Rostock
|
Hansestad Rostock | |
|---|---|
| Kaart | Wapen |
 | |
 | |
| Vlag | |
 | |
| Land |  Duitsland
|
| Deelstaat | .svg){kind=small} Mecklenburg-Voorpommere |
| Koördinate | 54°05′N 12°8′O / 54.083°N 12.133°O |
| Stigting | Omtrent 1200 |
| Stadstatus | 24 Junie 1218 |
| Oppervlak: | |
| - Totaal | 181,26 vk km |
| Hoogte bo seevlak | 13 m |
| Bevolking: | |
| - Totaal (31 Desember 2017) | 208 409[1] |
| - Bevolkingsdigtheid | 1 135,4/vk km |
| Tydsone | UTC +1 (MET) |
| - Somertyd | UTC +2 (MEST) |
| Klimaat | |
| - Tipe | Gematigde seeklimaat [2] |
| - Gemiddelde jaarlikse temperatuur | 8,4 °C |
| - Gem. temp. Januarie/Julie | 0,2 / 16,8 °C |
| - Gemiddelde jaarlikse neerslag | 592 mm |
| Burgemeester | Claus Ruhe Madsen |
| Amptelike Webwerf | www.rostock.de |
Die Hansestad Rostock (Duits: [ˈʁɔstɔk], ) is 'n Noord-Duitse hawestad aan die Oossee met 'n oppervlakte van 181,26 vierkante kilometer en 'n bevolking van 208 409 (soos op 31 Desember 2017). Die stad lê in die landsdeel Mecklenburg van die deelstaat Mecklenburg-Voorpommere, en die huidige stadsgebied strek oor 'n lengte van sowat 20 kilometer langs die rivierloop van die Warnow tot by die Oossee.
Die geskiedenis en argitektuur van Rostock is beïnvloed deur sy ligging aan die see, sy lidmaatskap in die Middeleeuse Hanse en die tipiese Hanseaties-Gotiese baksteenboukuns.
Rostock is die grootste stad en die kulturele en ekonomiese sentrum van Mecklenburg-Voorpommere en behoort vandag tot die belangrikste seehawens in die Oosseegebied. Die stad is tans ook een van die vernaamste plesierboothawens in Duitsland. Naas skeepsbou en seehandel steun die plaaslike ekonomie veral op die dienstesektor met toerisme en die Universiteit van Rostock as belangrike verskaffers van werksgeleenthede.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Vroeë geskiedenis
[wysig | wysig bron]
Die Duitse stad Rostock het enkele honderd meter wes van 'n Slawiese handelswik ontstaan wat reeds in die 6de eeu deur die Kessyne gestig is – 'n Slawiese stam wat tot die stamgroep van die Wilse behoort het. Die Kessyne het na die uiteenvloeiing van die Warnowrivier as rastokŭ verwys, en hierdie Slawiese term vorm ook die etimologiese wortel van Rostock se huidige naam.[3]
Alhoewel die stad in omstreeks 1200 die Lübeckse stadsreg en sodoende ook stadstatus verkry het, dateer die oudste historiese dokument waarin die plaaslike landsheer die stadstatus bevestig het, uit die jaar 1218.[4] Drie selfstandige nedersettings, wat in die eerste helfte van die 13de eeu wes van die stadskern ontstaan het, het in 1265 met Rostock verenig as die universitas civitatis. Rostock se stadsmuur is omtrent in 1300 voltooi.
Tussen 1252 en 1323 het Rostock sy vrye toegang tot die Oossee deur grondaankope langs die Warnowrivier se tregtermonding verseker. 'n Aantal voorregte wat deur die landsheer aan die stad toegestaan is – waaronder regspraak in 1358 en die muntreg in 1361 – het saam met die stad se vinnige groei in die ekonomie en ambagte dit die grootste en beduidendste stad in Mecklenburg gemaak.
Rostock as Hansestad
[wysig | wysig bron]Die Rostockse Landvrede (Duits: Rostocker Landfriede) wat op 13 Junie 1283 deur verteenwoordigers van die Deense koningshuis en die hertoë van Braunschweig en Mecklenburg met die afgevaardigdes van die sogenaamde Wendiese Stede gesluit is, word as die belangrikste Noord-Duitse stedebond van sy tyd en belangrike mylpaal op die ontwikkelingspad van die latere Hansebond beskou.[5] In die oorheersende "Wendies-Saksiese Derde Deel" van die Hanse het Rostock 'n kardinale plek ingeneem en dikwels as die gasheerstad van Hansedae opgetree.
Die Wes-Noorse hawestad Bergen en die sogenaamde Noorse Wieck, met die stede Tønsberg en Oslo, het 'n sentrale rol in Rostock se handelsaktiwiteite gespeel wat reeds in die Slawiese tydperk tussen die 6de en 12de eeu 'n aanvang geneem het. Ook Denemarke en Swede met die seehawens in Kalmar en Stockholm, was tradisioneel belangrike handelsvennote, terwyl ander handelsroetes al vroeg na Vlaandere en die Baltiese lande gevestig is.
