Thiên hoàng Go-Yōzei

Thiên hoàng Go-Yōzei
Hậu Dương Thành Thiên Hoàng
Thiên hoàng Go-Yōzei; Hậu Dương Thành Thiên Hoàng
	Thiên hoàng Nhật Bản
	Thiên hoàng Go-Yōzei
Thiên hoàng thứ 107 của Nhật Bản
Trị vì	17 tháng 12 năm 1586 – 9 tháng 5 năm 1611; (24 năm, 143 ngày)
Lễ đăng quang	4 tháng 1 năm 1587
Quan Bạch	Toyotomi Hideyoshi (1585 - 1592)
Chinh di Đại Tướng quân	Tokugawa Ieyasu (1603 - 1605) ; Tokugawa Hidetada
Tiền nhiệm	Thiên hoàng Ōgimachi
Kế nhiệm	Thiên hoàng Go-Mizunoo
Thái thượng Thiên hoàng thứ 50 của Nhật Bản
Tại vị	9 tháng 5 năm 1611 – 25 tháng 9 năm 1617; (6 năm, 139 ngày)
Tiền nhiệm	Thái thượng Thiên hoàng Ōgimachi
Kế nhiệm	Thái thượng Thiên hoàng Go-Mizunoo
Thông tin chung
Sinh	31 tháng 12 năm 1571
Mất	25 tháng 9, 1617 (45 tuổi)
An táng	19 tháng 10 năm 1617; Fukakusa no kita no misasagi (Kyoto)
Phối ngẫu	Fujiwara no (Konoe) ''Sakiko''
Hậu duệ	Thiên hoàng Go-Mizunoo
Hoàng tộc	Hoàng gia Nhật Bản
Thân phụ	Thân vương Masahito; (Yōkō in)
Thân mẫu	Fujiwara no (kajūji) ''Haruko''; (Shin-Jōtō-mon in)
Chữ ký

Thiên hoàng Go-Yōzei (後陽成 Go-Yōzei- tennō, 31 tháng 12 năm 1571 - ngày 25 tháng 9 năm 1617) là Thiên hoàng thứ 107^[1] của Nhật Bản theo danh sách kế thừa truyền thống^[2]. Triều đại của ông kéo dài từ năm 1586 đến năm 1611^[3], tương ứng với hai thời kỳ là Azuchi-Momozama (Chiến Quốc) và thời Mạc phủ Tokugawa.

Phả hệ

Tên thật của ông là Katahito^[4]. Ông là con trai trưởng của thái tử Masahito^[5] và là cháu đích tôn của Thiên hoàng Ōgimachi. Mẹ của ông hiện chưa rõ tên thật.

Tháng 11/1586, sau khi cha mình là thái tử Masahito qua đời vì bạo bệnh, thân vương Katahito kế vị chức Hoàng thái tử kế^[6] ngôi ông nội.

Lên ngôi Thiên hoàng

Ngày 17 tháng 12 năm 1586, ngay sau khi ông nội vừa thoái vị thì thân vương Katahito kế vị ông làm vua, lấy hiệu là Thiên hoàng Go-Yōzei. Ông dùng lại niên hiệu của ông nội, đặt làm niên hiệu Tenshō nguyên niên (1586–1592).

Cuối tháng 12/1586, Thiên hoàng Go-Yōzei phong Toyotomi Hideyoshi làm Thái chính đại thần.

Tháng 8/1588, Thiên hoàng và một số đại thần viếng thăm dinh thự của Toyotomi Hideyoshi ở Kyōto. Đây là lần đầu tiên mà một hoàng đế xuất hiện trước công chúng kể từ năm 1521^[7].

Tháng 8/1590, quân đội của Hideyoshi tấn công pháo đài Odawara (khu Kantō) của Hōjō Ujimasa. Kết thúc trận chiến, Hideyoshi chiến thắng và Hōjō Ujimasa bị chết sau khi pháo đài thất thủ, em trai ông này là Hōjō Ujinao đầu hàng Hideyoshi; kết thúc cuộc chiến tranh kéo dài giữa các daimyo sau khi loạn Onin chấm dứt ít lâu (1477 - 1590)^[8].

Tháng 5/1592, Toyotomi Hideyoshi phát động cuộc chiến tranh xâm lược Triều Tiên (1592 - 1598), lịch sử Nhật Bản gọi là Chiến tranh Nhật Bản-Triều Tiên (1592-1598). Cuộc chiến này huy động 300.000 quân Triều Tiên (có sự hỗ trợ của 3.000 quân Minh)^[9] và 130.000 quân Nhật tham chiến.

