Nhóm chức

Nhóm chức^[1] là nguyên tử hay nhóm nguyên tử xuất hiện trong các hợp chất hữu cơ, quyết định tính chất hóa học đặc trưng của hợp chất hữu cơ đó. Cùng một nhóm chức sẽ trải qua (các) phản ứng hóa học tương tự hoặc tương tự bất kể kích thước của phân tử mà nó là một phần.^[2][3] Điều này cho phép dự đoán có hệ thống các phản ứng hóa học và hành vi của các hợp chất hóa học và thiết kế các tổng hợp hóa học. Hơn nữa, khả năng phản ứng của một nhóm chức năng có thể được sửa đổi bởi các nhóm chức năng khác gần đó. Trong tổng hợp hữu cơ, xen kẽ nhóm chức năng là một trong những loại biến đổi cơ bản.

Lớp chất	Nhóm	Công thức	Tiền tố	Hậu tố	Ví dụ
Rượu	Rượu	R−OH	hydroxy-	-ol	CH3−CH2−CH2−OH	Propan-1-ol
Andehit	Formyl	R−C(=O)H		-al	CH2=CH−CHO	Propenal
Amin	Amin	R−NH2	amino-	-amin	CH3 −NH2	Metyl amin
Axit cacboxylic	Axit	không có ion: R−C(=O)OH	hydrocarboxy-	axit- -ôic	CH2=CH−COOH	Axit propenôic
		có ion: R−C(=O)O^−
Este	Este	R−C(=O)O−R′	gốc hydrocarbon + gốc axit		CH3 −COO−C2H5	Etyl axetat
Nitrô	Nitrô	R−NO2	nitrô + tên hydrocarbon tương ứng		CH3−NO2	Nitro metan
xeton	Cacbonyl	R-CO-R'	gốc R + gốc R' + xeton		CH3-CO-CH2CH3	Etyl metyl xeton
Ether	Ether	R-O-R'	Gốc R + ether + gốc R'		CH3-CH2-O-CH2-CH3	Ethoxyethane
Dẫn xuất halogen	Dẫn xuất halogen	R-C(=O)-H	tên hydrocarbon tương ứng + dẫn xuất halogen		CH2=CH-Cl	Vinyl chloride

Ngoài ra còn có các nhóm Axyl (R-CO-), akoxyl hay là ete bỏ bớt 1 nhánh (R-O-),v.v

Chú thích

1. bài viết này đã được sửa lại theo SGK Hóa học 11 & 12 nâng cao, NXB giáo dục VN, 2006
2. Compendium of Chemical Terminology (IUPAC "Gold Book") functional group
3. March, Jerry (1985), Advanced Organic Chemistry: Reactions, Mechanisms, and Structure (ấn bản thứ 3), New York: Wiley, ISBN 0-471-85472-7