Berlangas de Roa | |||
---|---|---|---|
| |||
Alministración | |||
País | España | ||
Autonomía | Castiella y Lleón | ||
Provincia | provincia de Burgos | ||
Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||
Alcalde de Berlangas de Roa (es) | Silvio Pascual Cuevas | ||
Nome oficial | Berlangas de Roa (es)[1] | ||
Códigu postal |
09316 | ||
Xeografía | |||
Coordenaes | 41°41′21″N 3°52′27″W / 41.689166666667°N 3.8741666666667°O | ||
Superficie | 15.71 km² | ||
Altitú | 780 m | ||
Llenda con | Hoyales de Roa, Roa, Gumiel de Mercado y Haza | ||
Demografía | |||
Población |
191 hab. (2023) - 100 homes (2019) - 84 muyeres (2019) | ||
Porcentaxe | 0.05% de provincia de Burgos | ||
Densidá | 12,16 hab/km² | ||
Más información | |||
Estaya horaria | UTC+01:00 | ||
BerlangasdeRoa.es | |||
Berlangas de Roa ye una llocalidá y un conceyu,[2] asitiáu na provincia de Burgos, comunidá autónoma de Castiella y Lleón (España), contorna de Ribera del Duero, partíu xudicial d'Aranda, conceyu del mesmu nome.
Dichu despobláu llegó a cuntar a principios del sieglu xx con escueles y maestros propios, amás de tener un cura propiu asignáu a la pequeña ermita esistente (güei nun se tienen datos de que se siga calteniendo dicha ermita yá que el cotu ye de propiedá privada)dedicada a San Isidro Llabrador, que disponía d'una bellísima ya importante talla de San Isidro y un preciosu altar decoráu en pan d'oru d'estilu barrocu de los cualos tamién desconocer güei el so paradoriu al ser de propiedá privada, amás merez la pena destacar tamién la casa de los xefes o del terrateniente, una construcción de piedra que destaca pola so guapura d'ente toles demás, de la cual desconozse l'usu que pudo tener enantes, primero que pasaría a ser el cotu propiedá privada de dicha familia.
Merez la pena destacar tamién la fiesta que se faía d'antiguo nel despobláu, coincidiendo cola festividá de San Isidro Llabrador, yá que xubía tol pueblu de Berlangas nos remolques, carros y andando amás de rexuntar a xente d'otros conceyos d'alredor, pa dir pela tarde a tocar les esquilillas al santu y a la verbena qu'ellí se faía, consiguiendo axuntar a un gran númberu de persones, una y bones la festividá coincidía tamién cola dómina na que taben los temporeros veníos dende Andalucía pa realizar los llabores del campu.
Tien una superficie de 15,71 km² con una población de 185 habitantes (INE 2015) y una densidá de 11,77 hab/km².
Les sos fiestes patronales son el 23 d'abril n'honor a la Virxe de los Güertos y el 30 de payares n'honor a San Andrés Apóstol, amás de la fiesta de les asociaciones del conceyu l'Asociación Cultural "Amigos de Berlangas" y l'asociación de xubilaos "Virxe de los Güertos" el 2º fin de selmana d'agostu, mientres estes suelen realizar mientres dellos díes actividaes como verbenes, parques infantiles, teatru, xuegos autóctonos, mises, procesiones, etc. Amás del branu cultural que se fai tolos años.
Cuenta con servicios como consultoriu médicu d'atención primaria, botiquín farmaceútico, autobuses regulares a Roa y a Aranda de Duero, colexu d'educación primaria C.R.A "Cardenal Cisneros" d'antiguo llamáu colexu de San Andrés, panadería, chigre, oficina bancaria de Caxa de Burgos-Caixabank, etc... ta bien asitiáu d'otres poblaciones mayores a les que poder dir mercar, ociu, etc. y con bona carretera.
Berlangas de Roa nel Km 83 de la llinia de ferrocarril Valladolid-Ariza, , güei yá clausurada, cuntó con una pequeña estación de tren pa viaxeros y la correspondencia.
Asitiada a tan solo 4 quilómetros de Roa, esti apartaderu nun taba previstu nel orixe de la llinia.
Namái cunta con una vía que sale de la xeneral y termina nuna topera y anque esiste un buecu ente l'edificiu de viaxeros y l'andén, la proyeutada vía de devaso enxamás llegó a instalase
Construyir en 1963 y l'edificiu de viaxeros nun se paez en nada al restu d'estaciones de la Valladolid-Ariza, asemeyándose más a un xalé de veranéu (que ye la so situación actual) qu'a les sobries construcciones de piedra habituales.
Coordenaes de les estaciones: 7. Valbuena de Duero: N 41.6281, W 4.2938 8. Quintanilla de riba: N 41.6169, W 4.2084 9. Peñafiel: N 41.6050. W 4.1138 10. Bocos de Duero: N 41.6127, W 4.0482 11. San Martín de Rubiales: N 41.6364, W 3.9807 12. Roa de Duero: N 41.6816, W 3.9155 13. Berlangas de Roa: N 41.6848, W 3.8739
Por Berlangas pasen dos ríos, unu sería'l pergrande Duero y l'otru ye'l Riaza, que desagua nel Duero nel términu municipal del pueblu.