Danksy die verreikende politieke onafhanklikheid van Rostock, sy mag en ekonomiese welvaart het kuns, kultuur en wetenskappe 'n bloeitydperk beleef. Die universiteit wat in 1419 in Rostock gestig is, is een van die oudstes in Duitsland en Noord-Europa.[6] In die vroeë 16de eeu was die stad en sy universiteit die Mecklenburgse en Noord-Duitse sentrum van die Reformasie.
Die landsheer se absolutistiese magstrewe, die ekonomiese agteruitgang van die Hansebond in die 17de eeu, toe die Atlantiese handel steeds belangriker geword het, en 'n brand wat in 1677 'n derde van die historiese stadsgebied verwoes het, het Rostock se ekonomiese en politieke invloed verminder.
Die moderne tydperk
[wysig | wysig bron]
Die stad het eers in die 19de eeu weer 'n belangrike ekonomiese sentrum geword. Rostock se beduidende handelsvloot, die skeepsbou- en landmasjienebedryf, asook chemiese nywerhede, die vervaardiging van boumateriale, voedselverwerking en die boubedryf het tot die vinnige groei van die stad bygedra. Die vinnige uitbreiding van die lugvaartbedryf met ondernemings soos die Ernst-Heinkel-Flugzeugwerke en ARADO, wat veral tydens die Nasionaal-Sosialistiese diktatuur bevorder is, het Rostock se inwonerstal in die lente van 1935 tot meer as 100 000 mense laat groei. Vanweë sy strategiese nywerhede was Rostock tydens die Tweede Wêreldoorlog 'n teiken van 'n groot aantal lugaanvalle.
Die meeste industriële kapasiteite en infrastrukturele hulpbronne is ná die einde van die oorlog gedemonteer en na die Sowjetunie verskeep. Net die skeepsboubedryf het bewaar gebly, maar was verplig om sy produksie byna uitsluitlik as herstelbetaling na die Sowjetunie uit te voer. Ná die stigting van die Duitse Demokratiese Republiek (DDR) in 1949 is die skeepswerwe net soos verwante nywerhede (skeepselektronika en skeepsdieselvervaardiging) stelselmatig uitgebrei.
Met die administratiewe hervormings in die DDR het Rostock in 1952 die hoofstad van die gelyknamige distrik geword. Met die vestiging van die staatsredery DSR en Rostock se strategiese belangrikheid as die enigste seehawe vir oorsese in- en uitvoere, het die stad tot die DDR se sentrum van skeepsbou-, skeepvaart- en hawebedryf ontwikkel. In Mei 1987 het Rostock se bevolking tot 250 000 gegroei.
Ná die demokratiese hervormings in 1989 en die Duitse hereniging in 1990 het Rostock sy leidende politieke en ekonomiese rol voorlopig kwytgeraak, en die inwonertal het tot 200 000 gedaal. Die ekonomiese konsolidasie het van Rostock die belangrikste Duitse seehawe vir internasionale plesiervaarte, asook 'n beduidende hawe vir veerbote gemaak. Rostock tree gereeld as die gasheerstad van internasionale regattas soos die Warnemünder Woche en ander seiljag- en seilskipsbyeenkomste op. Die HanseSail, 'n byeenkoms van groot seilskepe, lok jaarliks meer as een miljoen besoekers.[7]
Sien ook
[wysig | wysig bron]Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ (de) Statistisches Amt Mecklenburg-Vorpommern: Statistisches Amt M-V – Bevölkerungsstand der Kreise, Ämter und Gemeinden 2017. Schwerin 2017, bl. 4
- ↑ (de) www.klimadiagramme.de – Rostock
- ↑ Eichler, Ernst en Werner Mühlmer: Die Namen der Städte in Mecklenburg-Vorpommern. Rostock: Ingo Koch Verlag 2002
- ↑ (de) Städtebund DIE HANSE – Hansischer Städteführer Rostock Geargiveer 24 Julie 2008 op Wayback Machine
- ↑ (de) Städtebund DIE HANSE – Hansischer Städteführer Rostock Geargiveer 24 Julie 2008 op Wayback Machine
- ↑ (de) Städtebund DIE HANSE – Hansischer Städteführer Rostock Geargiveer 24 Julie 2008 op Wayback Machine
- ↑ (de) Städtebund DIE HANSE – Hansischer Städteführer Rostock Geargiveer 24 Julie 2008 op Wayback Machine
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron] |
Wikimedia Commons bevat media in verband met Rostock. |
- (en) Toerisme-inligting oor Rostock op Wikivoyage
- (de) Amptelike webwerf
- (en) "Rostock". Encyclopædia Britannica. Besoek op 19 Junie 2019.
