Một biên tập viên đang sửa phần lớn trang bài viết này trong một thời gian ngắn. Để tránh mâu thuẫn sửa đổi, vui lòng không chỉnh sửa trang khi còn xuất hiện thông báo này. Người đã thêm thông báo này sẽ được hiển thị trong lịch sử trang này. Nếu như trang này chưa được sửa đổi gì trong vài giờ, vui lòng gỡ bỏ bản mẫu. Nếu bạn là người thêm bản mẫu này, hãy nhớ xoá hoặc thay bản mẫu này bằng bản mẫu {{Đang viết}} giữa các phiên sửa đổi. Trang này được sửa đổi lần cuối vào lúc 10:39, 2 tháng 5, 2024 (UTC) (47 giây trước) — Xem khác biệt hoặc trang này. |
Citopia | ||||
---|---|---|---|---|
Album phòng thu của Phùng Khánh Linh | ||||
Phát hành | 11 tháng 11 năm 2022 | |||
Thể loại | City pop | |||
Thời lượng | 35:10 | |||
Hãng đĩa | Hãng Đĩa Thời Đại | |||
Sản xuất |
| |||
Thứ tự album của Phùng Khánh Linh | ||||
| ||||
Đĩa đơn từ Citopia | ||||
|
Citopia (cách điệu: CITOPIA hoặc citopia) là album phòng thu thứ hai của nữ ca sĩ người Việt Nam Phùng Khánh Linh, sau album đầu tay yesteryear. Album được phát hành chính thức vào ngày 11 tháng 11 năm 2022 bởi Hãng đĩa Thời Đại. Album bao gồm 10 bài hát khác nhau, thuộc dòng nhạc city pop, do chính Phùng Khánh Linh sáng tác, ngay từ khi ra mắt đã nhận được những đánh giá tích cực từ cả công chúng lẫn chuyên gia.
Nhờ thành công từ album Citopia, Phùng Khánh Linh đã nhận về 3 đề cử: Album của năm, Nhạc sĩ của năm & Ca sĩ của năm tại Giải thưởng Cống hiến 2023.[1]
Sau thành công với album phòng thu đầu tay yesteryear phát hành năm 2020, giúp đem về cho nữ ca sĩ bốn đề cử giải Cống Hiến và một đề cử giải Làn Sóng Xanh, Phùng Khánh Linh tiếp tục bắt tay vào thực hiện album phòng thu thứ hai mang tên Citopia.[2] Trước đó, cô đã hoàn thiện xong một album nhạc mang màu sắc khác với yesteryear từ năm 2021, song cảm hứng bất chợt với dòng nhạc city pop khiến cô chuyển hướng hoàn toàn sang tập trung hoàn thiện Citopia.[3]
Citopia gồm 10 bài hát tổng cộng, thuộc thể loại city pop của Nhật Bản, vốn phổ biến trong những năm 70 và bắt đầu hồi sinh trở lại kể từ thập niên 2010.[4][5] 10 sáng tác được ca sĩ và hãng địa lựa chọn từ 100 bài mẫu (sample) để phát triển và hoàn thiện trong vỏn vẹn 6 tháng năm 2022.[6][7] Từ giữa tháng 7 cùng năm, sau khi phần ý tưởng được vạch ra, ca sĩ cùng Hãng đĩa Thời Đại đã có chuyến bay tới Hoa Kỳ, tại "thủ phủ âm nhạc" Nashville, để bắt đầu quá trình thu âm cho album. Thời gian thu âm kéo dài hơn một tháng, chủ yếu diễn ra bên trong một phòng thu lớn ở Nashville.[6] Tại đây, Phùng Khánh Linh đã cùng hợp tác với nhóm kỹ sư âm thanh đứng sau nhiều album từng giành giải Grammy của Adele, Ariana Grande và Lady Gaga.[8] Ở ca khúc chủ đề "Căn gác mùa hè", cô mời nghệ sĩ saxophone Jovan Quallo và riêng nhà sản xuất âm nhạc Steven Patrick Wilson thực hiện phần hòa âm cho bài hát.[9]
Phùng Khánh Linh, viết trong lời nói đầu album Citopia