Amás pasa tamién un regueru pequeñu pol pueblu al llau del parque nel que suel haber patos para esfrute de paisanos y visitantes, arriendes d'otros cuantos regueros minúsculos tanto superficiales como soterraños que crucien el pueblu y acaben saliendo a la superficie en forma de filos d'agua pequeñu dando al conceyu esi paisaxe verde de vega tan formosu, arrodiáu per una zona de pandoriales nos conceyos colindantes.
Tamién hai qu'añader el ríu Gromejón que desagua nel términu municipal de la villa de Berlangas.
La villa de Berlangas caracterízase tamién pol so gran númberu de fontes naturales y manantiales, por cuenta de la gran bayura d'agua qu'hai nel conceyu, tán distribuyíes por tol términu municipal y anguaño hai dalgunes que pueden vese(la mayoría) y otres que nun se pueden ver por culpa de la maleza tan entiesta que les arrodia. Les fontes esistentes son les suguientes:
La villa de Berlangas revela nel so nome la procedencia de los sos primeros pobladores na hestoria de Castiella. Na so meyora repobladora escontra'l Duero, los cristianos procedentes del norte fuéronse estableciendo creando nucleos de población nesta zona y que la so retruque atópase nes tierres del baxu Arlanza, Arlanzón y Ebro d'onde procedíen los antiguos pobladores. Asina Berlangas pudo colonizase con homes de Santa María de Valeria de Berlangas o Valeramica na vera izquierda del Arlanza.
Nel sieglu XII, en 1143 Alfonsu VII concede'l fueru de Sepúlveda, por aciu el cual créase la Comunidá de Villa y Tierra de Roa na cual intégrase la villa de Berlangas.
Nel Censo de Vecinderos de la Corona de Castiella realizáu en 1591[3] denominar Berlangas , pertenecía a la Tierra de Roa , incluyida na provincia de Burgos . La comunidá cuntaba con 1.569 vecinos pecheros, correspondiendo 563 a la capital.
Villa , conocida entós como Berlangas , perteneciente a la Tierra de Roa[4] con xurisdicción, de señoríu exercida pol Duque de Siruelo[5] quien nomaba'l so ´rexidor pedáneo.
Un finxu importante na so evolución histórica que va determinar l'aportar económicu de la villa tien llugar nel sieglu XVIII, al traviés del obispu d'Osma, Bernando Antonio Calderón quien dio un gran impulsu a l'agricultura llegando a crear daqué insólitu nestos pagos: un formosu olivar y molinos pa la ellaboración del frutu(lo cual güei por desgracia nun se caltién nengunu).
La vida de Berlangas a nivel históricu viose afeutada polos grandes episodios nacionales.
A la cayida del Antiguu Réxime queda constiuido en conceyu constitucional[6] nel partíu de Roa y denomináu entós Berlangas , perteneciente a la rexón de Castiella la Vieya que nel Censu de la matrícula catastral cuntaba con 30 llares y 106 vecinos.
Del so pasáu artísticu hai que destacar la ilesia parroquial de San Andrés del S.XVII con una orixinal torre-campanariu nel so esterior y sólidos contrafuertes qu'afaten la so fachada principal.Nel so interior hai que destacar el magníficu retablu mayor del S.XVI afatáu con belles estatues destacando la del patrón San Andrés Apóstol y 2 pervalibles candelabros a cada llau del altar, un guapu tenebrario del S.XV y una preciosa pila bautismal románica y una imaxe de San Antonio, dambes del S.XII, la ilesia ye d'una sola nave con coru y el restu de la ilesia esta tamién afatáu con bellos altares y estatues.
Pela rodiada de la villa de Berlangas esta la ermita de la Virxe de Los Huertos d'estilu románicu, ye una construcción del S.XII y della hai que destacar el so preciosu arcu románicu a la entrada de la ermita y la valiosísima imaxe románica del S.XII de la Virxe de Los Huertos patrona de la villa, que se guarda nel so interior, hai que destacar tamién que la ermita nel so interior cunta amás con un pequeñu coru.
De la so arquiteutura civil hai que destacar el conceyu con fachada de piedra y lladriyu, con una formosa fonte al llau d'ésti, los antiguos llavaderos y la fonte de Los Caños bien antiguos tamién de piedra y delles cases antigües con guapes fachaes de piedra o de lladriyu y les típiques cases d'adobe de la zona, ensin faer de menos una escultura-termometro, que s'atopa a la entrada de la villa, al llau del parque y que foi premiada en dellos certámenes d'arte moderno, donada a la llocalidá por un escultor llocal nel añu 2004.
Polo xeneral tanto'l so patrimoniu como'l so cascu urbanu tán perbién curiaos y acondicionaos.
Fiestes patronales:
Otres fiestes:
1991 | 1996 | 2001 | 2004 | 2008 | 2011 | 2015 | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
312 | 282 | 242 | 226 | 218 | 199 | 185 |
Ilesia católica de San Andrés Apóstol, dependiente de la parroquia de Castrillo de la Vega nel Arciprestalgu de Roa, diócesis de Burgos.[7]