Interkosmos

Huy hiệu Interkosmos

Interkosmos (tiếng Nga: Интеркосмос) là một chương trình không gian của Liên Xô với mục đích giúp những quốc gia có quan hệ ngoại giao tốt với nước này tham gia vào các chương trình vũ trụ có người lái cũng như không người lái.

  Nước tổ chức chuyến bay

  Nước tham gia

Chương trình gồm có các quốc gia Đông Âu thuộc Khối Warszawa/CoMEcon, và các quốc gia xã hội chủ nghĩa hoặc cộng sản khác như Afghanistan, Cuba, Mông Cổ và Việt Nam. Ngoài ra, những nước thuộc Phong trào không liên kết như Ấn Độ và Syria cũng được tham gia, thậm chí những quốc gia từng có thời nằm trong khối NATO là Pháp cũng đóng góp vào Interkosmos, thể hiện mối quan hệ chính trị trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.^[1][2]

Sau Dự án thử nghiệm Apollo-Soyuz, đã có những cuộc thảo luận giữa NASA và Interkosmos vào những năm 1970 về chương trình phối hợp "Shuttle-Salyut" để gửi tàu con thoi đến trạm không gian Salyut, và những cuộc thảo luận trong thập niên 1980 còn đề cập đến việc phóng tàu vũ trụ Liên Xô thuộc chương trình Buran lên trạm không gian Mỹ trong tương lai.^[3] Tuy chương trình Shuttle-Salyut chưa bao giờ trở thành hiện thực khi chương trình Interkosmos còn tồn tại, sau sự tan rã của Liên Xô, chương trình Shuttle-Mir đã tiếp nối các bước đi này và mở lối cho sự hình thành Trạm vũ trụ Quốc tế.

Chương trình bắt đầu từ tháng 4 năm 1967 với các phi vụ phóng vệ tinh nghiên cứu không người lái, và các chuyến bay có người lái được bắt đầu từ tháng 2 năm 1978.^[2] Những chuyến bay thuộc Interkosmos đã đưa 14 phi hành gia không phải người Liên Xô lên không gian trong những tàu Soyuz từ năm 1978 đến 1988. Chương trình này cũng giúp đưa công dân đầu tiên của một nước không phải Mỹ và Liên Xô lên không gian là Vladimír Remek của Tiệp Khắc.^[1] Interkosmos cũng đã đưa người da đen và cũng là sắc dân nói tiếng Tây Ban Nha đầu tiên, Arnaldo Tamayo Méndez của Cuba, người châu Á đầu tiên, Phạm Tuân của Việt Nam lên vũ trụ. Trong các nước tham gia, chỉ có Bulgaria là quốc gia duy nhất gửi hai phi hành gia lên vũ trụ.

Chuyến bay có người lái

Ngày	Phi hành gia chính		Phi hành gia Dự bị	Quốc gia	Chuyến bay	Trạm vũ trụ
3 tháng 2 năm 1978		Vladimír Remek[4]	Oldřich Pelčák	Tiệp Khắc	Soyuz 28	Salyut 6
27 tháng 6 năm 1978		Mirosław Hermaszewski	Zenon Jankowski	Ba Lan	Soyuz 30	Salyut 6
26 tháng 8 năm 1978		Sigmund Jähn	Eberhard Köllner	Đông Đức	Soyuz 31	Salyut 6
10 tháng 4 năm 1979		Georgi Ivanov	Aleksandr Aleksandrov	Bulgaria	Soyuz 33	Salyut 6 (Kết nối thất bại)
ngày 26 tháng 5 năm 1980		Bertalan Farkas	Béla Magyari	Hungary	Soyuz 36	Salyut 6
23 tháng 7 năm 1980		Phạm Tuân	Bùi Thanh Liêm	Việt Nam	Soyuz 37	Salyut 6
18 tháng 9 năm 1980		Arnaldo Tamayo Méndez	Jose Lopez Falcon	Cuba	Soyuz 38	Salyut 6
23 tháng 3 năm 1981		Jügderdemidiin Gürragchaa	Maidarzhavyn Ganzorig	Mông Cổ	Soyuz 39	Salyut 6
14 tháng 5 năm 1981		Dumitru Prunariu	Dumitru Dediu	Romania	Soyuz 40	Salyut 6
24 tháng 6 năm 1982		Jean-Loup Chrétien	Patrick Baudry	Pháp	Soyuz T-6	Salyut 7
2 tháng 4 năm 1984		Rakesh Sharma	Ravish Malhotra	Ấn Độ	Soyuz T-11	Salyut 7
22 tháng 7 năm 1987		Muhammed Ahmed Faris		Syria	Soyuz TM-3	Mir
6 tháng 7 năm 1988		Aleksandr Aleksandrov		Bulgaria	Soyuz TM-5	Mir
29 tháng 8 năm 1988	Tập tin:Abdul Ahad Momand.jpg	Abdul Ahad Mohmand[5]	Mohammad Dauran Ghulam Masum	Afghanistan	Soyuz TM-6	Mir
26 tháng 11 năm 1988		Jean-Loup Chrétien	Michel Tognini	Pháp	Soyuz TM-7	Mir

Tham khảo

1. ^ Sheehan, Michael (2007). The international politics of space. London: Routledge. tr. 59–61. ISBN 0-415-39917-3.
2. ^ Burgess, Colin; Hall, Rex (2008). The first Soviet cosmonaut team: their lives, legacy, and historical impact. Berlin: Springer. tr. 331. ISBN 0-387-84823-1.
3. Portree, David S. F. “Mir Hardware Heritage”. NASA/Wikisource. Truy cập ngày 27 tháng 8 năm 2012.
4. Roberts, Andrew Lawrence (2005). From Good King Wenceslas to the Good Soldier Švejk: a dictionary of Czech popular culture. Budapest: Central European University Press. tr. 141. ISBN 963-7326-26-X.
5. Bunch, Bryan; Hellemans, Alexander (2004). The history of science and technology: a browser's guide to the great discoveries, inventions, and the people who made them, from the dawn of time to today. New York: Houghton Mifflin Harcourt. tr. 679. ISBN 0-618-22123-9.