Tên album Citopia được ghép lại từ hai từ tiếng Anh là "city" (thành phố) và "utopia" (địa đàng), gợi ý hiểu rằng album là một thành phố địa đàng, một thiên đường thực sự giữa chốn hạ giới.[5] Giải thích thêm về tiêu đề này, Phùng Khánh Linh đã bày tỏ tham vọng muốn "tạo ra một thành phố, một thế giới nơi mọi người bước vào sẽ không còn những nồi buồn" bằng những bài hát của mình.[10] Các bài hát đều nói về chủ đề tình yêu – vốn là yếu tố chi phối quá trình làm nhạc của Phùng Khánh Linh.[5] Phân tích về cảm hứng chủ đạo của album, Citopia được cho là mang tính khơi – dựng một thành phố với từng chi tiết, hình ảnh, thanh điệu đều hoàn hảo. Tuy nhiên, sự hoàn hảo đó sẽ "được quan sát, ghi nhận từ góc nhìn hoàn toàn khác lạ",[6] xen lẫn giữa những khúc hoan ca còn là khoảng lặng buồn hay những nỗi đau xâm chiếm.[7]
So với yesteryear, các ca khúc trong album Citopia mang sắc màu tình cảm, giai điệu vui tươi hơn;[10] mỗi bài chứa đựng một câu chuyện, một cảm xúc, một đặc tả tình yêu khác nhau.[6] Cách sắp xếp các bài hát của album được mô tả giống như những căn nhà bên trong một thành phố.[11] Có những lời hát và bài hát được lấy từ những câu thành ngữ Việt Nam nhằm gây cảm giác gần gũi ở người nghe.[12] Có thể chia album ra theo tỷ lệ 5:5, với năm bài đầu trong album mang giai điệu sôi động, nổi bật lên hình ảnh cá tính, gai góc; năm bài còn lại thể hiện những vết thương âm ỉ, sâu kín nhất đằng sau vẻ ngoài của cô gái thành thị.[5][12]
Đặc trưng city pop của các bài thể hiện dưới nhiều góc độ khác nhau. Bài hát chủ đề "căn gác mùa hè" – mang màu sắc "Plastic Love" của Takeuchi Mariya[5] – đậm chất city pop với nội dung xoay quanh câu chuyện tình yêu đôi lứa tinh tế và cuốn hút.[9] Trong khi đó, ca khúc mở đường "năm ngoái giờ này" thể hiện chất city pop mang hơi thở thành thị, ghi lại hồi ức của cô gái về mối tình yêu xa tại sân bay. "quý cô say xỉn" thể hiện thái độ yêu chủ động của cô gái khi đã chút men say trong người, còn "nói lời có giữ lời" lại vẽ nên tâm trạng lo sợ của những người từng trải qua đổ vỡ chưa thể tin vào tình yêu mới. Đến "ngưu tầm ngưu mã tầm mã", chất nhạc city pop diễn tả sự bực bội và tuyệt vọng của cô gái khi bị đối phương lừa dối. Những bài khác như "Sài Gòn ôm lấy em", "mùa hè 1994", "đằng sau sân khấu" và "1 2 3 4 tí tách", cũng mang âm hưởng dòng nhạc thành thị, nói về tâm trạng của một cô gái cô đơn song vẫn nhìn mọi thứ theo cách lạc quan, không mủi lòng.[7] Kết thúc album là bài "em tạm đi vắng khi anh thức giấc" với sắc thái khác với các bài khác. Bản phối kết hợp nhiều yếu tố như tiếng sáo, tiếng hát như lời chân thành của ca sĩ,... và ngày càng dày hơn khi phát triển về cuối bài, kết thúc bằng màn độc tấu âm thanh cùng những lời thì thầm, đem lại dư âm hy vọng và hạnh phúc cho tổng thể Citopia.[12]
