Heraclión

Heraclión
sellu
Alministración
PaísBandera de Grecia Grecia
Alministración descentralizada Alministración Descentralizada de Creta
Rexón Periferia de Creta
Unidaes perifériques Unidá periférica de Heraclión
Municipio (es) Traducir municipio de Heraclión (es) Traducir
Tipu d'entidá gran ciudá
Cabezaleru/a del gobiernu Vasilis Labrinos
Nome oficial Ηράκλειο (el)
Nome llocal Ηράκλειο (el)
Iràklio (el)
Códigu postal 71000–71999
Xeografía
Coordenaes 35°20′25″N 25°08′04″E / 35.3403°N 25.1344°E / 35.3403; 25.1344
Heraclión alcuéntrase en Grecia
Heraclión
Heraclión
Heraclión (Grecia)
Superficie 109.03 km²
Altitú 33 m
Demografía
Población 145 440 hab. (2021)
Porcentaxe 100% de municipio de Heraclión (es) Traducir
Densidá 1333,94 hab/km²
Más información
Prefixu telefónicu 2810
Llocalidaes hermaniaes
heraklion.gr
Cambiar los datos en Wikidata

Heraclión o Herakleion (griegu Ἡράκλειο Hêrákleio), llamada d'antiguo El Khandak (árabe: الخندق), Candia (Χάνδαξ), Megálo Kástro (Μεγάλο Κάστρο)[1] o Iraklio (griegu: Ηράκλειο, Iráklio), ye la mayor ciudá y la capital de Creta y de la unidá periférica de Heraclión, siendo amás el centru económicu y el mayor puertu marítimu de la isla, y la cuarta ciudá más populosa de Grecia. Hasta'l sieglu XX conocer como Candía, nome que s'aplicaba coles mesmes a tola islla de Creta.

Toponimia

[editar | editar la fonte]
Morosini, fonte na plaza Venizelou en Heraclión, Creta, data de 1628.

Los invasores árabes provenientes d'Andalucía, que fundaron l'emiratu de Creta, treslladaron na década de 820 la capital de la isla, Gortina, a lo que yera un castiellu llamáu rabḍ al-ḫandaq "Castillo del foso".[2] Este foi helenizado como Χάνδαξ o Χάνδακας y llatinizáu como Candia, nome que se caltuvo n'otres llingües europees: n'español como Candía, n'italianu como Candia (utilizáu sol dominiu venecianu), en francés como Candie, n'inglés como Candy. El nome otomanu yera Kandiye.

Asina, Candía foi'l nome que recibió tola islla griega de Creta y la ciudá en sí desque foi ocupada polos venecianos hasta entamos del sieglu XX.

Tres reconquistar bizantina, la ciudá foi conocida llocalmente como Megalo Kastro o Capo (Castillo Grande) y los sos habitantes fueron llamaos kastrinoi o castrini, los habitantes del castiellu.

L'antiguu nome de Ηράκλειον foi alicáu nel sieglu XIX[3] y deriva del nome del cercanu puertu romanu de Heracleum ("ciudá de Heracles"), que la so allugamientu exactu desconozse.

El topónimu Candia deriva del llatín candidus (blancu), y foi-y dau mientres el medievu primeramente polos marinos y comerciantes italianos, yá que na islla de Creta los árabes fixeron los primeros cultivos de caña d'azucre dientro del territoriu européu, azucre que pola so blancura yera llamada "cándida"; d'esta miente, por metonimia llamóse "Cándida" o "Cándia" a tola islla de Creta; nome qu'n'español modernu denominar Candía.

La diosa de les culiebres (1600 e.C. ) nel Muséu Arqueolóxicu de Heraclión.

Heraclión ta cerca de les ruines del palaciu de Cnosos, qu'en dómina minoica foi'l mayor centru de población en Creta. Según Estrabón, Heraclión yera'l puertu de Cnosos,[4] anque nun hai restos arqueolóxicos del mesmu, y pudo esistir yá nel añu 2000 e.C.. Nel mesmu sentíu, Pliniu'l Vieyu nel so Naturalis Historia remembra tamién la ciudá como la estensión marítima de Cnosos.[5]

Mientres la primer dómina bizantina, el llugar onde s'asitia Heraclión xugaba un papel bien menor na isla; llamáu Kastro (castiellu, Κάστρο), los verdaderos centros políticos y relixosos, como en tiempos de la ocupación romana, yeren Cnosos y Gortina. Nesti periodu bizantín, al igual qu'otres ciudaes de Creta, yera regularmente escalada polos pirates.

