Nguyễn Phúc Minh Đức

Minh Đức 明德
Nguyễn Phúc Minh Đức lúc về già. Ảnh TL của Nguyễn Đắc Xuân.
Thông tin chung
Sinh	6 tháng 7 năm 1910 Biệt thự Gia Long, El Biar, Algérie
Mất	1990 (80 tuổi) Val-de-Grâce, Quận 5, Paris Pháp
An táng	làng Thonac, Dordogne, Pháp.
Thê thiếp	Renée-Paule Bonnaud
Tên đầy đủ Nguyễn Phúc Minh Đức, Jean Ung Lich Ham Nghi d’Annam
Hoàng tộc	Nhà Nguyễn
Thân phụ	Hàm Nghi
Thân mẫu	Marcelle Laloe

Nguyễn Phúc Minh Đức (chữ Hán: 阮福明德, 6 tháng 7 năm 1910 - 1990, hay Jean Ung Lich Ham Nghi d’Annam, còn gọi là Hoàng tử Minh Đức) là một Hoàng tử của Vua Hàm Nghi, và một sĩ quan Quân đội Pháp.

Tiểu sử

Jean Ung Lich Ham Nghi d’Annam: sinh tại Biệt thự Ngàn Thông, El-Biar (gần Algiers, Algérie) 6 tháng 7 năm 1910. Ông là con út và là con trai duy nhất của vua Hàm Nghi và vợ là Marcelle Laloe.

Ông vào học trường Võ bị Saint-Cyr của Pháp và sau đó phục vụ trong quân đội và về hưu với cấp bậc Đại tá. Năm 1946, người Pháp muốn gửi ông sang phục vụ tại Đông Dương nhưng ông quyết liệt từ chối. Đại sứ Jean de Latour Dejean, một người bạn thân và đồng ngũ của Hoàng tử Minh Đức kể lại cho biết khi được lệnh sang Việt Nam, Hoàng tử Minh Đức đã tuyên bố với chính phủ Pháp như sau:

“

Tôi không thể cầm súng bắn lại đồng bào của tôi. Nếu Chính phủ Pháp muốn đưa tôi ra trước toà án quân sự thì tôi phải chịu nhưng tôi không thể đi sang Việt Nam để đánh giặc cho người Pháp và chống lại người Việt Nam.

”

Người Pháp sau đó đã đưa ông sang Algérie phục vụ trong một đơn vị lính Lê Dương.

Có một chi tiết đầy thú vị là khi Thiếu tá Minh Đức chỉ huy một đơn vị Lê Dương tại Algérie thì cũng có một hoàng tử người Việt Nam đang phục vụ với tư cách là trung úy thiết giáp. Đó là Thái tử Bảo Long, con đầu lòng của Vua Bảo Đại. Nếu so vai vế trong hoàng gia thì Hoàng tử Bảo Long phải gọi Hoàng tử Minh Đức bằng "ông" vì ông Minh Đức ngang hàng với Vua Khải Định, thân phụ của Vua Bảo Đại. Thiếu tá Minh Đức không phải là cấp chỉ huy trực tiếp của Trung úy Bảo Long, tuy nhiên vào thời gian sau Hiệp định Genève vào khoảng năm 1955-1956, trong hàng ngũ Lê dương Pháp chỉ có hai người Việt Nam mà cả hai người đều là Hoàng tử Việt Nam, do đó hai người có cơ hội quen nhau.

Một sử gia người Pháp sau này có viết như sau:

“

Hình ảnh của Đế quốc Annam lại trỗi dậy khi Bảo Long gặp người con của Hàm Nghi, vị hoàng đế trẻ tuổi bị truất phế cuối thế kỷ trước vì hoạt động chống lại thực dân Pháp. Ông ta (Minh Đức) cũng là sĩ quan Lê Dương. Hai người quen nhau và trò chuyện. Cũng là một sự éo le: cả hai đều là hậu duệ của hai ông vua nhà Nguyễn nay cùng chiến đấu chung dưới một lá cờ để bảo vệ cho một thuộc địa lớn cuối cùng của nước Pháp.

”

Ông kết hôn với bà Renée-Paule Bonnaud, tức Renée-Paule Minh Đức (8 tháng 10 năm 1918) vào ngày 14 tháng 12 năm 1945. Hai người không có con.

Ông qua đời năm 1990 tại Pháp, thọ 80 tuổi. Ông được chị mình là Công chúa Như Lý an tán trong phần mộ của dòng họ Bá tước De la Besse, tại lâu đài Château de losse, làng Thonac, Vigeois,Dordogne, Pháp.

Gia đình

Tổ tiên của Nguyễn Phúc Minh Đức

Hoàng đế Minh Mạng               Hoàng đế Thiệu Trị                       Tá Thiên Nhân Hoàng hậu Hồ Thị Hoa               Kiến Thái vương Nguyễn Phúc Hồng Cai                             Quý tần Đinh Thị Hạnh                       Hoàng đế Hàm Nghi                                   Phan Thị Nhàn                             Hoàng tử Nguyễn Phúc Minh Đức                                         Jean-François Laloë               Guillaume Auguste Laloë                       Louise Guérandel               François Ferrer Laloë                             Françoise Poincheval                       Marcelle Aimée Léonie Laloë                                   François Ving               Philippe Ving                       Marie Magdeleine Rosalie Victoire Flosse               Suzanne Ving                             Jean Baptiste Maurice Souham, Bá tước Souham               Aimée Souham                       Hortense Piguet

Ngoài Hoàng tử Minh Đức, Hoàng đế Hàm Nghi cùng vợ còn có thêm hai con gái:

• Như Mai, tức Nhu-May Marcelle Suzanne Henriette Ung Lich Ham Nghi d’Annam: sinh tại Villa des Pins, El-Biar (gần Algiers, Algérie) (17 tháng 8 năm 1905 - 1 tháng 11 năm 1999)
• Nguyễn Phúc Như Lý, tức Bá tước phu nhân xứ De la Besse, tên thật là Như Lý Ung Lich Ham Nghi d’Annam: sinh tại Villa des Pins, El-Biar (gần Algiers, Algérie)(22 tháng 7 năm 1908 – 9 tháng 7 năm 2005)

Nguồn

• Phả hệ tộc Nguyễn Phúc của Christopher Buyers
• Hàm NghiMột nhà ái quốc, một nghệ sĩ đa tài (Kỳ III) – TCPT số 36

Tham khảo