Thủ tướng Iraq

Thủ tướng Iraq
Quốc huy chính thức
Đương nhiệm Mohammed Shia' Al Sudani từ 27 tháng 10 năm 2022
Kính ngữ	Thưa ngài
Dinh thự	Dinh Cộng hòa, Baghdad, Iraq
Bổ nhiệm bởi	Được Hội đồng Tổng thống lựa chọn; nếu thất bại thì được Quốc hội với hai phần ba đa số
Nhiệm kỳ	Không giới hạn nhiệm kỳ
Người đầu tiên nhậm chức	Abd Al-Rahman Al-Gillani
Thành lập	11 tháng 11 năm 1920
Website	http://www.pmo.iq/

Thủ tướng Iraq là người đứng đầu chính phủ Iraq. Thủ tướng Chính phủ lúc đầu chỉ là một chức vụ bổ sung được bổ nhiệm cho người đứng đầu nhà nước và là lãnh đạo trên danh nghĩa của Quốc hội Iraq. Theo hiến pháp mới được thông qua Thủ tướng Chính phủ là nhà cầm quyền có quyền điều hành hoạt động của đất nước. Nouri al-Maliki (trước đây là Jawad al-Maliki) đã được chọn là Thủ tướng Chính phủ vào ngày 21 tháng 4 năm 2006.^[1][2]

Bổ nhiệm

Hội đồng Nghị viện được phép bầu chọn Tổng thống nước Cộng hòa và các cấp phó của mình, bao gồm cả Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng và các Bộ trưởng. Hội đồng Tổng thống sau đó sẽ bổ nhiệm một Thủ tướng với sự nhất trí. Theo đó Hội đồng Tổng thống phải đồng ý về một ứng cử viên cho vị trí trong vòng hai tuần. Trong trường hợp bất khả thi, trách nhiệm chỉ định Thủ tướng Chính phủ giao lại cho Quốc hội. Trong trường hợp đó, Hội đồng đại biểu phải xác nhận sự đề cử của hai phần ba đa số. Nếu Thủ tướng Chính phủ là không thể đề cử Hội đồng Bộ trưởng của mình trong vòng một tháng, Hội đồng Tổng thống có trách nhiệm bổ nhiệm một Thủ tướng khác.

Cơ quan cấp dưới trực tiếp

Cục Phòng chống Khủng bố Iraq sẽ báo cáo trực tiếp lên Thủ tướng Chính phủ. Cục Phòng chống Khủng bố Iraq chịu trách nhiệm giám sát Bộ Tư lệnh Phòng chống Khủng bố Iraq, một cơ cấu bao gồm tất cả Lực lượng Đặc nhiệm Iraq. Tính đến ngày 30 tháng 6 năm 2009, đã có tiến trình lập pháp trong một năm để biến Cục Phòng chống Khủng bố Iraq trở thành một bộ riêng biệt.^[3]

Danh sách Thủ tướng Iraq

Đây là danh sách Thủ tướng Iraq kể từ năm 1920.

