Janet Akyüz Mattei

Janet Akyüz Mattei
Vida
Nacimientu	Bodrum, 2 de xineru de 1943[1]
Nacionalidá	Estaos Xuníos Turquía
Llingua materna	turcu
Muerte	Boston, 22 de marzu de 2004[1] (61 años)
Causa de la muerte	leucemia
Estudios
Estudios	Universidá de Virginia Universidá Brandeis Universidad del Egeo ^(es)
Llingües falaes	turcu[2] inglés[2]
Oficiu	astrónoma
Premios	ver Premio George Van Biesbroeck  (1993) [3] Medaya Jackson-Gwilt  (1995)

Janet Akyüz Mattei (2 de xineru de 1943, Bodrum – 22 de marzu de 2004, Boston) foi una astrónoma turco-americana que aportó a la direutora de l'Asociación americana d'Observadores d'Estrella Variable (AAVSO) de 1973 hasta 2004.

Biografía

Mattei nació en Bodrum, Turquía, a Bella y Baruk Akyüz, nuna familia de xudíos turcos y estudió nel American Collegiate Institute, en İzmir.^[4]Dir a los Estaos Xuníos pa cursar los sos estudios universitarios, onde asistió a la Universidá Brandeis^[5] en Waltham, Massachusetts, gracies a una beca. Depués de egresada, foi-y ufiertáu trabayar con Dorrit Hoffleit nel Observatoriu Maria Mitchell en Nantucket, Massachusetts.

Trabayó nel Observatoriu Leander McCormick en Charlottesville, Virxinia de 1970 a 1972 y recibió la so Maestría n'Astronomía de la Universidá de Virxinia en 1972. Darréu a recibir el so grau, casóse con Mike Mattei y el so Ph.D. n'Astronomía recibir en 1982 de la Universidá del Exéu n'Izmir (Turquía).

Carrera

Mientres la so xestión como direutora del AAVSO por más de 30 años, recoyó observaciones d'estrelles variables efectuaes por astrónomos amateurs de too del mundu. Coordinó munchos programes de obervación importantes ente astrónomos amateurs y profesionales. Tamién amosó enforma interés na educación, como por casu al traviés del proyeutu Hands-On Astrophysics (HOA),^[6] el cual aguiyó l'interés na astrofísica tanto a educadores como alumnos, xenerando una gran cantidá de los proyeutos escolares rellacionaos con esta ciencia. So la so direición, la base de datos de l'asociación foi fecha disponible pa educadores y amás d'eso, llogró qu'astrónomos non profesionales aportaren al Telescopiu espacial Hubble.^[7]

Premios

• 1987: Medaya Centenaria de la Sociedá Astronómica de Francia;
• 1993: Premiu George Van Biesbroeck de la Sociedá Astronómica americana;
• 1993: Premiu Leslie Peltier de Lliga Astronómica;
• primer Premiu Giovanni Battista pola so collaboración con astrónomos amateurs;
• 1995: Premiu de la Unión d'Astrónomos Amateurs Italianos;
• 1995: Medaya Jackson-Gwilt de la Real Sociedá Astronómica.

Eponimia

• asteroide 11695 Mattei nomáu nel so honor.^[8] Participó en delles convenciones de la Lliga Iberoamericana d'Astronomía (ENGUEDEYADA)^[9]

Fallecimientu

Finó de leucemia en Boston en marzu de 2004.

Referencies

1. Afirmao en: Find a Grave. Identificador Find a Grave: 112389770. Apaez como: Janet Hannula Mattei. Data de consulta: 9 ochobre 2017. Llingua de la obra o nome: inglés.
2. Afirmao en: catálogu de la Biblioteca Nacional Checa. Identificador NKCR AUT: mub20201076809. Data de consulta: 1r marzu 2022.
3. URL de la referencia: https://aas.org/grants-and-prizes/george-van-biesbroeck-prize.
4. The Janet Mattei Gravesite", AAVSO, Volume 33, 2005, p. 149.
5. «Janet Akyuz Mattei (1943 -2004)». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-02-28.
6. Obituary: Janet Akyüz Mattei, 1943-2004. SAO/NASA ADS Astronomy Abstract Service
7. Janet Akyuz Mattei, Astronomer, Dies at 61.
8. Janet Akyüz Mattei, astrónoma. Muyeres con Ciencia. 2 de xineru de 2016
9. Finó Janet Akyüz Mattei (1943-2004). Cielu Sur