L'actual ciudá foi fundada nel 824 d. C. por sarracenos que fueren espulsaos d'Al-Andalus pol emir Al-Hakam I y apoderárense de la islla del Imperiu Romanu d'Oriente. Construyeron un foso alredor de la ciudá pa la defensa y nomar rabd al-handaq (ربض الخندق) «Castillo del Foso».

En 961 les fuercies imperiales sol mandu de Nicéforo Foques desembarcaron en Creta y atacaron la ciudá. Dempués d'un enllargáu asediu, la ciudá cayó. Los habitantes sarracenos fueron masacrados, la ciudá escalao y quemao hasta los cimientos. Llueu reconstruyida, la ciudá permaneció so control griegu polos próximos 243 años.

En 1204 la ciudá foi mercada pola República de Venecia, como parte d'un complicáu alcuerdu políticu qu'implicaba, ente otres coses, a los cruzaos de la Cuarta Cruzada y la restauración del depuestu emperador romanu d'Oriente Isaac II Ángelo al so tronu.

Los venecianos ameyoraron el foso de la ciudá construyendo fortificaciones enormes, la mayoría de les cualos inda caltener, como una paré xigante con llugares d'hasta 40 m d'espesura, con 7 bastiones y una fortaleza nel puertu.

El sitiu de Candía, grabáu de 1680

Chandax foi rebautizada como Candía y convirtióse na sede del Duque de Candía, y el distritu venecianu de Creta aportó a conocíu como «Regno di Candia» (Reinu de Candía). La ciudá caltuvo'l nome de Candía mientres sieglos y ye'l mesmu nome que s'utiliza de cutiu pa referise a tola islla de Creta. La coesistencia de dos cultures distintes y l'estímulu del Renacimientu italianu llevó a un florecimientu de les lletres y les artes en Candía, y a Creta polo xeneral, que güei se conoz como'l Renacimientu cretense.

Dempués de los venecianos llegó'l Imperiu Otomanu. Mientres la guerra de Creta los otomanos sitiaron la ciudá mientres 21 años, dende 1648 hasta 1669, seique l'asediu más llargu de la historia. Na fase final, que duró 22 meses, perecieron 70.000 turcos, 38.000 cretenses y 29.088 esclavos de los defensores cristianos de la ciudá.[6] L'exércitu otomanu conquistó la ciudá en 1669. Mientres el dominiu otomanu, la ciudá foi conocida oficialmente como Kandiye (de nuevu tamién s'aplica a tola islla de Creta), pero de manera informal en griegu como Megalo Capo (Μεγάλο Κάστρο, «Gran Castillo»). Mientres el periodu otomanu, el puertu apexar con sedimentos, polo que la mayor parte del tráficu treslladar a Chania, nel oeste de la isla.

En 1898 creóse una entidá política autónoma na islla denomada Estáu de Creta so la soberanía otomana, col príncipe Jorge de Grecia como'l so Altu Comisionado y so supervisión internacional. Mientres esti periodu asocede la ocupación direuta de la islla poles grandes potencies (1898-1908), Candía pasó a formar parte de la zona británica. Nesti momentu la ciudá recibió'l nome de Heraclión, n'honor al puertu romanu de Heracleum, que la so allugamientu exactu desconozse. En 1913 Heraclión, col restu de Creta, foi incorporáu al Reinu de Grecia.

