El Campello | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Alministración | |||||
País | España | ||||
Autonomía | Comunidá Valenciana | ||||
Provincia | provincia d'Alacant | ||||
Comarques | Campo de Alicante (es) | ||||
Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||||
Alcalde de Campello (es) | Juan José Berenguer Alcobendas | ||||
Nome oficial | el Campello (ca)[1] | ||||
Códigu postal |
03560 | ||||
Xeografía | |||||
Coordenaes | 38°25′39″N 0°24′04″W / 38.4275°N 0.40111111111111°O | ||||
Superficie | 55.27 km² | ||||
Altitú | 26 m | ||||
Llenda con |
| ||||
Demografía | |||||
Población |
29 993 hab. (2023) - 13 796 homes (2019) - 14 553 muyeres (2019) | ||||
Porcentaxe | 100% de Campo de Alicante (es) | ||||
Densidá | 542,66 hab/km² | ||||
Más información | |||||
Prefixu telefónicu |
965 y 966 | ||||
Estaya horaria | UTC+01:00 | ||||
elcampello.es | |||||
Campello (en valencianu y oficialmente El Campello) ye un conceyu costeru de la Comunidá Valenciana (España) perteneciente a la provincia d'Alicante, asitiáu 13 quilómetros al nordeste de la ciudá d'Alicante. Forma parte de l'aglomeración d'Alicante y ta incluyíu na contorna histórica de la Güerta d'Alicante. Cuenta con 27.604 habitantes (INE 2017). El turismu ye unu de los sos principales motores económicos.
El términu municipal, de 55,27 quilómetros cuadraos, parte con Alicante, Sant Joan d'Alacant, Muchamiel, Busot, Agües de Busot, Orcheta y Villajoyosa.
El términu cunta con 23 km de mariña, destacando la sablera de Muchavista (que ye'l nome que recibe la continuación de la sablera de Sant Joan, perteneciente a Alicante, nel términu municipal de Campello) y la que s'asitia nel mesmu cascu urbanu. A mediu camín ente los dos sableres, desagua'l ríu Monnegre, llamáu Ríu Secu (en valencianu: Riu Sec) na Güerta d'Alicante, que'l so caudal al so pasu por Campello suel ser nulu, anque puede llevar corrientes violentes d'agua en momentos de fuertes agües (riaes).
Na so mariña, son tamién bien conocíes la sablera de la Cai del Mar, asitiada nel paséu marítimu (nel cascu urbanu), calar de los Baños de la Reina, na Isleta, y calar de la Coveta Fumá –nucleu de población del conceyu de Campello, con una población aprox. de 1.060 hab. (2004) que sufre un importante desenvolvimientu urbanísticu dende va dellos años–. La orografía de Campello ye llana na so parte sur, ente que la zona norte del términu vien condicionada poles estribaciones del Cabezón d'Oru, con accidentes xeográficos que nun superen los 310 metros d'altitú.
Parámetros climáticos permediu de conceyu del Campello (Periodu de referencia: 1971-2000) | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Mes | Xin | Feb | Mar | Abr | May | Xun | Xnt | Ago | Set | Och | Pay | Avi | añal |
Temperatura máxima media (°C) | 16.0 | 17.2 | 18.7 | 20.6 | 23.6 | 27.4 | 30.5 | 30.9 | 28.2 | 23.9 | 19.6 | 16.7 | 22.8 |
Temperatura media (°C) | 11.1 | 12.1 | 13.4 | 15.3 | 18.3 | 22.1 | 25.0 | 25.7 | 22.9 | 18.8 | 14.7 | 11.9 | 17.6 |
Temperatura mínima media (°C) | 6.2 | 7.0 | 8.1 | 9.9 | 13.0 | 16.8 | 19.7 | 20.4 | 17.7 | 13.7 | 9.9 | 7.3 | 12.5 |
Precipitación total (mm) | 41 | 30 | 28 | 28 | 35 | 18 | 6 | 14 | 53 | 79 | 51 | 46 | 445 |
Fonte: Axencia Estatal de Meteoroloxía[2] |
Campello constituyía una partida rural d'Alicante hasta la so segregación de dichu conceyu en 1901, constituyéndose dende entós como conceyu propiu.
La Isleta ye una península asitiada nes contornes de la población que, hasta los años 1940, formaba una isla. El llugar presenta nicios d'ocupación dende finales del tercer mileniu a.C. En dómina romana, sobre les ruines ibéricu y prehistóricu alzóse una villa agrícola que cuntaba con unes pequeñes termes. D'esta dómina son unes balses, comunicaes col mar, nes que yeren criaos los pexes; estes construcciones dan el nome de los Baños de la Reina a la zona del xacimientu, pos según l'imaxinariu popular yeren los baños d'una reina mora.