Tên		Hình	Sinh-Mất	Từ	Đến	Đảng phái	Nguyên thủ quốc gia
• Vương quốc Iraq (dưới thời Cao ủy Anh) (1920–1932) •
1	Abd Al-Rahman Al-Gillani عبد الرحمن الكيلاني		1841–1927	11 tháng 11 năm 1920	20 tháng 11 năm 1922	Độc lập	Faisal I
2	Abd al-Muhsin as-Sa'dun عبد المحسن السعدون (lần thứ nhất)		1879–1929	20 tháng 11 năm 1922	22 tháng 11 năm 1923	Quân đội
3	Jafar al-Askari جعفر العسكري (lần thứ nhất)		1887–1936	22 tháng 11 năm 1923	2 tháng 8 năm 1924	Quân đội
4	Yasin al-Hashimi ياسين الهاشمي (lần thứ nhất)		1894–1937	2 tháng 8 năm 1924	26 tháng 6 năm 1925	Quân đội / Đảng Nhân dân
5	Abd al-Muhsin as-Sa'dun عبد المحسن السعدون (lần thứ hai)		1879–1929	26 tháng 6 năm 1925	21 tháng 11 năm 1926	Quân đội / Đảng Cấp tiến
6	Jafar al-Askari جعفر العسكري (lần thứ hai)		1887–1936	21 tháng 11 năm 1926	11 tháng 1 năm 1928	Quân đội / Đảng Giao ước
7	Abd al-Muhsin as-Sa'dun عبد المحسن السعدون (lần thứ ba)		1879–1929	11 tháng 1 năm 1928	28 tháng 4 năm 1929	Quân đội / Đảng Cấp tiến
8	Tawfiq al-Suwaidi توفيق السويدي (lần thứ nhất)		1892–1968	28 tháng 4 năm 1929	19 tháng 9 năm 1929	Độc lập
9	Abd al-Muhsin as-Sa'dun عبد المحسن السعدون (lần thứ tư)		1879–1929	19 tháng 9 năm 1929	13 tháng 11 năm 1929 (mất khi đương chức)	Quân đội / Đảng Cấp tiến
10	Naji al-Suwaidi ناجي السويدي		1882–1942	18 tháng 11 năm 1929	23 tháng 3 năm 1930	Độc lập
11	Nuri as-Said نوري السعيد (lần thứ nhất)		1888–1958	23 tháng 3 năm 1930	3 tháng 11 năm 1932	Quân đội / Đảng Giao ước
• Vương quốc Iraq (1932–1958) •
12	Naji Shawkat ناجي شوكت		1893–1980	3 tháng 11 năm 1932	20 tháng 3 năm 1933	Độc lập	Faisal I
13	Rashid Ali al-Gaylani رشيد عالي الكيلاني (lần thứ nhất)		1892–1965	20 tháng 3 năm 1933	9 tháng 11 năm 1933	Đảng Ái hữu Quốc gia
14	Jamil al-Midfai جميل المدفعي (lần thứ nhất)		1890–1958	9 tháng 11 năm 1933	27 tháng 8 năm 1934	Quân đội	Ghazi
15	Ali Jawdat al-Aiyubi علي جودت الأيوبي (lần thứ nhất)		1886–1969	27 tháng 8 năm 1934	4 tháng 3 năm 1935	Quân đội
16	Jamil al-Midfai جميل المدفعي (lần thứ hai)		1890–1958	4 tháng 3 năm 1935	17 tháng 3 năm 1935	Quân đội
17	Yasin al-Hashimi ياسين الهاشمي (lần thứ hai)		1894–1937	17 tháng 3 năm 1935	30 tháng 10 năm 1936	Quân đội / Đảng Ái hữu Quốc gia
18	Hikmat Sulayman حكمت سليمان		1889–1964	30 tháng 10 năm 1936	17 tháng 8 năm 1937	Đảng Ái hữu Quốc gia
19	Jamil al-Midfai جميل المدفعي (lần thứ ba)		1890–1958	17 tháng 8 năm 1937	25 tháng 12 năm 1938	Quân đội
20	Nuri as-Said نوري السعيد (lần thứ hai)		1888–1958	25 tháng 12 năm 1938	31 tháng 3 năm 1940	Quân đội / Đảng Giao ước
21	Rashid Ali al-Gaylani رشيد عالي الكيلاني (lần thứ hai)		1892–1965	31 tháng 3 năm 1940	3 tháng 2 năm 1941	Đảng Ái hữu Quốc gia	Faisal II
