Gustav Fechner

Gustav Fechner
Sinh	Gustav Theodor Fechner (1801-04-19)19 tháng 4 năm 1801 Groß Särchen (near Muskau), Saxony, Holy Roman Empire
Mất	18 tháng 11 năm 1887(1887-11-18) (86 tuổi) Leipzig, Saxony
Quốc tịch	German
Học vị	Medizinische Akademie Carl Gustav Carus [de] Leipzig University (PhD, 1835)
Nổi tiếng vì	Weber–Fechner law
Sự nghiệp khoa học
Ngành	Psychology
Nơi công tác	Đại học Leipzig
Luận án	De variis intensitatem vis Galvanicae metiendi methodis (1835)
Các sinh viên nổi tiếng	Hermann Lotze
Ảnh hưởng bởi	Immanuel Kant
Ảnh hưởng tới	Gerardus Heymans Wilhelm Wundt William James Alfred North Whitehead Charles Hartshorne Ernst Weber Sigmund Freud Friedrich Paulsen Ludwig von Bertalanffy

Gustav Theodor Fechner (/ˈfɛxnər/; tiếng Đức: [ˈfɛçnɐ]; 19 tháng 4 năm 1801 - 18 tháng 11 năm 1887) ^[1] là một nhà tâm lý học thực nghiệm, triết gia và nhà vật lý người Đức. Là người tiên phong đầu tiên trong tâm lý học thực nghiệm và người sáng lập tâm lý học, ông đã truyền cảm hứng cho nhiều nhà khoa học và triết gia thế kỷ 20. Ông cũng có công trong việc chứng minh mối quan hệ phi tuyến tính giữa cảm giác tâm lý và cường độ vật lý của một kích thích thông qua công thức: ${\displaystyle S=K\ln I}$, được biết đến như là định luật Weber-Fechner.^[2]

Tuổi thơ và sự nghiệp khoa học

Fechner được sinh ra tại Groß Särchen, gần Muskau, ở Lusatia Hạ, nơi cha anh là một mục sư. Mặc dù được nuôi dạy bởi người cha tôn giáo của mình, Fechner đã trở thành người vô thần trong cuộc sống sau này.^[3] Ông được giáo dục đầu tiên tại Sorau (nay là ary ở Tây Ba Lan).

Năm 1817, ông học ngành y tại Medizinische Akademie Carl Gustav Carus [de] ở Dresden và từ năm 1818 tại Đại học Leipzig, nơi mà ông đã dành phần còn lại của cuộc đời mình.^[4] Ông lấy bằng tiến sĩ tại Leipzig năm 1835.

Năm 1834, ông được bổ nhiệm làm giáo sư vật lý tại Leipzig. Nhưng vào năm 1839, ông mắc phải chứng rối loạn mắt trong khi nghiên cứu các hiện tượng về màu sắc và thị giác, và sau nhiều đau khổ, đã từ chức. Sau đó, hồi phục, Fechner chuyển sang nghiên cứu về tâm trí và mối quan hệ của nó với cơ thể, giảng bài công khai về các chủ đề được giải quyết trong sách của mình. Trong khi nằm trên giường, Fechner có cái nhìn sâu sắc về mối quan hệ giữa cảm giác tinh thần và cảm giác vật chất. Cái nhìn sâu sắc này đã được chứng minh là có ý nghĩa trong sự phát triển của tâm lý học vì bây giờ đã có một mối quan hệ định lượng giữa thế giới tinh thần và thể chất.^[5]

