Hafez

**Hāfez-e Šīrāzī**
Hāfez-e Šīrāzī
	Tranh Hafez của Abolhassan Sadighi
Nghề nghiệp	Nhà thơ
Quốc tịch	Ba Tư
Giai đoạn sáng tác	Triều đại Muzaffar (Ba Tư)
Thể loại	Thơ, chủ nghĩa thần bí
Trào lưu	Thơ ca, Thần bí, Sufi giáo

Hafez (còn gọi là Hafiz, tên đầy đủ: Khwajeh Shams od-Din Muhammad Hafez-e Shirazi) (tiếng Ba Tư: خواجه شمسالدین محمد حافظ شیرازی, khoảng 1321 – 1390) là một nhà thơ lớn của Ba Tư trung cổ,^[1]^[2] với những tác phẩm sưu tầm được nhiều người Iran xem là đỉnh cao của Văn học Ba Tư. Các tác phẩm của ông thường được tìm thấy trong gia đình của nhiều người trong thế giới Ả Rập, và họ học thuộc lòng các bài thơ này và vẫn sử dụng chúng dưới dạng các tục ngữ và câu nói. Cuộc đời và những bài thơ của Hafez đã trở thành chủ đề của nhiều phân tích, bình luận và diễn giải, và có ảnh hưởng đến văn học Ba Tư sau thế kỷ 14 hơn bất kỳ tác giả nào khác.^[3]^[4]

Tiểu sử

Hafez sinh ở Shiraz, miền nam Ba Tư. Bố là một người chuyên mua bán than và chết khi Hafez còn nhỏ. Tuy vậy Hafez là người rất thuộc Kinh Koran, tương truyền từ nhỏ Hafez đã thuộc lòng Koran nên mới được gọi là Hafez. Ngoài ra, từ nhỏ Hafez đã thuộc nhiều tác phẩm của Rumi, Saadi, Attar, Nezami, được học hành đến nơi đến chốn ở trường dòng (madrassah).

Năm 21 tuổi Hafez trở thành học trò của Attar ở Shiraz. Sau đó trở thành nhà thơ và người đọc Koran trong triều vua Abu Ishak ở thủ đô Esfahan. Năm 1333 Mubariz Muzaffar chiếm Shiraz thì Hafez làm thơ chống đối thay vì thơ lãng mạn. Sau đó Mabariz Muzaffar bị con trai là Shah Shuja giành ngôi và cho vào tù, Hafez lại trở thành nhà thơ của triều đình nhưng sau đấy ông từ chối vì cảm thấy nguy hiểm. Năm 52 tuổi, ông trở lại Shiraz. Tương truyền năm ông tròn 60 tuổi, ông cùng với bạn bè tổ chức lễ cầu siêu trong 40 ngày và ông được gặp lại linh hồn của Attar như 40 năm trước đó.

Hafez là tác giả của hàng trăm bài ghazal nổi tiếng thế giới. Thơ của ông về tình yêu, về rượu, về vẻ đẹp của thiên nhiên, về hoa hồng và chim họa mi. Ông mất năm 69 tuổi ở Shiraz. Người đời sau tập hợp thơ của ông thành tập Divan nổi tiếng.

Đọc thêm

E.G. Browne. Literary History of Persia. (Four volumes, 2,256 pages, and twenty-five years in the writing). 1998. ISBN 0-7007-0406-X
Will Durant, The Reformation. New York: Simon and Schuster, 1957
Jan Rypka, History of Iranian Literature. Reidel Publishing Company. 1968 OCLC 460598. ISBN 90-277-0143-1
Hafiz, Dikter, translated by Ashk Dahlén, Umeå, 2006. 91-85503-04-5 / 978-91-85503-04-9 (Swedish)
Hafiz, Divan-i-Hafiz, translated by Henry Wiberforce-Clarke, Ibex Publishers, Inc., 2007. ISBN 0-936347-80-5
Peter Avery, The Collected Lyrics of Hafiz of Shiraz, 603 p. (Archetype, Cambridge, UK, 2007). ISBN 1-901383-09-1
Note: This translation is based on Divān-e Hāfez, Volume 1, The Lyrics (Ghazals), edited by Parviz Natel-Khanlari (Tehran, Iran, 1362 AH/1983-4).
Erkinov A. "Manuscripts of the works by classical Persian authors (Hāfiz, Jāmī, Bīdil): Quantitative Analysis of 17th-19th c. Central Asian Copies". Iran: Questions et connaissances. Actes du IVe Congrès Européen des études iraniennes organisé par la Societas Iranologica Europaea, Paris, 6-10 Septembre 1999. vol. II: Périodes médiévale et moderne. [Cahiers de Studia Iranica. 26], M.Szuppe (ed.). Assocation pour l`avancement des études iraniennes-Peeters Press. Paris-Leiden, 2002, pp. 213–228.
Browne, Edward Granville (1999). A Literary History of Persia (4 Volumes). Routledge. ISBN 070070406X.
“Hafez”. Encyclopædia Iranica. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 1 năm 2012. Truy cập ngày 10 tháng 2 năm 2010.

Tham khảo

^ Encyclopaedia Iranica. “HAFEZ”. www.iranicaonline.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 6 tháng 8 năm 2018.
^ de Fouchécour, Charles-Henri (ngày 1 tháng 7 năm 2018). “Ḥāfiẓ”. Encyclopaedia of Islam, THREE (bằng tiếng Anh). Shams al-Dīn Muḥammad Ḥāfiẓ was a Persian lyric poet who lived in Shiraz from about 715/1315 to 792/1390.
^ Yarshater. Truy cập ngày 25 tháng 7 năm 2010.
^ Aga Khan III, "Hafiz and the Place of Iranian Culture in the World", ngày 9 tháng 11 năm 1936 London.