Un estáu, nos Estaos Xuníos, ye caúna de les entides polítiques constituyentes del país, de les que hai 50. Xuncíos ente sí nuna xunión política, cada estáu caltién la xurisdicción gubernamental sobre un territoriu xeográficu definíu ya únicu de so, nel que comparte la soberanía col gobiernu federal. De resultes d'esti compartimientu de soberanía los ciudadanos del país sonlo, al tiempu, de la república federal (de los Estaos Xuníos) y del estáu nel que viven[1]. La ciudadanía estatal y el derechu de residencia son flexibles, y nun fai falta permisu del gobiernu pa movese entre los estaos de la federación, sacante pa persones que tengan restrinxíu esi derechu por una orde xudicial, como los presos en llibertá condicional y los fíos de pas divorciaos con custodia compartida).
Los estaos sodivídense'n condaos o xunidaes territoriales equivalentes, que pueden tener della capacidá de gobiernu llocal pero nun son soberanos; puede haber tamién, a discreción de los estaos, otros tipos d'entidaes de gobieru llocal. Los gobiernos estatales tienen otorgáu'l so poder pola población del so respeutivu estáu al traviés de sus constituciones estatales. Toes elles asiéntense nos principios republicanos, y toos tienen un sistema de gobiernu con trés rames, executiva, llexislativa y xudicial, independientes una d'otra y con funciones claramente definíes[2].
Los estaos y los sos residentes tán representaos nel Congresu de los Estaos Xuníos, un parllamentu bicameral formáu pola Cámara de Representantes y el Senáu. Cada estáu tien el derechu a elixir un númberu d'electores, igual a la suma del total del so númberu de representantes, que'l so númberu va en función de la so población, y de senadores, de los qu'hai dos por cada estáu con independencia de la so población, pa formar parte del Colexu Eleutoral (Eleutoral College), el organismu qu'elixe direutamente al presidente de los Estaos Xuníos. Amás, cada estáu tien que ratificar, pa que pueda ser aprobada, cualesquier enmienda constitucional que pretenda promulgase y puede, col permisu del Congresu, formalizar pactos interestatales con otros.
Históricamente, correspuenden a los estaos les funciones de seguridá ciudadana, educación y sanidá públiques, regulación del comerciu intraestatal, tresporte ya infraestructures, magar qu'anguaño comparten delles d'eses funciones col gobiernu federal, qu'aporta perres pal so desenvolvimientu n'estayes concretes pero adquier al facelo competencies sobre elles. La Constitución de los Estaos Xuníos tien enmendáoses delles veces, y la tendencia xeneral, a lo llargo del tiempu, ye hacia la centralización, col gobiernu federal faciéndose pasín ente pasu con estayes de poder que enantes nun controlaba. Esto fai qu'haiga un debate continuu sobre los derechos de los estaos, sobre la naturaleza y la estensión del poder de los estaos en rellación col del del gobiernu federal y los derechos de los ciudadanos.
La Constitución reconóce-y al Congresu l'autoridá p'almitir nuevos estaos dentro de la Xunión, que s'integren n'igualdá colos esistentes[3]. Asina, de magar l'establecimientu de los Estaos Xuníos en 1776 el so númberu pasó de los 13 iniciales a los 50 actuales. Los dos caberos en ser aceptaos foron, en 1959, Alaska y Ḥawai. No que cinca al derechu de secesión, la Constitución nun recueye norma denguna, pero'l Tribunal Supremu decretó, poco dempués de la Guerra de Secesión, nel nomáu casu Texas escontra White, qu'un estáu nun puede declarase independiente unillateralmente[4].
El territoriu del país abarca, amás de los 50 estaos, el Distritu de Columbia, u ta asitiada la capital de la nación, Washington DC.
Estáu | Nome oficial[5] | Superficie (km²)[6] | Abrev. | Ingresu na Xunión | Población (2010)[7] | Densidá de población (hab/km²) | Capital | Ciudá más poblada (2006)[8] | Bandera |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Alabama | State of Alabama | 135 756 | AL | 14-12-1819 | 4 779 736 | 35,21 | Montgomery | Birmingham | |
Alaska | State of Alaska | 1 717 854 | AK | 03-01-1959 | 710 231 | 0,41 | Juneau | Anchorage | |
Arizona | State of Arizona | 295 254 | AZ | 14-02-1912 | 6 392 017 | 21,65 | Phoenix | Phoenix | |
Arkansas | State of Arkansas | 137 732 | AR | 15-06-1836 | 2 915 918 | 21,17 | Little Rock | Little Rock | |
California | State of California | 423 970 | CA | 09-09-1850 | 37 253 956 | 87,87 | Sacramento | Los Ángeles | |
Carolina del Norte | State of North Carolina | 139 389 | NC | 21-11-1789 | 9 535 483 | 68,41 | Raleigh | Charlotte | |
Carolina del Sur | State of South Carolina | 82 932 | SC | 23-05-1788 | 4 625 364 | 55,77 | Columbia | Columbia[9] | |
