Thiên hà bùng nổ sao

Thiên hà Râu là một ví dụ điển hình về thiên hà bùng nổ sao xảy ra từ vụ va chạm giữa hai thiên hà NGC 4038 và NGC 4039. Ảnh do NASA/ESA cung cấp.

Thiên hà bùng nổ sao là một thiên hà đang trải qua tốc độ hình thành sao rất nhanh so với tốc độ hình thành sao trung bình trong thời gian dài của chính thiên hà đó cũng như so với tốc độ hình thành sao của hầu hết các thiên hà khác. Ví dụ, Dải Ngân hà có tốc độ hình thành sao là 3 M _☉/năm, còn các thiên hà bùng nổ sao có thể trải qua tốc độ hình thành sao lớn hơn gấp 33 lần.^[1] Trong các thiên hà bùng nổ sao, tốc độ hình thành sao lớn đến mức thiên hà sẽ tiêu thụ hết lượng khí chứa bên trong nó. Từ đó, các ngôi sao sẽ trải qua quá trình hình thành ngắn hơn nhiều so với tuổi của chính thiên hà. Như vậy, giai đoạn bùng nổ sao của một thiên hà thường chiếm một khoảng thời gian ngắn trong quá trình tiến hóa của thiên hà đó. Đa phần các thiên hà bùng nổ sao là những thiên hà đang trong quá trình hợp nhất hoặc va chạm gần với một thiên hà khác. Các thiên hà tiêu biểu cho dạng này bao gồm M82, NGC 4038/NGC 4039 (Thiên hà Râu) và IC 10.

Danh sách thiên hà bùng nổ sao

Thiên hà	Loại	Tham khảo
M82	I0
Thiên hà Râu	SB(s)m pec / SA(s)m pec
IC 10	dIrr
HXMM01
HFLS3
NGC 1569	IBm
NGC 2146	SB(s)ab pec
NGC 1705	SA0^− pec
NGC 1614	SB(s)c pec
NGC 6946	SAB(rs)cd
Thiên hà Baby Boom
Centaurus A	E(p)
Haro 11
Thiên hà Ngọc Phu	SAB(s)c	,[2][3]
Kiso 5639		[4][5]

Tham khảo

1. 1958-, Schneider, P. (Peter) (2010). Extragalactic astronomy and cosmology: an introduction. Berlin: Springer. ISBN 9783642069710. OCLC 693782570.
2. Sakamoto, Kazushi; Ho, Paul T. P.; Iono, Daisuke; Keto, Eric R.; Mao, Rui-Qing; Matsushita, Satoki; Peck, Alison B.; Wiedner, Martina C.; Wilner, David J. (ngày 10 tháng 1 năm 2006). “Molecular Superbubbles in the Starburst Galaxy NGC 253”. The Astrophysical Journal. 636 (2): 685–697. arXiv:astro-ph/0509430. Bibcode:2006ApJ...636..685S. doi:10.1086/498075.
3. Lucero, D. M.; Carignan, C.; Elson, E. C.; Randriamampandry, T. H.; Jarrett, T. H.; Oosterloo, T. A.; Heald, G. H. (ngày 1 tháng 12 năm 2015). “HI observations of the nearest starburst galaxy NGC 253 with the SKA precursor KAT-7”. MNRAS. 450: 3935–3951. arXiv:1504.04082. doi:10.1093/mnras/stv856.
4. Hubble Reveals Stellar Fireworks in ‘Skyrocket’ Galaxy
5. Check out what the @NASAHubble Space Telescope looked at on my birthday! #Hubble30

Liên kết ngoài

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Thiên hà bùng nổ sao.

• “Chandra:: Field Guide to X-ray Sources:: Starburst Galaxies”. chandra.harvard.edu. Truy cập ngày 29 tháng 12 năm 2007.
• Kennicutt, R. C.; Evans, N. J. (2012). “Star Formation in the Milky Way and Nearby Galaxies”. Annual Review of Astronomy and Astrophysics. 50: 531–608. arXiv:1204.3552. Bibcode:2012ARA&A..50..531K. doi:10.1146/annurev-astro-081811-125610.
• Weedman, D. W.; Feldman, F. R.; Balzano, V. A.; Ramsey, L. W.; Sramek, R. A.; Wuu, C. -C. (1981). “NGC 7714 – the prototype star-burst galactic nucleus”. The Astrophysical Journal. 248: 105. Bibcode:1981ApJ...248..105W. doi:10.1086/159133.