Người nhân bản

Người nhân bản (tiếng Anh: Replicant) là một sinh vật giả tưởng được chế tạo bằng kỹ thuật sinh học xuất hiện trong phim điện ảnh Blade Runner (1982) và phần phim tiếp nối Tội phạm nhân bản 2049 (2017). Những người nhân bản thuộc các dòng Nexus có hình dáng bề ngoài tương tự như một người trưởng thành, tuy nhiên lại sở hữu sức mạnh, tốc độ, sự nhanh nhẹn, khả năng phục hồi và trí thông minh siêu đẳng hơn, trong đó mức độ vượt trội của các yếu tố nêu trên sẽ tùy thuộc vào độ tiến bộ của dòng Nexus. Một người nhân bản chỉ có thể được xác định qua bài kiểm tra giả tưởng Voight-Kampff, trong đó các phản ứng cảm xúc được kích thích và phản ứng phi ngôn ngữ của người nhân bản sẽ khác biệt so với con người. Một phiên bản khác của bài kiểm tra này được gọi là Baseline, được áp dụng cho nhân vật K trong Tội phạm nhân bản 2049 để phát hiện các tổn thương về mặt tâm lý hoặc tính thấu cảm, nếu kết quả là thất bại thì người nhân bản đó sẽ bị cho "về hưu". Thương hiệu Blade Runner sử dụng thuật ngữ "về hưu" khi muốn nói tới việc giết một người nhân bản.

Người nhân bản dòng Nexus-6 (ví dụ: Roy Batty) sở hữu cơ chế an toàn, tức là có dòng đời chỉ bốn năm, nhằm mục đích ngăn cản chúng phát triển khả năng thấu cảm (và từ đó miễn nhiễm với bài kiểm tra). Dòng Nexus-7 (ví dụ: Rachael) là dòng người nhân bản thử nghiệm giới hạn của Tập đoàn Tyrell với khả năng tự tái sản xuất. Dòng Nexus-8 (ví dụ: Sapper Morton, Freysa), cũng do Tập đoàn Tyrell phát triển, có vòng đời như một người bình thường. Tuy nhiên, cuộc nổi loạn trong sự kiện "Biến loạn 2022" đã khiến Nexus-8 bị ngừng sản xuất. Những Nexus-8 còn sống cũng bị truy lùng và cho "về hưu." Người nhân bản dòng Nexus-9 (ví dụ: K) do Tập đoàn Wallace phát triển cũng có vòng đời hoàn chỉnh nhưng sở hữu tính tuân thủ cao hơn nên không có khả năng bất tuân lệnh con người, hoàn toàn trở thành những nô lệ.

Nguồn gốc

Trong tiểu thuyết nguyên tác Người máy có mơ về cừu điện không?, Philip K. Dick đã sử dụng thuật ngữ "người máy".^[a] Tuy nhiên, đạo diễn Ridley Scott muốn sử dụng một thuật ngữ mới để khán giả không mang nhiều định kiến. Trong khi David Peoples viết lại phần kịch bản cho bộ phim, ông có nhờ con gái mình, một người làm trong ngành vi sinh vật học và hóa sinh, tư vấn. Cô gợi ý thuật ngữ "replicating" ("nhân đôi"), quá trình sinh học khi một tế bào tự tạo một bản sao của chính nó. Từ đó, hoặc Peoples hoặc Scott—sau này mỗi người lại chỉ người sáng tạo ra là người còn lại—đã nghĩ ra thuật ngữ "replicant" ("người nhân bản"). Thuật ngữ này đã được chèn vào phần kịch bản của Hampton Fancher.^[1]

Trong Blade Runner

Trước các sự kiện của phim, sử dụng người nhân bản là bất hợp pháp trên Trái Đất sau cuộc binh biến đẫm máu do một nhóm người nhân bản dòng Nexus-6 thực hiện. Hai tuần trước thời điểm bộ phim bắt đầu, sáu người nhân bản dòng Nexus-6 đã trốn thoát khỏi các thuộc địa ở ngoài hành tinh, giết chết 23 người và lái tàu con thoi trở về Trái đất. Bộ phim tập trung vào cuộc truy tìm người nhân bản của "blade runner" Rick Deckard, một cảnh sát với nhiệm vụ điều tra, kiểm tra và cho "về hưu" những người nhân bản được tìm thấy trên Trái Đất.

Người nhân bản dòng Nexus-6 được thiết kế để sao chép con người mọi thứ trừ cảm xúc. Tập đoàn Tyrell "bắt đầu nhận thấy nỗi ám ảnh kỳ lạ trong chúng", và nhằm mục đích kiểm soát chúng tốt hơn, họ bắt đầu cấy những ký ức giả vào não người nhân bản để cho chúng những trải nghiệm thật mà con người đã có được. Những ký ức giả này đã tạo nên "những gợn nhỏ cho cảm xúc của họ". Ở đầu phim, Thuyền trưởng Bryant nói với Deckard rằng khả năng phát triển cảm xúc của dòng Nexus-6 chính là lý do khiến Tập đoàn Tyrell chỉ thiết kế dóng máy với tuổi thọ 4 năm. Trong phim, Tiến sĩ Eldon Tyrell cũng cho biết Nexus-6 được chế tạo để tồn tại với tuổi thọ hạn chế. Những nỗ lực để tăng tuổi thọ của người nhân bản đều dẫn đến một kết quả duy nhất là cái chết.