22	Taha al-Hashimi طه الهاشمي		1888–1961	3 tháng 2 năm 1941	13 tháng 4 năm 1941 (bị phế truất)	Quân đội
23	Rashid Ali al-Gaylani رشيد عالي الكيلاني (lần thứ ba)		1892–1965	13 tháng 4 năm 1941	30 tháng 5 năm 1941	Đảng Ái hữu Quốc gia
24	Jamil al-Midfai جميل المدفعي (lần thứ tư)		1890–1958	4 tháng 6 năm 1941	10 tháng 10 năm 1941	Quân đội
25	Nuri as-Said نوري السعيد (lần thứ ba)		1888–1958	10 tháng 10 năm 1941	4 tháng 6 năm 1944	Quân đội / Đảng Giao ước
26	Hamdi al-Pachachi حمدي البجاجي		1886–1948	4 tháng 6 năm 1944	23 tháng 2 năm 1946	Độc lập
27	Tawfiq al-Suwaidi توفيق السويدي (lần thứ hai)		1892–1968	23 tháng 2 năm 1946	1 tháng 6 năm 1946	Đảng Tự do
28	Arshad al-Umari إرشاد العمري (lần thứ nhất)		1888–1978	1 tháng 6 năm 1946	21 tháng 11 năm 1946	Độc lập
29	Nuri as-Said نوري السعيد (lần thứ tư)		1888–1958	21 tháng 11 năm 1946	29 tháng 3 năm 1947	Quân đội / Đảng Đoàn kết Hiến pháp
30	Sayyid Salih Jabr سيد صالح جبر		1860–1949	29 tháng 3 năm 1947	29 tháng 1 năm 1948	Đảng Xã hội chủ nghĩa Quốc gia
31	Sayyid Muhammad as-Sadr سيد محمد الصدر		1882–1956	29 tháng 1 năm 1948	26 tháng 6 năm 1948	Độc lập
32	Muzahim al-Pachachi مزاجم البجاجي		1890–1982	26 tháng 6 năm 1948	6 tháng 1 năm 1949	Độc lập
33	Nuri as-Said نوري السعيد (lần thứ năm)		1888–1958	6 tháng 1 năm 1949	10 tháng 12 năm 1949	Quân đội / Đảng Đoàn kết Hiến pháp
34	Ali Jawdat al-Aiyubi علي جودت الأيوبي (lần thứ hai)		1886–1969	10 tháng 12 năm 1949	5 tháng 2 năm 1950	Quân đội
35	Tawfiq al-Suwaidi توفيق السويدي (lần thứ ba)		1892–1968	5 tháng 2 năm 1950	15 tháng 9 năm 1950	Độc lập
36	Nuri as-Said نوري السعيد (lần thứ sáu)		1888–1958	15 tháng 9 năm 1950	12 tháng 7 năm 1952	Quân đội / Đảng Đoàn kết Hiến pháp
37	Mustafa Mahmud al-Umari مصطفى محمود العمري		1898–1979	12 tháng 7 năm 1952	23 tháng 11 năm 1952	Độc lập
38	Nureddin Mahmud نور الدين محمود		1901–1978	23 tháng 11 năm 1952	29 tháng 1 năm 1953	Quân đội
39	Jamil al-Midfai جميل المدفعي (lần thứ năm)		1890–1958	29 tháng 1 năm 1953	17 tháng 9 năm 1953	Quân đội
40	Muhammad Fadhel al-Jamali محمد فضل الجمالي		1903–1997	17 tháng 9 năm 1953	29 tháng 4 năm 1954	Độc lập
41	Arshad al-Umari إرشاد العمري (lần thứ hai)		1888–1978	29 tháng 4 năm 1954	4 tháng 8 năm 1954	Độc lập
42	Nuri as-Said نوري السعيد (lần thứ bảy)		1888–1958	4 tháng 8 năm 1954	20 tháng 6 năm 1957	Quân đội / Đảng Đoàn kết Hiến pháp
43	Ali Jawdat al-Aiyubi علي جودت الأيوبي (lần thứ ba)		1886–1969	20 tháng 6 năm 1957	15 tháng 12 năm 1957	Quân đội / Mặt trận Dân tộc Thống nhất
44	Abdul-Wahab Mirjan عبد الوهاب مرجان		1909–1964	15 tháng 12 năm 1957	3 tháng 3 năm 1958	Độc lập
