Chiến dịch Tullahoma hay Chiến dịch Trung Tennessee diễn ra từ 24 tháng 6 đến 3 tháng 7 năm 1863, thuộc Nội chiến Hoa Kỳ.[1] Binh đoàn Cumberland của phe miền Bắc do thiếu tướng William S. Rosecrans chỉ huy đã lấn át binh đoàn Tennessee của phe miền Nam do đại tướng Braxton Bragg chỉ huy, từ một vị trí phòng ngự vững chắc đã đẩy lùi quân miền Nam ra khỏi Trung Tennessee và bắt đầu đe dọa Chattanooga.
Chiến dịch Tullahoma được cho là thành tựu đáng kể nhất của Rosecrans trong toàn cuộc chiến, và các sử gia đã mô tả đây là một chiến dịch "rực rỡ" giúp giành được những mục tiêu quan trọng với thương vong rất ít cho cả hai bên. Tuy nhiên, nó đã bị lu mờ bởi những chiến thắng khác diễn ra cùng lúc của miền Bắc tại Gettysburg và Vicksburg. Ngoài ra, sau chiến dịch này, quân đội miền Nam về cơ bản vẫn còn nguyên vẹn, và dẫn đến thất bại thảm hại của Rosecrans trong trận Chickamauga vào tháng 9 cùng năm.
- ^ Phạm vi của chiến dịch này được mô tả khác nhau theo nhiều nguồn. Frisby, trang 1980, dẫn là từ tháng 1 đến tháng 8 năm 1863, nhưng ở trang 1981 lại là 24 tháng 6–9 tháng 9. Eicher, trang 496, mô tả chiến dịch kéo dài "trọn một tuần" bắt đầu từ ngày 24 tháng 6. Esposito, chú thích cho bản đồ 108, nói rằng chiến dịch 9 ngày bắt đầu vào 24 tháng 6, nhưng gộp cả Tullahoma thành một phần của chiến dịch Chickamauga. Cục Công viên Quốc gia Hoa Kỳ đánh đồng trận Hoover's Gap và chiến dịch Tullahoma, nhưng cũng xác định 5 trận đánh từ tháng 2 đến tháng 4, trước trận Hoover's Gap, là các hoạt động chiến dịch Trung Tennessee. Woodworth, trang 42, xác định là từ 24 tháng 6 đến 3 tháng 7, nhưng có trích lời Rosecrans gọi đây là một chiến dịch 9 ngày. Hallock, trang 7, dẫn là từ 23 tháng 6 đến 3 tháng 7.
- Connelly, Thomas L. Autumn of Glory: The Army of Tennessee 1862–1865. Baton Rouge: Louisiana State University Press, 1971. ISBN 0-8071-2738-8.
- Connolly, James A. Three Years in the Army of the Cumberland: The Letters and Diary of Major James A. Connolly. Edited by Paul M. Angle. Bloomington: Đại học Indiana Press, 1996. ISBN 0-253-21073-9. First published 1959.
- Eicher, David J. The Longest Night: A Military History of the Civil War. New York: Simon & Schuster, 2001. ISBN 0-684-84944-5.
- Esposito, Vincent J. West Point Atlas of American Wars. New York: Frederick A. Praeger, 1959. OCLC 5890637. The collection of maps (without explanatory text) is available online at the West Point website Lưu trữ 2012-08-29 tại Archive.today.
- Frisby, Derek W. "Tullahoma Campaign." In Encyclopedia of the American Civil War: A Political, Social, and Military History, edited by David S. Heidler and Jeanne T. Heidler. New York: W. W. Norton & Company, 2000. ISBN 0-393-04758-X.
- Hallock, Judith Lee. Braxton Bragg and Confederate Defeat. Vol. 2. Tuscaloosa: University of Alabama Press, 1991. ISBN 0-8173-0543-2.
- Korn, Jerry, and the Editors of Time-Life Books. The Fight for Chattanooga: Chickamauga to Missionary Ridge. Alexandria, VA: Time-Life Books, 1985. ISBN 0-8094-4816-5.
- Lamers, William M. The Edge of Glory: A Biography of General William S. Rosecrans, U.S.A. Baton Rouge: Louisiana State University Press, 1961. ISBN 0-8071-2396-X.
- McWhiney, Grady. Braxton Bragg and Confederate Defeat. Vol. 1. New York: Columbia University Press, 1969 (additional material, Tuscaloosa: University of Alabama Press, 1991). ISBN 0-8173-0545-9.
- Starr, Stephen Z. The Union Cavalry in the Civil War. Vol. 3, The War in the West 1861–1865. Baton Rouge: Louisiana State University Press, 1981. ISBN 978-0-8071-3293-7.
- Woodworth, Steven E. Six Armies in Tennessee: The Chickamauga and Chattanooga Campaigns. Lincoln: University of Nebraska Press, 1998. ISBN 0-8032-9813-7.
- Powell, David A., and David A. Friedrichs. The Maps of Chickamauga: An Atlas of the Chickamauga Campaign, Including the Tullahoma Operations, June 22 – ngày 23 tháng 9 năm 1863. New York: Savas Beatie, 2009. ISBN 978-1-932714-72-2.
- Wood, W. J. Civil War Generalship: The Art of Command. New York: Da Capo Press, 2000. ISBN 0-306-80973-7. First published 1977 by Greenwood Press.