Creta tien un clima mediterraneu templáu. Los branos nes tierres baxes son templaos y secos con cielos estenos. Los díes de calor seco de cutiu sollíviense con orales estacionales. Les zones montascoses son muncho más fríes, con agües considerables mientres l'iviernu. Los iviernos son nidios nes tierres baxes con xelaes pocu frecuentes. Por cuenta de que Heraclión ta más al sur que Atenes, tien un clima más benignu.[7]

  Parámetros climáticos permediu de Heraclión 
Mes Xin Feb Mar Abr May Xun Xnt Ago Set Och Pay Avi añal
Temperatura máxima absoluta (°C) 24.7 28.2 29.4 34.5 38.0 41.3 41.0 42.0 39.5 35.7 31.2 28.5 42.0
Temperatura máxima media (°C) 15.2 15.5 16.8 20.2 23.5 27.3 28.6 28.4 26.4 23.1 20.1 17.0 21.9
Temperatura media (°C) 12.1 12.3 13.3 16.1 19.2 23.2 25.2 25.1 22.9 19.8 16.8 14.0 18.4
Temperatura mínima media (°C) 9.0 9.0 9.8 12.0 14.9 19.0 21.7 21.7 19.3 16.5 13.4 10.9 14.8
Temperatura mínima absoluta (°C) 1.2 1.4 3.3 6.4 8.0 13.2 16.2 16.6 13.5 9.7 6.4 3.4 1.2
Precipitación total (mm) 91.5 77.4 57.4 30.0 15.2 3.2 1.0 0.7 19.5 68.8 58.8 77.1 500.6
Díes de precipitaciones (≥ 1 mm) 10.1 9.1 6.9 3.4 1.9 0.5 0.1 0.1 1.3 4.9 6.0 8.9 53.2
Hores de sol 117.8 124.7 176.7 228.0 300.7 351.0 372.0 347.2 282.0 198.4 150.0 120.9 2769.4
Fonte: Hong Kong Observatory[8]Hellenic National Meteorological Service[9]

El conceyu de Heraclión formóse, nel añu 2011, nes reformes del gobiernu llocal pola fusión de 5 conceyos, que se convirtieron nes unidaes municipales de:[10]

Demografía

[editar | editar la fonte]
Evolución demográfica de Heraclión[11][12]
Añu Población
1800 15 000
1850 18 910
1900 22 501
1920 29 491
1928 39 231
1951 55 373
1961 64 337
1971 78 209
1981 102 398
1991 116 178
2001 137 766
2011 173 450

La población de la ciudá posterior al añu 2002 ye envalorada nunos 150 000 habitantes,[13] hasta l'añu 2011, que figura la cifra de 173 450 habitantes.[12]

Dempués de l'anexón a Grecia, la ciudá esperimentó una estraordinaria crecedera de la población. A pesar de que la ciudá sufrió una gran destrucción mientres la Segunda Guerra Mundial, muncha xente buscó una nueva vida nos pueblos de los montes cretenses, lloñe de la ciudá afarada pola guerra. Nos suburbios creáronse barrios marxinales y la ciudá tuvo una crecedera desenfrenada ensin una planificación urbana. Gracies a esta crecedera na población, Heraclión foi a principios 2011 la cuarta ciudá más grande de Grecia.

Economía

[editar | editar la fonte]
Puestos o paraes de venta de productos de la rexón.

Sector primariu

[editar | editar la fonte]

La fuerte crecedera de les esportaciones de productos agrícoles de Heraclión deber a la combinación de dos fenómenos:

Sector secundariu

[editar | editar la fonte]

El sector secundariu, por cuenta de la baxa inversión, sigue siendo pocu representativu na economía de la ciudá. Sicasí, dalgunes de les industries de Heraclión tán ente les más grandes de Grecia. La Plastika Kritis (Πλαστικά Κρήτης), plásticos de Creta, ye una de les principales empreses de fabricación de plásticos de los Balcanes.[15]

Sector terciariu

[editar | editar la fonte]

La economía de la ciudá de Heraclión céntrase y dedica principalmente al turismu (hoteles, restoranes, ociu) y servicios (tresporte marítimu, Internet).

Educación

[editar | editar la fonte]

En Heraclión atópense les escueles universitaries de les Ciencies de la Salú y Ciencies Exactes de la Universidá de Creta. El campus de la ciudá cunta con unos 8.000 estudiantes. Heraclión tamién alluga l'Institutu Teunolóxicu Educativu (Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας),[16] onde s'imparten estudios universitarios nes árees de ciencies, idiomes y educación física, y l'Institutu Téunicu d'Educación de Creta, qu'alluga unos 6 500 estudiantes.[13]

Arquiteutura y urbanismu

[editar | editar la fonte]
L'antiguu arsenal "invadíu" por edificios de formigón.