45	Nuri as-Said نوري السعيد (lần thứ tám)		1888–1958	3 tháng 3 năm 1958	18 tháng 5 năm 1958	Quân đội / Đảng Đoàn kết Hiến pháp
46	Ahmad Mukhtar Baban أحمد مختار بابان		1900–1976	18 tháng 5 năm 1958	14 tháng 7 năm 1958 (bị phế truất)	Độc lập
• Cộng hòa Iraq (Đảng Ba'ath cũ) (1958–1968) •
47	Abd al-Karim Qasim عبد الكريم قاسم		1914–1963	14 tháng 7 năm 1958	8 tháng 2 năm 1963 (bị phế truất)	Quân đội	Muhammad Najib ar-Ruba'i
48	Ahmed Hassan al-Bakr أحمد حسن البكر (lần thứ nhất)		1914–1982	8 tháng 2 năm 1963	18 tháng 11 năm 1963 (bị phế truất)	Quân đội / Đảng Ba'ath (Khu vực Iraq)	Abdul Salam Arif
49	Tahir Yahya طاهر يحيى (lần thứ nhất)		1915–1986	20 tháng 11 năm 1963	6 tháng 9 năm 1965	Quân đội / Liên bang Xã hội chủ nghĩa Ả Rập
50	Arif Abd ar-Razzaq عارف عبد الرزاق		1921–2007	6 tháng 9 năm 1965	21 tháng 9 năm 1965	Quân đội / Liên bang Xã hội chủ nghĩa Ả Rập
51	Abd ar-Rahman al-Bazzaz عبد الرحمن البزاز		1913–1973	21 tháng 9 năm 1965	9 tháng 8 năm 1966	Liên bang Xã hội chủ nghĩa Ả Rập
52	Naji Talib ناجي طالب		1917–2012	9 tháng 8 năm 1966	10 tháng 5 năm 1967	Quân đội	Abdul Rahman Arif
53	Abdul Rahman Arif عبد الرحمن عارف		1916–2007	10 tháng 5 năm 1967	10 tháng 7 năm 1967	Quân đội / Liên bang Xã hội chủ nghĩa Ả Rập
54	Tahir Yahya طاهر يحيى (lần thứ hai)		1915–1986	10 tháng 7 năm 1967	17 tháng 7 năm 1968 (bị phế truất)	Quân đội / Liên bang Xã hội chủ nghĩa Ả Rập
• Cộng hòa Iraq (dưới thời Đảng Ba'ath) (1968–2003) •
55	Abd ar-Razzaq an-Naif عبد الرزاق النايف		1933–1978	17 tháng 7 năm 1968	30 tháng 7 năm 1968	Quân đội	Ahmed Hassan al-Bakr
56	Ahmed Hassan al-Bakr أحمد حسن البكر (lần thứ hai)		1914–1982	31 tháng 7 năm 1968	16 tháng 7 năm 1979	Quân đội / Đảng Ba'ath Iraq (Khu vực Iraq) (Mặt trận Dân tộc Cấp tiến)
57	Saddam Hussein صدام حسين (lần thứ nhất)	Tập tin:Saddam Hussein (cropped).jpg	1937–2006	16 tháng 7 năm 1979	23 tháng 3 năm 1991	Đảng Ba'ath Iraq (Khu vực Iraq) (Mặt trận Dân tộc Cấp tiến)	Saddam Hussein
58	Sa'dun Hammadi سعدون حمادي		1930–2007	23 tháng 3 năm 1991	13 tháng 9 năm 1991	Đảng Ba'ath Iraq (Khu vực Iraq) (Mặt trận Dân tộc Cấp tiến)
59	Mohammad Hamza al-Zubaidi محمد حمزة الزبيدي		1938–2005	16 tháng 9 năm 1991	5 tháng 9 năm 1993	Đảng Ba'ath Iraq (Khu vực Iraq) (Mặt trận Dân tộc Cấp tiến)
60	Ahmad Husayn Khudayir as-Samarrai أحمد حسين خضير السامرائي		1941–	5 tháng 9 năm 1993	29 tháng 5 năm 1994	Đảng Ba'ath Iraq (Khu vực Iraq) (Mặt trận Dân tộc Cấp tiến)
61	Saddam Hussein صدام حسين (lần thứ hai)		1937–2006	29 tháng 5 năm 1994	9 tháng 4 năm 2003 (bị phế truất)	Đảng Ba'ath Iraq (Khu vực Iraq) (Mặt trận Dân tộc Cấp tiến)