Colorado | State of Colorado | 269 601 | CO | 01-08-1876 | 5 029 196 | 18,65 | Denver | Denver | |
Connecticut | State of Connecticut | 14 357 | CT | 09-01-1788 | 3 574 097 | 248,94 | Hartford | Bridgeport[10] | |
Dakota del Norte | State of North Dakota | 183 112 | ND | 02-11-1889 | 672 591 | 3,67 | Bismarck | Fargo | |
Dakota del Sur | State of South Dakota | 199 731 | SD | 02-11-1889 | 814 180 | 4,08 | Pierre | Sioux Falls | |
Delaware | State of Delaware | 6 447 | DE | 07-12-1787 | 897 934 | 139,28 | Dover | Wilmington | |
Florida | State of Florida | 170 304 | FL | 03-03-1845 | 18 801 310 | 110,40 | Tallahassee | Jacksonville[11] | |
Georgia | State of Georgia | 153 909 | GA | 02-01-1788 | 9 687 653 | 62,94 | Atlanta | Atlanta | |
Ḥawai | State of Hawaii, Moku'āina o Hawai'i |
28 311 | HI | 21-08-1959 | 1 360 301 | 48,05 | Honolulu | Honolulu | |
Idaho | State of Idaho | 216 446 | ID | 03-07-1890 | 1 567 582 | 7,24 | Boise | Boise | |
Illinois | State of Illinois | 149 998 | IL | 03-12-1818 | 12 830 632 | 85,54 | Springfield | Chicago | |
Indiana | State of Indiana | 94 321 | IN | 11-12-1816 | 6 483 802 | 68,74 | Indianapolis | Indianapolis | |
Iowa | State of Iowa | 145 743 | IA | 28-12-1846 | 3 046 355 | 20,90 | Des Moines | Des Moines | |
Kansas | State of Kansas | 213 096 | KS | 29-01-1861 | 2 853 118 | 13,39 | Topeka | Wichita | |
Kentucky | Commonwealth of Kentucky | 104 659 | KY | 01-06-1792 | 4 339 367 | 41,46 | Frankfort | Louisville | |
Louisiana | State of Louisiana, État de Louisiane |
134 264 | LA | 30-04-1812 | 4 533 372 | 33,76 | Baton Rouge | Nueva Orleans | |
Maine | State of Maine | 91 646 | ME | 15-03-1820 | 1 328 361 | 14,49 | Augusta | Portland | |
Maryland | State of Maryland | 32 133 | MD | 28-04-1788 | 5 773 552 | 179,68 | Annapolis | Baltimore[12] | |
Massachusetts | Commonwealth of Massachusetts | 27 336 | MA | 06-02-1788 | 6 547 629 | 239,52 | Boston | Boston | |
Michigan | State of Michigan | 250 494 | MI | 26-01-1837 | 9 883 640 | 39,46 | Lansing | Detroit | |
Minnesota | State of Minnesota | 225 171 | MN | 11-05-1858 | 5 303 925 | 23,56 | Saint Paul | Minneapolis | |
Mississippi | State of Mississippi | 125 434 | MS | 10-12-1817 | 2 967 297 | 23,66 | Jackson | Jackson | |
Missouri | State of Missouri | 180 533 | MO | 10-08-1821 | 5 988 927 | 33,17 | Jefferson City | Kansas City[13] | |
Montana | State of Montana | 380 838 | MT | 08-11-1889 | 989 415 | 2,60 | Helena | Billings | |
Nebraska | State of Nebraska | 200 345 | NE | 01-03-1867 | 1 826 341 | 9,12 | Lincoln | Omaha | |
Nevada | State of Nevada | 286 351 | NV | 31-10-1864 | 2 700 551 | 9,43 | Carson City | Las Vegas | |
Nueva Jersey | State of New Jersey | 22 588 | NJ | 18-12-1787 | 8 791 894 | 389,23 | Trenton | Newark[14] | |
Nueva York | State of New York | 141 299 | NY | 26-07-1788 | 19 378 102 | 137,14 | Albany | Nueva York | |
New Hampshire | State of New Hampshire | 24 216 | NH | 21-06-1788 | 1 316 470 | 54,36 | Concord | Mánchester[15] | |
Nuevu Méxicu | State of New Mexico, Estado de Nuevo México |
314 915 | NM | 06-01-1912 | 2 059 179 | 6,54 | Santa Fe | Albuquerque | |
Ohio | State of Ohio | 116 096 | OH | 01-03-1803 | 11 536 504 | 99,37 | Columbus | Columbus[16] | |
Oklahoma | State of Oklahoma | 181 035 | OK | 16-11-1907 | 3 751 351 | 20,72 | Oklahoma City | Oklahoma City | |
Oregón | State of Oregon | 254 805 | OR | 14-02-1859 | 3 831 074 | 15,04 | Salem | Portland | |
Pennsylvania | Commonwealth of Pennsylvania | 119 283 | PA | 12-12-1787 | 12 702 379 | 106,49 | Harrisburg | Filadelfia | |
Rhode Island | State of Rhode Island and Providence Plantations | 4 002 | RI | 29-05-1790 | 1 052 567 | 263,01 | Providence | Providence | |
Tennessee | State of Tennessee | 109 151 | TN | 01-06-1796 | 6 346 105 | 58,14 | Nashville | Memphis[17] | |
Texas | State of Texas | 695 621 | TX | 29-12-1845 | 25 145 561 | 36,15 | Austin | Houston[18] | |
Utah | State of Utah | 219 887 | UT | 04-01-1896 | 2 763 885 | 12,57 | Salt Lake City | Salt Lake City | |
Vermont | State of Vermont | 24 901 | VT | 04-03-1791 | 625 741 | 25,13 | Montpelier | Burlington | |
Virxinia | Commonwealth of Virginia | 110 785 | VA | 25-06-1788 | 8 001 024 | 72,22 | Richmond | Virginia Beach[19] | |
Virxinia Occidental | State of West Virginia | 62 755 | WV | 20-06-1863 | 1 852 994 | 29,53 | Charleston | Charleston | |
Washington | State of Washington | 184 665 | WA | 11-11-1889 | 6 724 540 | 36,41 | Olympia | Seattle | |
Wisconsin | State of Wisconsin | 169 639 | WI | 29-05-1848 | 5 686 986 | 33,52 | Madison | Milwaukee | |
Wyoming | State of Wyoming | 253 336 | WY | 10-07-1890 | 563 626 | 2,22 | Cheyenne | Cheyenne |