Edvard Beneš (28 de mayu de 1884, Kožlany (es) – 3 de setiembre de 1948, Sezimovo Ústí (es) ) foi'l segundu presidente checoslovacu ente los años 1935 y 1948, periodu atayáu pola ocupación alemana ente 1938 y 1945, mientres la que permaneció nel exiliu.
Edvard Beneš nació en 1884 na pequeña llocalidá Kožlany (entós nel Imperiu Austrohúngaru) nel senu d'una familia de llabradores.[24]
Al empiezu de la Primer Guerra Mundial participó na revuelta contra l'Imperiu austrohúngaru entamando'l grupu rebalbu checu Maffie, xunto a Tomáš Masaryk y Milan Rastislav Štefánik en Suiza.
Nel añu 1916 Edvard Beneš trabayó pa la formación de la Unidá Nacional Checoslovaca, de la cual foi secretariu xeneral. Xunto con Stefánik entamó les brigaes del exércitu checoslovacu y d'esta miente ayudó al orixe de la lexones d'independencia en Francia, Rusia ya Italia que participaron en dellos de los combates de la Primer Guerra Mundial.
Al producise la declaración d'independencia de Checoeslovaquia, el 28 d'agostu de 1918 foi nomáu Ministru del Esterior mientres el gobiernu de Karel Kramář, tornando a la so patria en setiembre de 1919.
Mientres los años 1921 y 1922 ocupó'l puestu de primer ministru, siendo amás diputáu al parllamentu mientres los años 1919 a 1926 y 1929 a 1935. Nel exerciciu de les sos responsabilidaes siempres se caracterizó pol so gran perceguera al heriedu de los Habsburgu, debiéndose-y la pocu afortunada afirmación "antes Hitler que los Habsburgu". Foi miembru y vicepresidente del Partíu Nacionalista ya influyó na so política. Tres l'arrenunciu de Tomáš Masaryk, foi escoyíu'l 18 d'avientu de 1935 presidente de Checoslovaquia.
Dempués de la firma de los Alcuerdos de Múnich (roblaos de llombu de los checoslovacos) y la cesión a Alemaña de los sudetes, el 5 d'ochobre[25] de 1938 arrenunció al so cargu y se exilió primero en Gran Bretaña, y depués n'Estaos Xuníos, onde impartió clases na Universidá de Chicago. El 30 de setiembre, Beneš sofitara la decisión del Gobiernu d'aceptar les esixencies de los cuatro potencies axuntaes en Múnich, pos creía imposible aguantar l'agresión militar alemana y polaca que traxera'l so refugu.[26] Alemaña aportunara abiertamente na necesidá de que Beneš, a quien identificaba col Tratáu de Versalles y la política de la Sociedá de Naciones, arrenunciara al so cargu.[27] El so exiliu al Reinu Xuníu, onde moraba un sobrín, producióse'l 22 d'ochobre y debióse tamién a la insistencia d'Alemaña, qu'esixó qu'abandonara Checoslovaquia.[28]
Nel añu 1940 treslladar a Londres, onde creó un gobiernu checoslovacu n'exiliu y convirtióse en Presidente checoslovacu nel exiliu. Dempués de la ocupación alemana y la creación del Estáu Eslovacu en marzu de 1939, condergó los Alcuerdos de Múnich como inválidos.
Anque nun yera un comunista, sí caltuvo una rellación en términos amistosos con Stalin. Creyendo que Checoslovaquia ganaría más nuna alianza cola Xunión Soviética que con Polonia, Beneš torpedió tolos planes pa formar una Confederación Checoslovacu-Polaca y en 1943 robló una entente cola URSS.[29][30][31]
Tres la lliberación de Checoslovaquia y la so restauración como estáu independiente, Beneš tornó a la so patria y formó un gobiernu de concentración nacional, incluyendo a dellos ministros comunistes. Stalin atopó en Checoslovaquia un bon aliáu.[32] Tres la esperiencia del Pactu de Múnich, Beneš y el restu de fuercies democrátiques checoslovaques tomaron la decisión de ponese so la proteición del poder soviéticu en cuenta de caltener la independencia del país.[33] Sicasí, la posterior inseguridá de Beneš en xineru de 1948 facilitó la llegada al poder de los comunistes tres el llamáu "Golpe de Praga". Mientres la crisis política que lu siguió, los ministros de los partíos democráticos ufiertaron la so dimisión. Beneš aprobó los fechos baxu gran presión de los comunistes y el 25 de febreru creóse un nuevu gobiernu sol lideralgu de Klement Gottwald, primer líder comunista checoslovacu.
Unes selmanes dempués, el 3 de setiembre de 1948 finaba Beneš na so villa de Sezimovo Ústí.[24]
Delles decisiones de Beneš dieron llugar a fuertes polémiques. Quiciabes la más revesosa fueron los llamaos "decretos de Beneš", que suponíen la deportación masiva de los traidores de la Segunda Guerra Mundial, colo cual miles de ciudadanos alemanes tuvieron qu'abandonar les sos tierres y llares de la entós Checoslovaquia, principalmente na rexón de los Sudetes nes zones fronterices con Alemaña y Austria. Tamién munchos húngaros fueron forzaos a abandonar los sos llares de l'actual Eslovaquia. Les repercusiones d'estes espulsiones d'alemanes y húngaros llegaron hasta l'actualidá yá que agora la República Checa tien munchos aspeutos llegales rimaes colos descendientes d'aquel alemanes, lo cual inclúi non solo tierres, sinón tamién cases históriques y castiellos.
Predecesor: Jan Černý |
Primer ministru de Checoslovaquia 26 de setiembre de 1921 - 7 d'ochobre de 1922 |
Socesor: Antonín Švehla |
Predecesor: Milan Hodža |
Presidente de Checoslovaquia 18 d'avientu de 1935 - 5 d'ochobre de 1938 |
Socesor: Jan Syrový |
Predecesor: Nueva creación |
Gobiernu checoslovacu nel exiliu Presidente de Checoslovaquia nel exiliu ochobre de 1939 - 2 d'abril de 1945 |
Socesor: Él mesmu |
Predecesor: Emil Hácha |
Presidente de Checoslovaquia 4 d'abril de 1945 - 7 de xunu de 1948 |
Socesor: Klement Gottwald |