Urbanismu

[editar | editar la fonte]

La planificación y urbanismu de Heraclión son caóticos. Nel centru de la ciudá atopen ilesies bizantines, palacios venecianos, turcos, fontes, edificios neoclásicos y edificios de formigón construyíos na década de 1950, toos allegantes y ensin orde. Destruyida en delles ocasiones, sobremanera n'agostu de 1898 y mientres la Segunda Guerra Mundial, Heraclión sufrió una pésima xestión del so desenvolvimientu urbanísticu. Mientres la xunta militar fueron baltaos edificios venecianos que taben inda en perfectes condiciones.[17]

La noción de patrimoniu arquiteutónicu nun entró na mentalidá y xestión hasta dómines recién; la preparación de los Xuegos Olímpicos de branu de 2004, nos que la ciudá allugó torneos de fútbol nel Estadiu Pankretio, y l'ascensión a l'alcaldía de Giannis Kourakis contribuyeron decisivamente a empecipiar los cambeos nel paisaxe urbano de Heraclión. Una parte de la ciudá convertir en piatonal, los cables llétricu y telefónicu fueron sistemáticamente despintaos, xunto a delles otres meyores.

  • Agia Aikaterini (Αγία Αικατερίνη)
  • Agia Irini Chryssovalantou (Αγία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου)
  • Agia Marina (Αγία Μαρίνα)
  • Agia Triada (Αγία Τριάδα)
  • Agios Ioannis (Άγιος Ιωάννης)
  • Agios Ioannis Chostos (Άγιος Ιωάννης Χωστός)
  • Analipsi (Ανάληψη)
  • Atsalenio (Ατσαλένιο)
  • Bedevi (Μπεντεβή)
  • Chanioporta (Χανιώπορτα)
  • Chryssopigi (Χρυσοπηγή)
  • Dilina (Δειλινά)
  • Estavromenos (Εσταυρωμένος)
  • Filothei (Φιλοθέη)
  • Fortetsa (Φορτέτσα)
  • Giofyro (Γιόφυρο)
  • Hilioupoli (Ηλιούπολη)
  • Kainourgia Porta (Καινούργια Πόρτα)
  • Kamaraki (Καμαράκι)
  • Kaminia (Καμίνια)
  • Katsabas (Κατσαμπάς)
  • Kipoupoli (Κηπούπολη)
  • Knossos (Κνωσσός)
  • Kommeno Bedeni (Κομμένο Μπεντένι)
  • Lido (Λίντο)
  • Mastabas (Μασταμπάς)
  • Messambelies (Μεσαμπελιές)
  • Papa-Titou Metochi (Παπα-Τίτου Μετόχι)
  • Pateles (Πατέλες)
  • Poros (Πόρος)
  • Therissos (Θέρισσος)
  • Tria Pefka (Τρία Πεύκα)
  • Tris Vagies (Τρεις Βάγιες)

Suburbios

[editar | editar la fonte]
  • Agia Irini (Αγία Ειρήνη)
  • Agia Marina (Αγία Μαρίνα)
  • Ammoudara (Αμμουδάρα)
  • Amnissos (Αμνισσός)
  • Athanati (Αθάνατοι)
  • Daphnès (Δαφνές)
  • Finikia (Φοινικιά)
  • Gazi (Γάζι)
  • Giofyrakia (Γιοφυράκια)
  • Karteros (Καρτερός)
  • Kavrochori (Καβροχώρι)
  • Néa Alikarnassós (Νέα Αλικαρνασσός)
  • Skalani (Σκαλάνι)
  • Stavrakia (Σταυράκια)
  • Syllamos (Σύλλαμος)
  • Vassilies (Βασιλειές)
  • Voute (Βούτες)
  • Girokambos (Ξηρόκαμπος)

Monumentos y llugares d'interés

[editar | editar la fonte]

Sitio y monumentos protohistóricos próximos

[editar | editar la fonte]

