Nombrevilla

Nombrevilla
Alministración
País España
Autonomía Aragón
Provincia provincia de Zaragoza
Tipu d'entidá conceyu d'Aragón
Alcalde de Nombrevilla (es) Traducir José Lafuente Arnal
Nome oficial Nombrevilla (es)[1]
Códigu postal 50369
Xeografía
Coordenaes 41°06′25″N 1°21′32″W / 41.107°N 1.3588°O / 41.107; -1.3588
Nombrevilla alcuéntrase n'España
Nombrevilla
Nombrevilla
Nombrevilla (España)
Superficie 17.564157 km²
Altitú 736 m[2]
Llenda con
Demografía
Población 37 hab. (2023)
- 19 homes (2019)

- 12 muyeres (2019)
Porcentaxe 0% de provincia de Zaragoza
Densidá 2,11 hab/km²
Más información
Estaya horaria UTC+01:00
Cambiar los datos en Wikidata

Nombrevilla ye un conceyu de la provincia de Zaragoza (España) perteneciente a la contorna natural del Campu Romanu,[3] anque oficialmente tópase encuadrada na contorna del Campu de Daroca.

El términu municipal Nombrevilla tópase enclaváu nel Cordal Ibéricu, dientro de la depresión Teruel-Calatayud.

L'altitú del términu va dende los 850 m na rambla de Santuyano a los 1046 m nel vértiz Anento. El clima ye secu y fríu.

Llenda colos conceyos de Daroca, Retascón, Villarroya del Campo, Romanos, Lechón, Anento y Villanueva de Jiloca.

La economía ta basada na agricultura de secanu cerealista y la ganadería d'ovín. Numberoses cases restauráronse como segunda residencia.

Les fiestes patronales celebrar a mediaos d'agostu.

Na Edá Media foi encomienda de la orde del Santu Sepulcru y nun perteneció a la comunidá d'aldegues de Daroca.

La ilesia parroquial dedicada a La nuesa Señora de Valvanera ta nel centru del pueblu. Esta basílica del sieglu XVII guarda nel so interior con mimu una escepcional imaxe gótica del sieglu XIII.

Na so redoma caltién trés bellos exemplos de los tradicionales peirones: el de la Virxe de Valvanera, nel antiguu camín de Villanueva, el de la Virxe del Pilar, na bifurcación de la cai Mayor y el camín de Lechón y el peirón de San Roque, na entrada a la oblación dende Daroca.

La metá oriental del términu municipal estender pola llanura del Campu Romanu con aguada al ríu Huerva y sustratu caliar y magrizu. La metá occidental estender por dellos ribayos qu'arramen al ríu Jiloca, con suelos xilizos.

La vexetación natural ta formada pol encinar (Quercus ilex) con jara (Cistus laurifolius) y Halimium umbellatum. Nes ramblas danse álamos (Populus canescens) con madreselva (Lonicera etrusca) y xunto a la cantera o escarpe caliar repoblar en tiempos con pinu carrasco (Pinus halepensis).

La fauna común ta constituyida por perdiz, falpayar, foín, amás d'especies protexíes como calandria de Dupont. Dacuando viéronse avutardes. Apocayá dellos vecinos repararon cabra montés y corzu.

Naturaleza

[editar | editar la fonte]

Vexetación de la rambla

La rambla de Santuyano ta jalonada per una llinia de vexetación más o menos continua en dambes márxenes con cierta diversidá de plantes. Vamos referinos a dos d'elles que queden como restos d'antiguos cultivos. Son el zumaque y la marmellal.

El zumaque El zumaque ye un arbustu o arbolucu de dos a tres metros, bien ramificáu dende la base, con fueyes caduques. Estes son compuestes y cubiertes d'un vellu aterciopeláu que les fai carauterístiques. El zumaque (Rhus coriaria) ye una planta de la familia de les anacardiáceas, polo que ta emparentáu col llentiscu o'l pistachu. Les flores son menuditas y atarraquitar en recímanos trupos. Los frutos tamién son diminutos, estrapaos, asemeyaos a una llenteya, y bien peluditos.