Tác phẩm

• Praemissae ad theoriam organismi generalem ("Advances in the general theory of organisms") (1823).
• (Dr. Mises) Stapelia mixta (1824). Internet Archive (Harvard)
• Resultate der bis jetzt unternommenen Pflanzenanalysen ("Results of plant analyses undertaken to date") (1829). Internet Archive (Stanford)
• Maassbestimmungen über die galvanische Kette (1831).
• (Dr. Mises) Schutzmittel für die Cholera ("Protective equipment for cholera") (1832). Google (Harvard) — Google (UWisc)
• Repertorium der Experimentalphysik (1832). 3 volumes.
  • Volume 1. Internet Archive (NYPL) — Internet Archive (Oxford)
  • Volume 2. Internet Archive (NYPL) — Internet Archive (Oxford)
  • Volume 3. Internet Archive (NYPL) — Internet Archive (Oxford)
• (ed.) Das Hauslexicon. Vollständiges Handbuch praktischer Lebenskenntnisse für alle Stände (1834–38). 8 volumes.
• Das Büchlein vom Leben nach dem Tode (1836).6th ed., 1906. Internet Archive (Harvard) — Internet Archive (NYPL)
  • (tiếng Anh) On Life After Death (1882). Google (Oxford) — IA (UToronto) 2nd ed., 1906. Internet Archive (UMich) 3rd ed., 1914. IA (UIllinois)
  • (tiếng Anh) The Little Book of Life After Death (1904). IA (UToronto) 1905, Internet Archive (UCal) — IA (Ucal) — IA (UToronto)
• (Dr. Mises) Gedichte (1841). Internet Archive (Oxford)
• Ueber das höchste Gut ("Concerning the Highest Good") (1846). Internet Archive (Stanford)
• (Dr. Mises) Nanna oder über das Seelenleben der Pflanzen (1848).2nd ed., 1899.3rd ed., 1903. Internet Archive (UMich) 4th ed., 1908. Internet Archive (Harvard)
• Zend-Avesta oder über die Dinge des Himmels und des Jenseits (1851). 3 volumes.3rd ed., 1906. Google (Harvard)
• Ueber die physikalische und philosophische Atomenlehre (1855).2nd ed., 1864. Internet Archive (Stanford)
• Professor Schleiden und der Mond (1856). Google (UMich)
• Elemente der Psychophysik (1860). 2 volumes.Volume 1. Google (ULausanne) Volume 2. Internet Archive (NYPL)
• Ueber die Seelenfrage ("Concerning the Soul") (1861). Internet Archive (NYPL) — Internet Archive (UCal) — Internet Archive (UMich) 2nd ed., 1907. Google (Harvard)
• Die drei Motive und Gründe des Glaubens ("The three motives and reasons of faith") (1863). Google (Harvard) — Internet Archive (NYPL)
• Einige Ideen zur Schöpfungs- und Entwickelungsgeschichte der Organismen (1873). Internet Archive (UMich)
• (Dr. Mises) Kleine Schriften (1875). Internet Archive (UMich)
• Erinnerungen an die letzen Tage der Odlehre und ihres Urhebers (1876). Google (Harvard)
• Vorschule der Aesthetik (1876). 2 Volumes. Internet Archive (Harvard)
• In Sachen der Psychophysik (1877). Internet Archive (Stanford)
• Die Tagesansicht gegenüber der Nachtansicht (1879). Google (Oxford) 2nd ed., 1904. Internet Archive (Stanford)
• Revision der Hauptpuncte der Psychophysik (1882). Internet Archive (Harvard)
• Kollektivmasslehre (1897). Internet Archive (NYPL)

Tham khảo

1. “Gustav Fechner - German psychologist and physicist”. Encyclopedia Britannica. Truy cập ngày 18 tháng 1 năm 2019.
2. Fancher, R. E. (1996). Pioneers of Psychology (ấn bản thứ 3). New York: W. W. Norton & Company. ISBN 0-393-96994-0.
3. Michael Heidelberger (2004). “1: Life and Work”. Nature from within: Gustav Theodor Fechner and his Psychophysical Worldview. University of Pittsburgh Press. tr. 21. ISBN 9780822970774. The study of medicine also contributed to a loss of religious faith and to becoming atheist.
4. Fechner, Gustav Theodor at vlp.mpiwg-berlin.mpg.de.
5. Schultz, P.D., & Schultz, S.E. (2008). A History of Modern Psychology.(pp. 81-82).Thompson Wadsworth.

Đọc thêm

• Heidelberger, M. (2001), "Gustav Theodor Fechner" in Statisticians of the Centuries (ed. C. C. Heyde and E. Seneta) pp. 142–147. New York: Springer Verlag, 2001.
• Heidelberger, M. (2004), Nature From Within: Gustav Theodor Fechner and his Psychophysical Worldview (trans. Cynthia Klohr), Pittsburgh, PA: University of Pittsburgh Press, 2004. ISBN 0-822-9421-00
• Robinson, David K. (2010), "Gustav Fechner: 150 years of Elemente der Psychophysik", in History of Psychology, Vol 13(4), Nov 2010, pp. 409–410. [1]
• Stigler, Stephen M. (1986), The History of Statistics: The Measurement of Uncertainty before 1900, Cambridge, MA: Harvard University Press, pp. 242–254.

Liên kết ngoài

• Các tác phẩm của Gustav Theodor Fechner tại Dự án Gutenberg
• Các tác phẩm của hoặc nói về Gustav Fechner tại Internet Archive
• William James on Fechner
• Works of Gustav Theodor Fechner at Projekt Gutenberg-DE. (German)
• Excerpt from Elements of Psychophysics from the Classics in the History of Psychology website.
• Robert H. Wozniak's Introduction to Elemente der Psychophysik.
• Biography, bibliography and digitized sources in the Virtual Laboratory of the Max Planck Institute for the History of Science
• Granville Stanley 1912 'Founders of modern psychology p. 125ff archive.org
• Gustav Theodor Fechner 1904 The Little Book of Life after Death Foreword by William James
• Gustav Theodor Fechner 1908 The Living Word
• Gustav Theodor Fechner at statprob.com