Stromatolit

Stromatolit tại chert Strelley Pool (SPC) (Pilbara Craton) - Tây Úc

Stromatolit hiện đại ở vịnh Shark, Tây Úc

Stromatolit tại thành tầng Soeginina (hệ tầng Paadla, Ludlow, kỷ Silur) gần Kübassaare, Saaremaa, Estonia

Lưu vực Franceville, Gabon, Trung Phi.

Stromatolite (/stroʊˈmætəlaɪts, strə-/^[1][2]) hay stromatolith (từ tiếng Hy Lạp στρῶμα strōma "tầng, địa tầng" (GEN στρώματος stromatos), và λίθος lithos "đá")^[3] là cấu trúc bồi tụ hóa sinh phân tầng hình thành ở khu vực nước nông bởi hiện tượng bẫy, trói buộc và xi măng hạt trầm tích bởi màng sinh học (thảm vi khuẩn) từ vi sinh vật, đặc biệt là vi khuẩn lam.^[4] Stromatolit hóa thạch cung cấp lưu trữ cổ về sự sống trên Trái Đất bởi những gì còn lại, một số trong đó có thể có niên đại từ 3,7 tỷ năm trước.^[5][6] Stromatolit địa y là một cơ chế hình thành của một số cấu trúc đá phân tầng được đưa ra mà hình thành trên mực nước biển, nơi đá gặp không khí, bằng việc xâm chiếm lặp lại đá bởi địa y endolit.^[7][8]

Hình thái

Dòng thời gian của sự sống
Hộp này: xem thảo luận sửa
−4500 — – — – −4000 — – — – −3500 — – — – −3000 — – — – −2500 — – — – −2000 — – — – −1500 — – — – −1000 — – — – −500 — – — – 0 —	Nước   Sự sống đơn bào   Quang hợp   Sinh vật nhân thực   Sự sống đa bào   T h ự c v ậ t   Chân khớp Thân mềm Hoa Khủng long   Thú Chim L. trưởng H. t h à n h T h á i c ổ N g u y ê n s i n h H. s i n h	← Trái Đất hình thành ← Nước sớm nhất ← Sự sống sớm nhất ← Oxy sớm nhất ← Băng hà Pongola* ← Oxy khí quyển ← Sinh sản hữu tính ← Thực vật sớm nhất ← Băng hà Cryogen* ← Khu hệ Ediacara ← Đv bốn chân sớm nhất ← Vượn / người sớm nhất ← Băng hà Đệ Tứ*
(triệu năm trước) *Kỷ băng hà

Stromatolit hiển thị nhiều loại hình thức và cấu trúc, hoặc hình thái, bao gồm hình nón, phân tầng, nhánh, hình vòm,^[9] và hình trụ. Stromatolit xuất hiện rộng rãi trong lưu trữ hóa thạch của thời kỳ Tiền Cambri, nhưng hiếm vào ngày. Có rất ít stromatolit cổ địa chứa vi khuẩn hóa thạch. Trong khi một số đặc điểm của các loại stromatolit gợi ý về hoạt động sinh học, một số khác sở hữu đặc điểm phù hợp với kết tủa vô sinh hơn.^[10] Tìm kiếm một cách đáng tin cậy để phân biệt giữa stromatolit hình thành một cách sinh học và loại hình thành một cách vô sinh là một lĩnh vực địa chất đang được nghiên cứu tích cực.^[11]

Tham khảo

1. “Stromatolite”. Merriam-Webster Dictionary.
2. “Stromatolite”. [[Lỗi biểu thức: Dư toán tử <]] Từ điển Vương quốc Anh. Oxford University Press. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2016.
3. στρῶμα, λίθος. Liddell, Henry George; Scott, Robert; A Greek–English Lexicon at the Perseus Project.
4. Riding, R. (2007). “The term stromatolite: towards an essential definition”. Lethaia. 32 (4): 321–330. doi:10.1111/j.1502-3931.1999.tb00550.x. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 5 năm 2015.
5. Nutman, Allen P.; Bennett, Vickie C.; Friend, Clark R. L.; Kranendonk, Martin J. Van; Chivas, Allan R. (2016). “Rapid emergence of life shown by discovery of 3,700-million-year-old microbial structures”. Nature. 537: 535–538. doi:10.1038/nature19355. PMID 27580034.
6. Wade, Nicholas (ngày 31 tháng 8 năm 2016). “World's Oldest Fossils Found in Greenland”. New York Times. Truy cập ngày 31 tháng 8 năm 2016.
7. Lichen Stromatolites: Criterion for Subaerial Exposure and a Mechanism for the Formation of Laminar Calcretes (Caliche), Colin F. Klappa, Journal of Sedimentary Petrology, Vol. 49 (1979) No. 2. (June), Pages 387-400, [1]
8. Paleobotany: The Biology and Evolution of Fossil Plants, Edith L. Taylor, Thomas N. Taylor, Michael Krings, page [2]
9. “Two-ton, 500 Million-year-old Fossil Of Stromatolite Discovered In Virginia, U.S.”. Truy cập ngày 8 tháng 12 năm 2011.
10. Grotzinger, John P.; Rothman, Daniel H. (ngày 3 tháng 10 năm 1996). “An abiotic model for stromatolite morphogenesis”. Nature. 383: 423–425. doi:10.1038/383423a0. Truy cập ngày 31 tháng 8 năm 2016 – qua Nature.
11. Lepot, Kevin; Karim Benzerara; Gordon E. Brown; Pascal Philippot (2008). “Microbially influenced formation of 2.7 billion-year-old stromatolites”. Nature Geoscience. 1 (2): 118–21. Bibcode:2008NatGe...1..118L. doi:10.1038/ngeo107.