Tuy các bài hát mang âm hưởng tươi sáng, song theo Phùng Khánh Linh, album được lấy cảm hứng sau những trải nghiệm mất mát của cô,[3] như việc ông bà ngoại cùng đứa con của người dì cô ra đi ở tuổi 15 trong đợt dịch COVID-19 năm 2020; chứng kiến hũ cốt của "em mèo" thân thiết đã chết; hay nỗi buồn chia tay sau mối quan hệ kéo dài 7 năm,... những điều này sau mỗi lần xảy đến đều để lại cho cô nỗi đau. Nỗi đau từ đó đã thôi thúc Phùng Khánh Linh chấp bút ra bài hát đầu tiên trong Citopia mang tựa "em tạm đi vắng khi anh thức giấc" – như một lời nhắn nhủ tới những người có người thân qua đời rằng họ vẫn luôn ở bên và "chỉ tạm đi vắng khi anh thức giấc".[10][13] Đặc biệt, câu hát "I will be there for you" của bài được lấy từ câu hát của một bài phát qua radio mà cô vô tình nghe được trên sân thượng, trong lúc đang có ý định nhảy lầu.[14]
Các phiên bản vật lý của Citopia bao gồm đĩa CD, đĩa than và băng Cassette.[15] Ngoài phiên bản gốc, hãng đĩa cũng phát hành một phiên bản cho ngày Valentine vào năm 2023.[16] Những vật phẩm cố định trong album bao gồm đĩa, thẻ ảnh bo góc và tập sách lời bài hát. Về thiết kế, album theo đuổi concept thành thị, dưới góc nhìn của một cô gái hiện đại, tự tin và năng động.[17] Tông sắc chủ đạo của album là màu hồng, đi kèm với đó là phong cách thời trang Y2K xuyên suốt.[cần dẫn nguồn] Riêng phiên bản Boxset CD giới hạn, các vật dụng như vé máy bay, hộ chiếu, chứng minh thư... được đính kèm với album, đại diện cho cuộc hành trình vào vùng đất mới trong album. Tên của người mua được in vào những những tấm vé, thẻ này.[17]
Vào ngày 30 tháng 8 năm 2022, Phùng Khánh Linh đã phát hành đĩa đơn mở đường "căn gác mùa hè" cùng video âm nhạc trên các nền tảng nhạc số, phát trực tuyến.[18] Ngày 14 tháng 10, cô tiếp tục công bố đĩa đơn mở đường thứ hai "năm ngoái giờ này".[19] Thời điểm mới ra mắt, dù không có bất kỳ thông báo hay quảng bá từ trước nào tới khán giả song hai đĩa đơn mở đường này vẫn nhanh chóng đạt đuợc thứ hạng cao trên bảng xếp hạng Spotify và thu nhận những phản ứng tích cực từ người nghe.[19][20] Trước đó, album Citopia đã thông báo ngày ấn định phát hành là vào tháng 11 cùng năm.[21] Hãng đĩa Thời đại cũng mở trang đăng ký mua sớm album tới người hâm mộ.[2]
Vào hồi 11 giờ 11 phút ngày 11 tháng 11 năm 2022, Citopia đã chính thức phát hành qua Hãng đĩa Thời Đại dưới định dạng trực tuyến và vật lý.[5] Buổi họp báo ra mắt Citopia được tổ chức vào chiều cùng ngày tại một quán bar sân thượng ở trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh. Không gian sự kiện được dựng lên theo màu sắc cổ tích và ngọt ngào, thể hiện concept của album.[10] Rapper Ricky Star đã đứng ra làm người dẫn lời xuyên suốt chương trình.[22] Phùng Khánh Linh sau đó tiếp tục lập một buổi fansign với hàng trăm người hâm mộ tại đây.[20]