Deckard không hề có kinh nghiệm gì với dòng người nhân bản Nexus-6 ở đầu phim; anh và Thuyền trưởng Bryant đều bối rối không hiểu lý do tại sao những người nhân bản Nexus-6 kia lại mạo hiểm quay trở lại Trái Đất. Deckard cũng không chắc bài kiểm tra Voight-Kampff sẽ có ảnh hưởng như thế nào đối với chúng, vì dường như chúng đã phát triển những cảm xúc của một con người. Theo Deckard, một người nhân bản bình thường có thể được nhận biết qua bài kiểm tra Voight-Kampff, với 20–30 câu hỏi khác nhau. Rachael đã phải trả lời 100 câu hỏi cho tới khi Deckard xác định cô chính là một người nhân bản. Lời dẫn cuối phiên bản chiếu rạp cho biết người nhân bản thử nghiệm có tên Rachael không sở hữu vòng đời bốn năm, tuy nhiên ở phiên bản Director's Cut lại không xác nhận điều này. Ridley Scott cho biết ông muốn tuyển một nữ diễn viên trẻ vào vai Rachael để nhấn mạnh sự ngây thơ và thanh tao của nhân vật.

Trong Tội phạm nhân bản 2049

Lấy bối cảnh 30 sau các sự kiện trong phần phim tiền nhiệm, nhiều sự kiện đã xảy ra trong khoảng thời gian này và nhiều dòng người nhân bản mới đã được giới thiệu. Phần phim này cho biết Rachael thuộc dòng Nexus-7 có thể tự thụ thai. Rachael qua đời trong khi sinh con vào năm 2021, và đứa bé này đã được những người nhân bản của thế giới ngầm bảo vệ.

Năm 2020, Tập đoàn Tyrell giới thiệu người nhân bản dòng Nexus-8, với vòng đời không còn bị giới hạn trong 4 năm. Bản thân Tyrell đã bị giết vào tháng 11 năm 2019, trong các sự kiện của bộ phim đầu tiên, và bí mật về việc sản xuất những người nhân bản có khả năng sinh nở đã chết theo ông ta. Dòng Nexus-8 được sản xuất rộng rãi, tuy nhiên, cuộc nổi loạn sử dụng xung điện từ để xóa bỏ các dữ liệu số trong sự kiện "Biến loạn 2022" đã khiến Nexus-8 bị ngừng sản xuất. Những Nexus-8 còn sống cũng bị truy lùng và cho "về hưu."^[2]

Năm 2036, kỹ sư di truyền Niander Wallace đã thiết kế ra dòng người nhân bản Nexus-9 có vòng đời hoàn chỉnh nhưng sở hữu tính tuân thủ cao hơn nên không có khả năng bất tuân lệnh con người. Người nhân bản Nexus-9 thậm chí có thể tự giết chính bản thân mình nếu như có lệnh tự con người.^[2] Tập đoàn Wallace đã giải quyết cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu bằng cây trồng biến đổi gen, kết hợp với tính hiệu quả đã được chứng minh của chương trình Nexus-9, cho phép Wallace thúc đẩy thành công việc dỡ bỏ lệnh cấm sản xuất người nhân bản.

Đến năm 2049, người nhân bản Nexus-9 được sử dụng rộng rãi trên khắp Trái Đất và các thuộc địa ngoài hành tinh, tuy nhiên các nhân viên cảnh sát "blade runner" cũng được yêu cầu nhiệm vụ theo dõi bất kỳ người nhân bản nào có hành vi nổi loạn. Một số người nhân bản dòng Nexus-8 còn sót lại vẫn đang ẩn náu. Một số người nhân bản cũng có thể trở thành "blade runner" như sĩ quan KD6-3.7, và họ cũng tự nhận thức được rằng họ không phải con người. Giống như dòng Nexus-7, người nhân bảnn dòng Nexus-9 cũng được cấy ghép ký ức giả để giúp ổn định tinh thần, mặc dù họ cũng biết rằng những ký ức này là bịa đặt. Ngoài ra, việc sử dụng ký ức thực cho người nhân bản là bất hợp pháp, tất cả ký ức phải là giả ngay từ đầu.

Chú thích

Ghi chú

1. Nguyên tác tiếng Anh: "android"

Tham khảo

1. Bài phỏng vấn với David Peoples trong video Sacrificial Sheep: The Novel vs. the Film. Blade Runner Ultimate Collector's Edition
2. ^ Vũ Liên (18 tháng 10 năm 2017). “Những điều lưu ý trước khi xem phim 'Blade runner 2049'”. Thế giới Điện ảnh. Truy cập ngày 8 tháng 3 năm 2021.