Monumentos bizantinos y venecianos

[editar | editar la fonte]
  • La Ilesia de Santa Caterina del Sinaí, construyida nel sieglu XVI polos venecianos qu'alluga nel so interior iconos bizantinos.
  • Les muralles venecianes, que fueron construyíes ente los sieglos XIV y XVII, arrodien les ciudá y tienen una estructura en forma d'estrella proyeutada pol arquiteutu Michelle Sanmicheli nel sieglu XVI.
  • El puertu vieyu o antiguu, del sieglu XVI, onde inda subsisten dellos elementos del Arsenal de Venecia, incluyendo la Fortaleza de Koules.
  • La Ilesia de San Marcos, construyida nel sieglu XIII y reconstruyida nel sieglu XVI. Convertir en mezquita mientres el periodu de dominación turcu y anguaño ye utilizada como muséu municipal.
  • El Monesteriu de San Pedro y San Pablo, del sieglu XIII.
  • La Ilesia de San Tito, construyida na dómina bizantina y fondamente remocicada nel sieglu XV polos venecianos.
  • La Loxa veneciana: cuatro loxas asoceder nel mesmu sitiu. La qu'acueye na actualidá al conseyu municipal de la ciudá (conceyu) data del añu 1628.
  • La Candia veneciana yera famosa pol so sistema de suministru d'agua, los acueductos, y les numberoses fontes construyíes por families aristocrátiques de la ciudá, ente elles:
    • La fonte Bembo (Krini Bebo, Κρίνη Μπέμπο), del sieglu XVI.
    • La fonte Morosini (Krini Morozini, Κρίνη Μοροζίνη), obra realizada en 1628.
    • La fonte Sagredo (Krini Sagredo, Κρίνη Σαγρέντο)
    • La fonte Priuli (Krini Priouli, Κρίνη Πριούλι)

Monumentos modernos

[editar | editar la fonte]
  • Plaza de la Llibertá (Platia Eleftherias, Πλατεία Ελευθερίας)

Infraestructures

[editar | editar la fonte]

Aeropuertu

[editar | editar la fonte]
Aeropuertu Internacional Nikos Kazantzakis.

L'Aeropuertu Internacional Nikos Kazantzakis, nome dau n'honor al escritor y filósofu nativu de la ciudá Nikos Kazantzakis, ye, en términos de pasaxeros, el segundu aeropuertu en Grecia y ocupa el primer llugar en númberu de vuelos chárter, por cuenta de que Creta ye un destín turísticu importante. Ta asitiáu nel conceyu de Nea Alikarnassos, unos cuatro quilómetros al este de Heraclión y a unos 10 del palaciu de Cnossos.[18]

Hai vuelos regulares nacionales dende y escontra Atenes, Tesalónica y Rodes con Aegean Airlines y Olympic Air. Athens Airways tamién ufierta vuelos dende y escontra Atenes. Cyprus Airways y Aegean Airlines vuelen escontra y dende Larnaca, en Xipre. Per otra parte, Sky Express ufierta vuelos direutos a les islles del mar Exéu, como Rodas, Santorini, Samos, Kos, Mytilini y Ikaria.

Aegean Airlines tien un calendariu internacional dende y escontra Londres y París y EasyJet vuela direutu dende l'Aeropuertu de Londres-Gatwick, lo mesmo que de Milán Malpensa. Mientres el branu, el númberu de vuelos regulares y chárter aumenten al igual que'l númberu d'aerollinies que vuelen direutos dende toa Europa (principalmente d'Alemaña, Reinu Xuníu, Italia y Rusia).

El campu d'aviación compartir col Grupu de Combate 126 de la Fuercia Aérea Griega.

El ruiu pol aumentu esponencial de tráficu de vuelos chárter llevó a les autoridaes de Creta a considerar alternatives p'amenorgar les molesties causaes polos aviones. Estudiáronse dos posibilidad: de primeres, construyir una pista adicional nel mar, en Alikarnassos Nea; en segundu construyir un nuevu aeropuertu, a trenta quilómetros de la ciudá, en Kasteli. Na primavera de 2009, el Ministeriu griegu de Tresporte escoyó la segunda solución, provocando la indignación de la xente de Kasteli. El casu ta inda en cursu de negociación coles autoridaes llocales. La construcción, que tendría d'empezar nel añu 2010,[19] foi retardada en 2011 debíu al cambéu de mayoría nel parllamentu griegu y sucesos posteriores cola crisis griega.