Từ ngày 7 tháng 11 năm 2022, trước khi album ra mắt, Phùng Khánh Linh đã biểu diễn sáu ca khúc trong album trong buổi giới thiệu người hâm mộ, bao gồm "Căn gác mùa hè", "Quý cô say xỉn", "Nói lời có giữ lời", "Ngưu tầm ngưu mã tầm mã", "1234 tí tách" và "Năm ngoái giờ này". Bốn bài hát cuối sẽ được giữ kín cho tới tận ngày phát hành.[23] Buổi giới thiệu đã thu hút rất đông người tham dự, với phản ứng của khán giả được ghi nhận là tích cực, đặc biệt dành nhiều lời khen ngợi nhất cho bài "ngưu tầm ngưu mã tầm mã". Ca khúc "quý cô say xỉn" cũng được dự đoán sẽ sớm trở thành hit.[11] Tại đêm nhạc MTV Showcase diễn ra ngày 28 tháng 12 cùng năm, nữ ca sĩ tiếp tục trình diễn các bài "căn gác mùa hè", "quý cô say xỉn" ở album mới và các bài hát của album Yesteryear. Cô đã có màn song ca với ca sĩ Tường Duy tại bài "ngưu tầm ngưu mã tầm mã".[24]
Chỉ sau một ngày ra mắt, Citopia đã đạt thành tích double kill trên nền tảng nghe nhạc iTunes Việt Nam, với với bài "Quý cô say xỉn" đứng đầu lần lượt hai hạng mục album và song.[6] Cùng ngày, Hãng đĩa Thời Đại thông báo toàn bộ phiên bản box set của album đã bán hết.[7] Sau hai tuần phát hành chính thức, Citopia trở thành album của nữ nghệ sĩ Việt debut hạng cao nhất trong năm 2022 trên Spotify, ở vị trí thứ 9.[25] Trên nền tảng Apple Music Việt Nam, album cũng suốt nhiều tuần liên tiếp giữ vững hạng #2 Top Albums và chỉ đứng sau Midnights của Taylor Swift. Những ca khúc còn lại, trong tổng số 10 bài hát, đều góp mặt tại bảng xếp hạng Top Songs, trở thành album Việt duy nhất trong năm làm được điều này. Các từ khóa liên quan đến Citopia đã trở nên thịnh hành, càng góp phần vào thứ hạng của album cao hơn theo thời gian.[20]
Đánh giá chuyên môn | |
---|---|
Nguồn đánh giá | |
Nguồn | Đánh giá |
Zing News | 8/10[12] |
Album nhận về phản ứng đa số là tích cực từ các ý kiến phê bình. Ca sĩ Phan Mạnh Quỳnh, trong buổi họp báo ra mắt Citopia, đã dành lời khen ngợi cho sự nghiêm túc của Phùng Khánh Linh với album: "xét về màu sắc, album có tổng thể rõ ràng. Phần hòa âm phối khí của ê-kíp tròn trịa, tiết tấu khiến người nghe dễ bị cuốn theo, tạo cảm giác thư giãn".[26] Nhạc sĩ Châu Đăng Khoa cũng công nhận Phùng Khánh Linh là người đầu tiên làm một album có tính xuyên suốt với chất nhạc city pop trên thị trường nhạc Việt.[26] Dù vậy, vẫn có nhiều tranh cãi xoay quanh việc liệu có thể coi Citopia là album city pop đầu tiên của nghệ sĩ Việt,[27] xét trên phương diện yếu tố city pop trong album chưa đủ đậm đạc như mong đợi từ người nghe nói chung.[28] Viết cho trang Zing News, cây bút Minh Trần đã cho album Citopia 8 trên 10 điểm, nhận xét các bài hát trong album tuy không nhất thiết bó buộc trong dòng city pop nhưng ở từng bài ê-kíp sản xuất đã khéo léo cài cắm những chi tiết nhỏ để người nghe nhận ra không gian quen thuộc của thể loại, giúp album đảm bảo sự thống nhất nhưng vẫn đa dạng, thú vị. Anh cũng cho rằng album của Phùng Khánh Linh là một minh chứng cho dòng nhạc pop "với rất nhiều thứ còn chưa được khai phá trong Vpop", đặc biệt là ở mảng city pop "màu mỡ và tiềm năng".[12]
