68
141	Mozambique	33,01
142	Cameroon	32,76
143	Djibouti	32,72
144	Ethiopia	32,53
145	Bulgaria	31,59
146	Nigeria	31,14
147	Moldova	31,12
148	Burkina Faso	30,08
149	Lithuania	29,29
150	Hoa Kỳ	28,83
151	Côte d'Ivoire	28,80
152	Rwanda	28,35
153	Sierra Leone	28,24
154	UAE	28,20
155	Angola	27,88
156	South Africa	27,80
157	Sudan	27,74
158	Uganda	27,68
159	Kuwait	27,67
160	Latvia	27,27
161	Niger	26,80
162	Malawi	26,66
163	Zambia	25,91
164	Central African Republic	25,90
165	Belarus	25,78
166	Qatar	25,50
167	Botswana	25,42
168	Chad	25,37
169	Turkmenistan	23,96
170	Equatorial Guinea	23,77
171	Lesotho	23,05
172	Nga	22,76
173	Estonia	22,68
174	Ukraine	22,21
175	Cộng hòa Dân chủ Congo	20,69
176	Burundi	19,02
177	Swaziland	18,38
178	Zimbabwe	16,64

Hạng	Quốc gia	HPI
1	Costa Rica	76,1
2	Cộng hòa Dominica	71,8
3	Jamaica	70,1
4	Guatemala	68,4
5	Việt Nam	66,5
6	Colombia	66,1
7	Cuba	65,7
8	El Salvador	61,5
9	Brasil	61,0
10	Honduras	61,0
11	Nicaragua	60,5
12	Ai Cập	60,3
13	Ả Rập Xê Út	59,7
14	Philippines	59,0
15	Argentina	59,0
16	Indonesia	58,9
17	Bhutan	58,5
18	Panama	57,4
19	Lào	57,3
20	Trung Quốc	57,1
21	Maroc	56,8
22	Sri Lanka	56,5
23	México	55,6
24	Pakistan	55,6
25	Ecuador	55,5
26	Jordan	54,6
27	Belize	54,5
28	Perú	54,4
29	Tunisia	54,3
30	Trinidad và Tobago	54,2
31	Bangladesh	54,1
32	Moldova	54,1
33	Malaysia	54,0
34	Tajikistan	53,5
35	Ấn Độ	53,0
36	Venezuela	52,5
37	Nepal	51,9
38	Syria	51,3
39	Burma	51,2
40	Algeria	51,2
41	Thái Lan	50,9
42	Haiti	50,8
43	Hà Lan	50,6
44	Malta	50,4
45	Uzbekistan	50,1
46	Chile	49,7
47	Bolivia	49,3
48	Armenia	48,3
49	Singapore	48,2
50	Yemen	48,1
51	Đức	48,1
52	Thụy Sĩ	48,1
53	Thụy Điển	48,0
54	Albania	47,9
55	Paraguay	47,8
56	Palestine	47,7
57	Áo	47,7
58	Serbia	47,6
59	Finland	47,2
60	Croatia	47,2
61	Kyrgyzstan	47,1
62	Cyprus	46,2
63	Guyana	45,6
64	Bỉ	45,4
65	Bosnia and Herzegovina	45,0
66	Slovenia	44,5
67	Israel	44,5
68	Hàn Quốc	44,4
69	Ý	44,0
70	Romania	43,9
71	Pháp	43,9
72	Georgia	43,6
73	Slovakia	43,5
74	Anh Quốc	43,3
75	Nhật Bản	43,3
76	Tây Ban Nha	43,2
77	Poland	42,8
78	Ireland	42,6
79	Iraq	42,6
80	Cambodia	42,3
81	Iran	42,1
82	Bulgaria	42,0
83	Thổ Nhĩ Kỳ	41,7
84	Hồng Kông	41,6
85	Azerbaijan	41,2
86	Lithuania	40,9
87	Djibouti	40,4
88	Norway	40,4
89	Canada	39,4
90	Hungary	38,9
91	Kazakhstan	38,5
92	Cộng hòa Séc	38,3
93	Mauritania	38,2
94	Iceland	38,1
95	Ukraine	38,1
96	Senegal	38,0
97	Hy Lạp	37,6
98	Bồ Đào Nha	37,5
99	Uruguay	37,2
100	Ghana	37,1
101	Latvia	36,7
102	Úc	36,6
103	New Zealand	36,2
104	Belarus	35,7
105	Denmark	35,5
106	Mongolia	35,0
107	Malawi	34,5
108	Nga	34,5
109	Chad	34,3
110	Liban	33,6
111	Macedonia	32,7
112	Cộng hoà Congo	32,4
113	Madagascar	31,5
114	Hoa Kỳ	30,7
115	Nigeria	30,3
116	Guinea	30,3
117	Uganda	30,2
118	South Africa	29,7
119	Rwanda	29,6
120	Cộng hòa Dân chủ Congo	29,0
121	Sudan	28,5
122	Luxembourg	28,5
123	UAE	28,2
124	Ethiopia	28,1
125	Kenya	27,8
126	Cameroon	27,2
127	Zambia	27,2
128	Kuwait	27,0
129	Niger	26,9
130	Angola	26,8
131	Estonia	26,4
132	Mali	25,8
133	Mozambique	24,6
134	Benin	24,6
135	Togo	23,3
136	Sierra Leone	23,1
137	Central African Republic	22,9
138	Burkina Faso	22,4
139	Burundi	21,8
140	Namibia	21,1
141	Botswana	20,9
142	Tanzania	17,8
143	Zimbabwe	16,6