Puertu de Heraclión, vista nocherniega.

Heraclión tien un importante puertu. Hai tresbordadores y barcos dende Heraclión con rutes regulares hasta les islles de Santorini, Ios, Paros, Mikonos, Rodes, Kárpatos y Siros. Tamién hai dellos ferries diarios a El Pireo, el puertu d'Atenes, en Grecia continental.

Rede de carreteres

[editar | editar la fonte]

La Ruta europea Y75, una de les carreteres principales d'Europa qu'empieza en Vardø, Noruega, pasa pela ciudá de Heraclión y coneuta coles otres trés ciudaes más importantes de Creta: Agios Nikolaos, La Canea y Rétino.

Nun se paguen peaxes en tola rede de carreteres en Creta.

Cultura ya instituciones

[editar | editar la fonte]
El discu de Festo (segundu mileniu antes de Cristu) nel Muséu Arqueolóxicu de Heraclión.

Instituciones

[editar | editar la fonte]
  • Instituto d'Arqueoloxía de Creta (Archaiologiko Institouto Kritis, Αρχαιολογικό ινστιτούτο Κρήτης)

El fútbol ye un deporte popular en Heraclión. La ciudá ye la sede de dos equipos que xueguen na super lliga griega, el OFI Creta y el Ergotelis FC, el OFI xuega los sos partíos como llocal nel nuevu estadiu Teodoro Vardinogiannis (tamién llamáu "Gedi koule" en griegu Γεντί Κουλέ), y el Ergotelis nel Estadiu Pankritio, que tamién recibió dellos partíos de los Xuegos Olímpicos de 2004.

Persones destacaes

[editar | editar la fonte]
Epitafiu de Nikos Kazantzakis na so tumba. «Nun tarrezo nada, nun espero nada, soi llibre».

Ciudaes hermaniaes

[editar | editar la fonte]

Heraclión ta anguaño hermanada con dos ciudaes:

Ciudá Rexón País
Constanța Dobruja  Rumanía
Pernik Provincia de Pernik  Bulgaria

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Ηράκλειο και η νομαρχία του, Héraklion, 2005, p.46.
  2. Encyclopaedia of Islam, s.v. Iķrīṭish
  3. Samuel Gridley Howe, The Cretan refugees and their American helpers, 1867 [1]
  4. Estrabón, Xeografía x,4,7.
  5. Plinio, Naturalis Historia IV, 12, 59.
  6. The War for Candia
  7. «Heraklion». eweather.gr. Consultáu'l 23 de xunetu de 2012.
  8. to/iraklion_y.htm "Climatological Information for Iraklion, Greece" – Hong Kong Observatory
  9. «Heraklion». Hellenic National Meteorological Service. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-04-22. Consultáu'l 24 de xunetu de 2012.
  10. Kallikratis law Archiváu 2017-04-27 en Wayback Machine Ministeriu del interior de Grecia
  11. «Heraklion-Chania: A Study of evolution». University College of London:  páxs. 2. 2002. Archivado del original el 2012-03-13. https://web.archive.org/web/20120313180857/http://eprints.ucl.ac.uk/1647/1/MSCTHESISPERD.pdf. Consultáu'l 25 de xunetu de 2012. 
  12. 12,0 12,1 Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes hab
  13. 13,0 13,1 Δήμος Ηρακλείου (en griegu)
  14. 14,0 14,1 Comisión Europea, Agricultura y Desenvolvimientu Rural (consultáu'l 24 de xunetu de 2012)
  15. PLASTIKA KRITIS S.A.
  16. ITE-FORTH
  17. Το Ηράκλειο και η νομαρχία του, Heraclión, 2005, p.115-116.
  18. Heraklion International Airport (consultáu'l 26 de xunetu de 2012)
  19. iNews: Μέχρι 19 Οκτωβρίου η κατάθεση προσφορών για αεροδρόμιο Κρήτης (en griegu) (consultáu'l 24 de xunetu de 2012)

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]