Vimāna là những pháo đài bay hoặc cỗ chiến xa trong thần thoại được mô tả trong các thư tịch Hindu và sử thi tiếng Phạn. Pushpaka Vimana của vua Ravana (đã lấy được từ vị Chúa tể Kubera; Rama trả lại cho Kubera) là ví dụ được trích dẫn nhiều nhất của một vimana. Vimana cũng được đề cập đến trong nguồn thư tịch Jain.
Từ tiếng Phạnvi-māna (विमान) theo nghĩa đen có nghĩa là "vượt qua, đi qua" hoặc "đã vượt ra ngoài". Monier Monier-Williams định nghĩa Vimana như "một chiếc xe hoặc cỗ chiến xa của các vị thần, bất kỳ chiếc xe trên không tự vận hành nào đôi khi đóng vai trò như một chỗ ngồi hoặc ngai vàng, đôi khi tự di chuyển và mang người lái xuyên qua bầu không khí; những đoạn văn miêu tả khác khiến Vimana trông giống hệt một ngôi nhà hoặc cung điện, và một loại được cho là cao tới bảy tầng", và trích dẫn Pushpaka Vimana của Ravana là một ví dụ. Nó có thể biểu thị bất kỳ chiếc xe hoặc loại phương tiện nào, đặc biệt là một cỗ quan tài hoặc một con tàu cũng như tòa cung điện của một vị hoàng đế, đặc biệt là với bảy tầng lầu.[1] Trong một số thứ phương ngữ Ấn Độ hiện nay như Tamil, Malayalam, Telugu và Hindi, vimana hoặc vimanam đều có nghĩa là "máy bay", ví dụ như tên gọi của thị trấn Vimanapura (ngoại ô Bangalore) và Vimannagar, một thị trấn ở Pune. Trong văn cảnh khác, Vimana là một đặc điểm trong kiến trúc đền thờ Hindu.
Tiền thân của những chiếc vimana bay trong các bộ sử thi tiếng Phạn là những chiếc xe ngựa bay được các vị thần khác nhau sử dụng trong kinh Veda: Mặt Trời (xem xe ngựa Mặt Trời) và Indra và một số vị thần Veda khác được vận chuyển bằng những chiếc xe ngựa bay được kéo bởi động vật, thường là ngựa.
Các bản kinh Rigveda hiện nay không nhắc đến Vimana, nhưng những câu thơ RV 1.164.47-48 đã được lấy làm bằng chứng cho ý tưởng về "giống chim cơ khí":
"nhảy vào không gian một cách nhanh chóng với một con tàu dùng lửa và nước... chứa tới mười hai stamghas (trụ đá), một bánh xe, ba cỗ máy, 300 cột trụ và 60 thiết bị."[2]
dù nhiều khả năng 12 vành bánh xe là 12 tháng trong một năm, và 360 nan hoa là những ngày (thực ra là 365) trong một năm.
Trong sử thi Ramayana, pushpaka ("chùm hoa") vimana của Ravana được mô tả như sau:
"Pushpaka Vimana giống như Mặt Trời và thuộc về anh tôi được Ravana kiêu hùng mang đến đây; rằng Vimana trên không và tuyệt vời này sẽ đi khắp mọi nơi theo ý muốn... cỗ chiến xa đó giống như một đám mây sáng trên bầu trời... và đức Vua [Rama] bước vào, và cỗ chiến xa tuyệt vời theo lệnh của Raghira, đã vọt lên bầu khí quyển cao hơn.'"[3]
Đây là vimana bay đầu tiên được đề cập trong các bản văn Hindu hiện có (khác biệt với những cỗ chiến xa bay có ngựa kéo của các vị thần). Pushpaka ban đầu được Vishwakarma làm cho Brahma, vị thần sáng tạo của Hindu giáo; về sau Brahma giao lại cho Kubera, vị thần của sự giàu sang; nhưng sau đó nó đã bị đánh cắp, cùng với Lanka, bởi người anh cùng cha khác mẹ, vua Ravana.