Trong một nhận xét chi tiết hơn, bài đánh giá của tạp chí Elle Việt Nam đã xếp Citopia vào ngôi vị đầu bảng trong số những nhạc phẩm city pop Việt Nam khác trên thị trường, với lời khen ngợi dành cho Phùng Khánh Linh khi đã đặt bước phát triển cao hơn, trưởng thành hơn trong sự nghiệp ca hát của mình; thành công rũ bỏ hình tượng "ca sĩ một hit" khi thoát khỏi những bản ballad trầm buồn để hóa thân làm một cô gái thành thị trẻ trung và năng động. Bài nhận xét cũng ghi nhận tuy là dòng nhạc ngoại lai nhưng chất city pop trong các sáng tác của Phùng Khánh Linh vẫn "rất Việt Nam", với lối gieo vần tạo cảm giác gần gũi, thân thuộc cho người nghe. Tuy nhiên, tác giả bài viết chỉ ra sự thiếu liên kết chặt chẽ về nội dung giữa các bài, mặc dù phần liên kết âm thanh và truyền tải cảm xúc tới người nghe rất tốt, vẫn chưa đủ tạo ra sự thỏa mãn ở người nghe. Ngoài ra, một vài câu hát chưa tròn vành rõ chữ trong các sáng tác với tiết tấu, nhịp điệu nhanh; song, các hạn chế trên là không đáng kể và không ảnh hưởng tới trải nghiệm người nghe. Người viết đồng thời ghi nhận sự tỉ mỉ của Phùng Khánh Linh ở một số phần chuyển và ngắt nhịp bài, góp thêm vào phần tinh tế cho album.[5]
Ở phạm vi quốc tế, thời báo Japan Times đã có bài phê bình ca ngợi album, nhận xét: "Citopia có một cấu trúc âm nhạc uyển chuyển giữa Funk và Disco ở những bài hát sôi động cùng với những bản ghi với tiết tấu chậm rãi, mộng mơ ảo diệu như tác phẩm Midnight Pretenders của Tomoko Aran. Giọng hát của Linh như sự giao thoa trong sự lạc quan vui vẻ tối thứ 6 và những nỗi buồn man mác những sáng thứ 2".[29]
Năm | Ấn phẩm | Bảng xếp hạng | Thứ hạng | Nguồn |
---|---|---|---|---|
Zing News | Những sản phẩm âm nhạc đột phá năm 2022 | 2 | [30] | |
2022 | L’Officiel Việt Nam | 10 album nhạc Việt hay nhất năm 2022 | 6 | [27] |
Elle Man Việt Nam | 10 album/EP nhạc Việt đáng nghe nhất năm 2022 | 6 | [28] | |
Vietcetera | 11 sản phẩm nhạc Việt nổi bật nửa cuối 2022 | Được liệt kê | [31] | |
Thanh niên Việt | Những album ấn tượng nhất V-pop năm 2022 | Được liệt kê | [32] |
Năm | Giải thưởng | Hạng mục | Đề cử | Kết quả | Tham khảo |
---|---|---|---|---|---|
2023 | Giải thưởng Cống hiến | Album của năm | — | Đề cử | [1] |
Nữ ca sĩ của năm | Phùng Khánh Linh | Đề cử | |||
Nhạc sĩ của năm | Đề cử |
Thông tin phần ghi công được lấy từ trang AllMusic và tập sách nhỏ ghi chú của album.[33][34]
Danh sách ca khúc của Citopia | ||||
---|---|---|---|---|
STT | Nhan đề | Sáng tác | Sản xuất | Thời lượng |
1. | "căn gác mùa hè (sweet summer)" |
|
| 3:11 |
2. | "quý cô say xỉn (secret sunday)" | Phùng Khánh Linh |
| 3:22 |
3. | "nói lời có giữ lời (words of wind)" |
| Josh Frigo | 3:29 |
4. | "ngưu tầm ngưu mã tầm mã (bye bye)" |
| Josh Frigo | 3:23 |
5. | "1 2 3 4 tí tách (cry cry)" |
| Josh Frigo | 3:23 |
6. | "năm ngoái giờ này (after all)" | Phùng Khánh Linh |
| 3:26 |
7. | "mùa hè 1994 (summer 1994)" | Phùng Khánh Linh | Josh Frigo | 3:26 |
8. | "đằng sau sân khấu (mystic moonlight)" |
| Josh Frigo | 3:15 |
9. | "sài gòn ôm lấy em (sentimental saigon)" |
| Josh Frigo | 3:39 |
10. | "em tạm đi vắng khi anh thức giấc (day dreamer)" | Phùng Khánh Linh | Josh Frigo | 4:33 |
Tổng thời lượng: | 35:10 |
Citopia (phiên bản Boxset giới hạn)[35]
|
|
|
|