Khai cuộc mở (cờ vua)

Khai cuộc mở

a b c d e f g h 8 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 a b c d e f g h
Nước đi	1.e4 e5
ECO	C20–C99
Một dạng của	Khai cuộc Tốt cánh Vua
Tên khác	Double King's Pawn Opening Double King's Pawn Game

Khai cuộc mở là một dạng khai cuộc trong cờ vua bắt đầu bởi các nước như sau:

1.e4 e5

Trắng di chuyển Tốt e tiến về phía trước 2 ô và Đen đáp trả bằng nước tương tự, ta có một khai cuộc mở. Nếu Đen trả lời nước 1.e4 bằng bất kỳ nước nào khác nước 1...e5, ta sẽ có một hình thế được gọi là Khai cuộc nửa mở.

Nhận xét

Trắng mở đầu ván cờ bằng nước 1.e4, nước đi đầu tiên phổ biến nhất và rất hiệu quả khi ngay lập tức chiếm phần trong trung tâm, đồng thời mở đường cho hai quân là Hậu và Tượng cánh vua hoạt động. Những khai cuộc cổ xưa nhất được biết đến bắt đầu bằng nước 1.e4. Với nước đi này Trắng đặt Tốt vào một vị trí không được bảo vệ bởi quân Đen và đồng thời làm suy yếu 2 ô d4 và f4. Nếu Đen trả lời bằng nước 1...e5, kết quả ta được một Khai cuộc mở (Hooper & Whyld 1992) (Watson 2006:87–90).

Phòng thủ

a b c d e f g h 8 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 a b c d e f g h Nước 3.Tb5 dẫn đến Ruy Lopez

a b c d e f g h 8 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 a b c d e f g h Nước 2.f4 dẫn đến Gambit Vua

Nước đi thứ hai phổ biến nhất cho Trắng là 2.Mf3, tấn công Tốt e5 của Đen, đồng thời chuẩn bị nhập thành trong tương lai cũng như chuẩn bị cho nước chiếm trung tâm d2-d4. Đối với Đen, câu trả lời phổ biến nhất cho nước 2.Mf3 là 2...Mc6, thường nước này sẽ dẫn tới các dạng khai cuộc cụ thể khác như Ruy Lopez (ván cờ Tây Ban Nha) (3.Tb5), Ván cờ Italia (3.Tc4), hay Ván cờ Scotch (3.d4), hoặc 3.Mc3 Mf6 dẫn tới Khai cuộc bốn Mã phổ biến vào cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, hay là ít phổ biến hơn như 3...g6 (Khai cuộc ba Mã), và nhiều dạng khác. Thay vào đó, nếu Đen vẫn muốn duy trì thế đối xứng đồng thời phản công Trắng trong trung tâm bằng nước 2...Mf6 sẽ dẫn đến một dạng khai cuộc gọi là Phòng thủ Petrov (hay Ván cờ Nga); dù vậy nếu Trắng không muốn tiếp tục những diễn biến của khai cuộc này, họ có thể tránh bằng nước 3.Mc3.

Nếu Đen chơi 2...d6 sẽ dẫn tới Phòng thủ Philidor, khai cuộc này phần lớn không còn được sử dụng sau Chiến tranh Thế giới thứ nhất. Thế trận của Đen đem đến nhiều cơ hội phản công cho Trắng hơn là chắc chắn, dù nó thường dẫn đến những ván đấu thụ động.

Nếu Đen chơi 2...f6 sẽ dẫn tới Phòng thủ Damiano, diễn biến tiếp theo sẽ là 3.Mxe5 (thí Mã) hoặc 3.Tc4, với lợi thế cho Trắng. Giả sử Đen có thể chơi 2...d5 (Gambit Elephant) hay 2...f5 (Gambit Latvian, tuy nhiên hai nước này bị đánh giá là rất rủi ro cho Đen.

Đối với Trắng, những lựa chọn phổ biến nhất để thay thế cho nước 2.Mf3 có thể kể đến như 2.f4 (Gambit Vua), 2.Mc3 (Ván cờ Viên và 2.Tc4 (Khai cuộc Tượng). Gambit Vua là khai cuộc phổ biến trong thế kỷ 19 với cả Đại Kiện tướng cũng như những người chơi nghiệp dư. Trắng thí Tốt để phát triển nhanh, cũng như tấn công tiền đồn trung tâm của Đen. Ván cờ Viên cũng có những đặc điểm tương tự khi Trắng có thể tấn công trung tâm của Đen với nước f2-f4.

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

Nước 2...d6 dẫn đến Phòng thủ Philidor

Nếu Trắng chơi 2.d4 sẽ dẫn tới Ván cờ trung tâm (Center Game). Với khai cuộc này, Trắng ngay lập tức mở trung tâm, và mặc dù sau khi Đen ăn Tốt d4 của Trắng bằng 2...exd4, Trắng có thể ăn lại nhưng Hậu của họ bị buộc phải phát triển lên trung tâm. Một sự lựa chọn khác cho Trắng là thí một hoặc hai Tốt bằng nước 3.c3 (Gambit Đan Mạch). Phương án khác như phát triển Hậu lên h5 bằng nước 2.Hh5 hay lựa chọn Khai cuộc Napoleon với nước 2.Hf3 trông có vẻ nghiệp dư, dù vậy nước 2.Hh5 đã từng được chơi ở một giải đấu dành cho Đại kiện tướng bởi Hikaru Nakamura.

Các dạng khác như Khai cuộc Bồ Đào Nha (2.Tb5), Khai cuộc Alapin (2.Me2), Khai cuộc Konstantinopolsky (2.Mf3 Mc6 3.g3), và Inverted Hungarian Opening (ván cờ Hungary ngược?) (2.Mf3 Mc6 3.Te2) là những phương án khác lạ cho Trắng, dù vậy sẽ không có hứa hẹn đem lại lợi thế cho họ nếu cả hai bên chơi đúng.

Xem thêm

• Danh sách các khai cuộc cờ vua

Tham khảo

• Hooper, David; Whyld, Kenneth (1992), The Oxford Companion to Chess (ấn bản thứ 2), Oxford University Press, ISBN 0-19-866164-9
• Watson, John (2006), Mastering the Chess Openings, vol 1, Gambit, ISBN 978-1-904600-60-2