Vimāna-vāsin ('người ở trong vimāna') là một tầng lớp của các vị thần phụng sự tīrthaṃkara Mahā-vīra.[4] Những vị thần Vaimānika này sống trong cõi trời Ūrdhva Loka.
Theo quyển Kalpa Sūtra của Bhadra-bāhu, tīrthaṃkara Mahā-vīra thứ 24 tự mình hiện ra khỏi vimāna Puṣpa-uttara vĩ đại;[5] trong khi tīrthaṃkara Ariṣṭa-nemi thứ 22 hiện ra khỏi vimāna Aparijita vĩ đại.[6]
cả tīrthaṃkara-s Abhinandana (thứ 4) và Sumati-nātha (thứ 5)[7] đều đi xuyên bầu trời trong "Jayanta-vimāna", cụ thể là vimāna Sarva-artha-siddhi vĩ đại, dưới quyền sở hữu của[8] các vị thần Jayanta; trong lúc tīrthaṃkara Dharma-nātha (thứ 15) đi xuyên bầu trời trong "Vijaya-vimāna".[9] Một vimāna có thể được nhìn thấy trong giấc mơ, chẳng hạn như nalinī-gulma.[10][11]
Vaimānika Shāstra là một văn bản tiếng Phạn đầu thế kỷ 20 viết về hàng không, được cho là có được từ việc thông linh. Nó viết về việc chế tạo vimāna, cỗ "chiến xa của các vị thần". Sự tồn tại của văn bản này do chính G. R. Josyer tiết lộ vào năm 1952, mà theo ông tác giả của nó là Pandit Subbaraya Shastry, đã đọc cho người ta viết vào các năm 1918–1923. Bản dịch tiếng Hindi được xuất bản năm 1959, bản dịch tiếng Phạn với bản dịch tiếng Anh năm 1973. Tài liệu này có tới 3000 shloka trong 8 chương. Subbaraya Shastry cho rằng nội dung này do MaharishiBharadvaja đã đọc cho ông chép lại.[13] Một nghiên cứu của giới kỹ sư hàng không và cơ khí tại Viện Khoa học Ấn Độ, Bangalore năm 1974 kết luận rằng chiếc máy bay được mô tả trong văn bản này là "sự bịa đặt nghèo nàn" và cho thấy tác giả hoàn toàn thiếu hiểu biết về ngành hàng không.[14]
Trong Noctis, một tựa game khai phá vũ trụ, một hệ thống đẩy liên sao gọi là "Vimana Drive" được sử dụng trong game.
Nhà sản xuất dòng nhạc Trance Ảo giácEtnica đã phát hành Vimana vào năm 1997 với các mẫu nhạc được lấy từ bộ phim Roswell, bao gồm những gì liên quan đến UFO và các sinh vật ngoài hành tinh.
Trong Fate/Zero, Gilgamesh có một cái vimana trong cánh Cổng Babylon của anh ta.
Trong Magic Strikes, cuốn tiểu thuyết thứ ba thuộc thể loại kỳ ảo đô thị của dòng truyện Kate Daniels của Ilona Andrews, đỉnh cao của cuốn tiểu thuyết diễn ra trên Pushpaka Vimana.
The Emperor's Riddles, cuốn tiểu thuyết Ấn Độ thuộc thể loại giật gân kỳ bí năm 2014 của Satyarth Nayak khám phá ra Vimana của Ấn Độ cổ đại.
^cited after Mukunda, H.S.; Deshpande, S.M.; Nagendra, H.R.; Prabhu, A.; Govindraju, S.P. (1974). “A critical study of the work "Vyamanika Shastra"”(PDF). Scientific Opinion: 5–12. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2007. p. 5.
^Dutt, Manatha Nath (translator), Ramayana, Elysium Press, Calcutta, 1892 and New York, 1910.
Đầu tiên, phim mở màn với những tình huống khá cliché của một cậu sinh viên tên Oliver Quick đang trên hành trình hòa nhập với những sinh viên khác của trường Đại học Oxford