Ngày 21 tháng 10 năm 1600, quân đội của daimyo Tokugawa Ieyasu đánh bại Liên minh các daimyo phía Tây tại trận Sekigahara lừng danh.^[10] Sau chiến thắng này, Tokugawa Ieyasu trở thành người thống trị không chính thức của Nhật Bản.

Năm 1602, tượng Phật lớn ở Kyoto bị lửa thiêu hủy.

Ngay 24 tháng 3 năm 1603, Thiên hoàng Go-Yōzei ra sắc phong Tokugawa Ieyasu làm Shōgun (Chinh di đại tướng quân),^[11] mở đầu thời kỳ Mạc phủ Tokugawa.

Năm 1606, Thiên hoàng cho xây dựng lâu dài ở Edo.^[12]

Năm 1607, Thiên hoàng cho xây dựng tiếp lâu dài Suruga; cùng lúc đó sứ thần Trung Hoa sang tiếp kiến Thiên hoàng Nhật Bản.^[13]

Năm 1609, daimyo Shimazu Iehisa ở Satsuma đem quân xâm lược đảo Ryukyu.^[12]

Năm 1610, Thiên hoàng cho xây dựng lại tượng Phật đã bị thiêu hủy trong trận hỏa hoạn năm 1602.

Tháng 5/1610, Thiên hoàng Go-Yōzei thông báo ý định thoái vị và truyền ngôi cho con trai.

Ngày 09 tháng 5 năm 1611, Thiên hoàng Go-Yōzei tuyên bố thoái vị, nhường ngôi cho con trai thứ 3 là thân vương Kotohito. Thân vương sẽ lên ngôi, hiệu là Thiên hoàng Go-Mizunoo.

Thoái vị

Sau khi rời ngôi, ông lui về ngự sở Sentō ở ẩn^[14]. Tại đây, ông bắt đầu can thiệp ít nhiều vào triều chính và hãy viết văn. Ông có xuất bản một quyển có tên Kobun Kokyo về các bài văn ông đã viết. Ông đồng thời cũng thăm thú vườn tược để thư giãn.

Tháng 9/1617, Thượng hoàng Go-Yōzei qua đời.

Kugyō

Quan bạch: Toyotomi Hideyoshi, 1585-1591
Quan bạch: Toyotomi Hidetsugu, 1591-1595
Quan bạch: Kujo Kanetaka, 1600-1604
Quan bạch: Konoe Nobutada, 1605-1606
Quan bạch: Takatsukasa Nobufusa, 1606-1608
Quan bạch: Kujo Yukiie, 1608-1612
Tả đại thần, Hữu đại thần: Konoe Nobuhiro
Nội đại thần, Toyotomi Hideyori, 1603-16
Đại nạp ngôn

Niên hiệu

Tenshō (1586–1592)
Bunroku (1592-1596)
Keichō (1596-1615)

Gia đình

Phu nhân: Konoe Sakiko (近衛前子) - Thái hậu Chūwa (中和門院) (1575-1630)

con gái đầu tiên: Công chúa Shoko (聖興女王) (1590-1594)
con gái thứ hai: Ryūtōin-no-miya (龍登院宮) (1592-1600)
Con gái thứ ba: công chúa Seishi (清子内親王) (1593-1674)
con gái thứ tư: Công chúa Bunko (文高女王) (1595-1644)
Con trai thứ ba: Hoàng tử Kotohito (政仁親王) (sau này là Thiên hoàng Go-Mizunoo) (1596-1680)
con gái thứ năm: Công chúa Son'ei (尊英女王) (1598-1611)
Con trai thứ tư: Konoe Nobuhiro (近衛信尋) (1599-1649)
Con trai thứ bảy: Hoàng tử Yoshihito (好仁親王) (sau trở thành Takamatsu-no-miya) (1603-1638)
Con trai thứ chín: Ichijo Akiyoshi (一条昭良) (1605-1672)
con gái thứ sáu: Nội thân vương Teishi? (貞子内親王) (1606-1675)
con trai thứ mười: Hoàng tử Morochika (庶愛親王) (sau này là tu sĩ Sonkaku) (1608-1661)
con gái thứ mười hai: Công chúa Son'ren? (尊蓮女王) (1614-1627)