• Hội đồng Điều hành Iraq (2003–2004) •
—	Mohammad Bahr al-Ulloum محمد بحر العلوم (lần thứ nhất, tạm quyền)		1927–2015	13 tháng 7 năm 2003	31 tháng 7 năm 2003	Độc lập	Liên minh Chính quyền Lâm thời
62	Ibrahim al-Jaafari إبراهيم الجعفري (lần thứ nhất)		1947–	1 tháng 8 năm 2003	31 tháng 8 năm 2003	Đảng Hồi giáo Daawa
63	Ahmed al-Chalabi أحمد جلبي		1944–	1 tháng 9 năm 2003	30 tháng 9 năm 2003	Quốc hội Iraq
64	Ayad Allawi أياد علاوي (lần thứ nhất)		1945–	1 tháng 10 năm 2003	31 tháng 10 năm 2003	Hòa ước Quốc gia Iraq
65	Jalal Talabani جلال طلباني		1933–	1 tháng 11 năm 2003	30 tháng 11 năm 2003	Liên hiệp Ái quốc Kurdistan
66	Abdul Aziz al-Hakim عبد العزيز الحكيم		1950–2009	1 tháng 12 năm 2003	31 tháng 12 năm 2003	Hội đồng tối cao Cách mạng Hồi giáo ở Iraq
67	Adnan al-Pachachi عدنان بجاجي		1923–2019	1 tháng 1 năm 2004	31 tháng 1 năm 2004	Hội đồng Dân chủ Độc lập
68	Mohsen Abdel Hamid محسن عبد الحميد		1937–	1 tháng 2 năm 2004	29 tháng 2 năm 2004	Đảng Hồi giáo Iraq
69	Mohammad Bahr al-Ulloum محمد بحر العلوم (lần thứ hai)		1927–2015	1 tháng 3 năm 2004	31 tháng 3 năm 2004	Độc lập
70	Massoud Barzani مسعود برزاني		1946–	ngày 1 tháng 4 năm 2004	ngày 30 tháng 4 năm 2004	Đảng Dân chủ Kurdistan
71	Ezzedine Salim عز الدين سليم		1943–2004	1 tháng 5 năm 2004	17 tháng 5 năm 2004 (mất khi đương chức)	Đảng Hồi giáo Daawa
72	Ghazi Mashal Ajil al-Yawer غازي مشعل عجيل الياور		1958–	17 tháng 5 năm 2004	1 tháng 6 năm 2004	Iraqis
• Cộng hòa Iraq (2004 đến nay) •
—	Ayad Allawi أياد علاوي (lần thứ hai, tạm quyền)		1945–	1 tháng 6 năm 2004	3 tháng 5 năm 2005	Hòa ước Quốc gia Iraq	Ghazi Mashal Ajil al-Yawer
73	Ibrahim al-Jaafari إبراهيم الجعفري (lần thứ hai)		1947–	3 tháng 5 năm 2005	20 tháng 5 năm 2006	Đảng Hồi giáo Daawa	Jalal Talabani
74	Nouri al-Maliki نوري المالكي		1950–	20 tháng 5 năm 2006	08 tháng 09, 2014	Đảng Hồi giáo Daawa
75	Haider al-Abadi نوري المالكي		1952–	08 tháng 09, 2014	25 tháng 10 năm 2018	Đảng Hồi giáo Daawa	Fuad Masum
76	Adil Abdul-Mahdi عادل عبد المهدي		1942–	25 tháng 10, 2018	01 tháng 12 năm 2019 Quyền: 01 tháng 12 năm 2019 - 07 tháng 05 năm 2020	Độc lập	Barham Salih
77	Mustafa Al-Kadhimi مصطفى الكاظمي		1967–	07 tháng 05, 2020	21 tháng 10, 2022	Độc lập
78	Mohammed Shia' Al Sudani محمد شياع السوداني		1970–	21 tháng 10, 2022	Đương nhiệm	Độc lập	Abdul Latif Rashid

Xem thêm

• Danh sách vua Iraq
• Tổng thống Iraq

Tham khảo

1. Iraq parliament elects new leaders CNN, ngày 22 tháng 4 năm 2006
2. Maliki endorsed as new Iraqi PM BBC News, ngày 22 tháng 4 năm 2006
3. Montrose Toast, Iraqi Counter Terrorism Bureau, ngày 30 tháng 6 năm 2009