Tres la conquista cristiana de la zona pol rei castellanu Alfonsu X el Sabiu a mediaos del sieglu XIII, el términu de Campello, al paecer ensin nucleos de población significativos, pasó a formar parte del términu de la villa d'Alicante, dientro de la Corona de Castiella. La frontera ente les corones castellana y aragonesa atópase na zona norte del conceyu; arriendes de esta condición fronteriza inicial, ente les llocalidaes de Campello y Villajoyosa (17 km al norte) nun s'atopa nengún nucleu de población (salvo les zones d'urbanizaciones construyíes a finales del sieglu XX), lo qu'oldea cola alta densidá de población de la provincia d'Alicante. En 1304 la frontera de la Corona aragonesa mover escontra'l sur, de forma que Campello pasó a depender al pie d'Alicante del Reinu de Valencia pola Sentencia Arbitral de Torrellas. En 1475, tolos terrenes del términu apaecíen formando un señoríu propiedá de Don Alfonso Martínez de Vera, descendiente de los Reis de Navarra, dientro siempres de la xurisdicción d'Alicante.
Les numberoses incursiones de pirates berberiscos, que mientres el sieglu XVI acosaben de cutio tou la mariña llevantín, provocaron la construcción, ente 1554 y 1557, de dos torres defensives de vixilancia nel conceyu:
- 1.- La Torre Illeta; entá de pies y restaurada nel sieglu XX, atopar nuna elevación al altor del puertu d'El Campello.
- 2.- La torre del Barranc d'Aigües o de Reixes. Esta construcción defensiva ta allugada al norte del conceyu. Ye De forma cilíndrica, de 8 metros de diámetru na base y 10 metros d'altor. Anguaño la parte cimera perdióse y la base lamentablemente sufre raxes na so estructura, tando en riesgu'l so caltenimientu.
En pasando por delles manes, nel sieglu XVIII el mayoralgu acabó siendo propiedá de Don Nicolás Pérez de Sarrió, quien empezó a colonizar les tierres municipales, y, en 1775, robláronse les bases pa crear un pueblu nel llugar. En 1795, establecióse un estelleru na desaguada del Ríu Secu, dando asina un gran impulsu al Barriu de Pescadores. En 1827, el serviciu relixosu pasó a depender de la parroquia de Sant Joan, hasta l'establecimientu d'una parroquia propia en 1873. Finalmente, en 1901 Campello independizóse alministrativamente de la ciudá d'Alicante.
En 1914, construyóse una llinia de ferrocarril ente Alicante y Dénia (el Trenet de la Marina, que'l so descendiente ye l'actual TRAM Metropolitanu d'Alicante) que pasaba pola llocalidá, contribuyendo en gran midida al desenvolvimientu económico y urbanístico del conceyu. A partir de los años 50, el turismu y la proximidá a Alicante camudaron fondamente la fisionomía del conceyu con un importante boom urbanísticu.
Según el padrón del 1 de xineru de 2008, la población de Campello xube a 26.043 habitantes, siendo'l 18º conceyu de la provincia por orde d'habitantes. A esta cifra de población habría qu'añader la población flotante que nun s'atopa censada, que s'envalora que supera los 70.000 pel branu.
Una parte bien importante de la población atópase esvalixada por urbanizaciones asitiaes nuna amplia franxa costera.
Presentando una gran crecedera demográfica dende los años 70, nel periodu 1990-2005 la población creció en más d'un 100%; esta rápida crecedera puede esplicase per un sitiu pol turismu, y por otru pol so papel creciente como una zona residencial dafechu integrada nel área metropolitana d'Alicante.
Evolución demográfica de Campello[3] | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1981 | 1991 | 1996 | 2001 | 2006 | 2008 | |||||||
Población | 2.928 | 2.992 | 3.012 | 3.582 | 3.746 | 4.477 | 5.871 | 8.335 | 11.094 | 15.200 | 19.238 | 24.674 | 26.043 |
Orixinalmente foi un pueblu de pescadores y de llabradores, pero'l turismu, la construcción y otres actividaes rellacionaes constitúin anguaño les actividaes económiques más importantes nel conceyu.
Anguaño'l consistoriu campellero atópase gobernáu por un alcuerdu de Gobiernu ente les formaciones Compromís, Partíu del Campello y Centru Moderáu (Demócrates del Campello) Partíu Popular, que formó un gobiernu municipal en minoría colos votos favorables de PSOE y Esquerra Unida del País Valencià tres los resultaos de les Eleiciones municipales del 24 de mayu de 2015, siendo alcalde Benjamín Soler Palombares.
El conceyu, dende 2015, tien partíos los sos 21 asientos por 7 conceyales del PP (3 menos qu'en 2011), 3 del PSOE (3 menos qu'en 2011), 3 de Ciudadanos Ciudadanos, 3 de Compromís Compromís, 2 d'Esquerra Unida del País Valencià, 2 de Partíu del Campello (nel que se presentaron miembros de Podemos (partíu políticu)) y 1 del partíu El Campello Demòcrates (Centru Moderáu).[4]
Partíu | Candidatu | Conceyales | ||||
Partíu Popular | Juan José Berenguer Alcobendas | 3 356 | 27,79 % | 7 | 3 | |
Partíu Socialista del País Valencianu-PSOE | José Ramón Varó Reig | 1 762 | 14,59 % | 3 | 3 | |
Ciudadanos | Julio Oca Enríquez | 1 613 | 13,36 % | 3 | 3 | |
Compromís | Benjamí Soler Palombares | 1 470 | 12,17 % | 3 | 3 | |
Esquerra Unida del País Valencià:Acord Ciutadà | Raquel Pérez Antón | 971 | 8,04 % | 2 | 1 | |
Partíu del Campello | María del Carmen de Lambo Huertas | 931 | 7,71 % | 2 | 2 | |
Centru Moderáu | José David Alavés Lledó | 721 | 5,97 % | 1 | 1 | |
Llexislatura | Nome | Partíu |
---|---|---|
1979-1983 | Vicente Lledó Peralta | Independiente |
1983-1987 | Vicente Baeza Buades | PSPV-PSOE |
1987-1991 | Vicente Baeza Buades | PSPV-PSOE |
1991-1995 | Vicente Baeza Buades | PSPV-PSOE |
1995-1999 | Juan Ramón Varó Devesa | PP |
1999-2003 | Juan Ramón Varó Devesa | PP |
2003-2007 | Marita Carratalá Aracil (hasta 2004) Juan Ramón Varó Devesa |
PSPV-PSOE PP |
2007-2011 | Juan Ramón Varó Devesa | PP |
2011-2015 | Juan José Berenguer Alcobendas | PP |
2015-2019 | Benjamí Soler Palombares | Compromís |
2019-2023 | n/d | n/d |
2023- | n/d | n/d |
Na llocalidá atopen cuatro colexos públicos d'educación primaria ya infantil (El Fabraquer, El Vincle, Plá Barraques y Rafael Altamira) y dos institutos d'enseñanza secundaria (Clot de l'Illot y Enric Valor). Igualmente, esisten otros centros educativos como'l Lycée Français D'Alicante "Pierre Deschamps" (Llicéu Francés D'Alicante "Pierre Deschamps"), el colexu Fundación Antonio Bonny y el colexu alcordáu salesianu La nuesa Señora de la Piedá.
Los centros universitarios más cercanos atópase na vecina Sant Joan d'Alacant, col campus de la Universidá Miguel Hernández, según la mesma Universidá d'Alicante de la capital.
L'asistencia sanitaria realizar nel Centru de Salú que se topa nel nucleu urbanu, esistiendo amás dos talos consultorios na zona de Muchavista y de Cala d'Or. El centru especializáu más cercanu ye'l Hospital Universitariu de Sant Joan d'Alacant. El conceyu cunta amás con 13 farmacies.
El conceyu cunta col so propiu cuerpu de Policía Llocal, que caltién una sede principal nel centru de la llocalidá y un reten en Muchavista. Tamién esiste un puestu de la Guardia Civil y una agrupación llocal de voluntarios de Proteición Civil.
Esiste un xulgáu de paz nel centru de la llocalidá.
El TRAM Metropolitanu d'Alicante (antiguu Trenet de la Marina) que lleva dende Alicante hasta Dénia pasa por Campello, dando serviciu a, práuticamente, tol conceyu travesándolo de norte a sur. Campello cuanta con 12 paraes nel so términu municipal y circulen les llinies 1 y 3 (una de tren y la otra de tranvía, respeutivamente). A escala urbana en Campello, la L1 coneuta'l nucleu urbanu cola zona norte del so términu y la L3 cola zona sur.