Criar na actualidá bonalmente en llindes de caminos, cunetes y ribazos como reliquia d'antiguos cultivos, pos s'usaba pa curtir cueros. Puede atopase en cunetes y ribazos de tola contorna. Na seronda, les sos fueyes adquieren un bellu color doráu, polo que s'emplega dacuando en xardinería.

La marmellal

El marmellal ye un arbolucu de cañes trabancoses y de ramillas nueves abuxaes por tar cubiertes d'una especie de borra. Les fueyes son arredondiaes, caduques y tamién peluditas pol viesu. Ye una planta de la familia de les Rosácees emparentáu cola rosal y l'almendral. El so nome científicu ye Cydonia oblonga.

Les sos flores son asemeyaes a les de l'almendral o'l pumar, pero de gran tamañu. El frutu, que se coyer na seronda, ye'l marmiellu, de bellu color mariellu, d'aspeutu globosu y con forma de pera grande; la so magaya comida cruda ye bien aspra y dexa la boca acorchada, por eso tómase siempres guisáu; bien rustíu acompañando dellos platos, bien cocíu, pos asina sirve pa ellaborar el dulce de marmiellu, ingrediente na merienda de los neños n'otres dómines.

Tamién esiste'l costume de poner dellos frutos ente la ropa de los armarios col fin de da-y el so prestosu arume yá que el marmiellu despide un arume carauterístico y el frutu dura dellos meses.

El marmiellu ye astringente, esto ye, sirve pa cortar fories. Ello ye debíu al eleváu conteníu en taninos que tien la magaya del frutu.

Na actualidá apenes se cultiven les marmellales, salvo dellos exemplares aisllaos que se llanten en xardinos y güertos. En tiempos cultivar en mayor númberu y los exemplares amontesaos pola rambla son una muestra d'ello.

Vista de Nombrevilla dende la carretera.

Política llocal

[editar | editar la fonte]

Últimos alcaldes de Nombrevilla

[editar | editar la fonte]
Periodu Alcalde Partíu
1979-1983 Fernando Lafuente Arnal[4] PSOE
1983-1987
1987-1991
1991-1995
1995-1999
1999-2003
2003-2007
2007-2011
2011-2015
2015-2019 José Lafuente Arnal[5] PAR

Resultaos eleutorales

[editar | editar la fonte]
Eleiciones municipales[6]
Partíu 2003 2007 2011 2015
PAR 1 1
PP 1 1 - -
CHA -
PSOE - -
Total 1 1 1 1

Personaxes pernomaos

[editar | editar la fonte]
  • Ana Domingo Gonzalvo (1624 - ?), fía de infanzón de San Martín del Río (Teruel), qu'en Nombrevilla casó, tresmitió la infanzonía a los sos fíos, nacíos en Anento (cfr. l'artículu d'Amparu París na revista Emblemata, nº 15)
  • Manuel Sancho (? - 1808), defensor de Zaragoza contra les tropes napoleóniques, dende'l so barriu de la Madalena, morrió nel Segundu Sitiu d'un balazu na pierna (cfr. Los héroes ensin nome. Los cofrades del Santu Sepulcru nos asedios de Zaragoza, 1808-1809[7])
  • Simeón Millán (¿1880? - 1965), el postreru campaneru con dedicación esclusiva en La Pilastra, antes de la electrificación de los toques (cfr. entrevista de Francesc Llop i Bayu a los sos fíos: http://campaners.com)

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
  2. Afirmao en: Gran Enciclopedia Aragonesa. ID Gran Enciclopedia Aragonesa: 9447. Data de consulta: 16 ochobre 2016. Llingua de la obra o nome: castellanu. Data d'espublización: 1977.
  3. Roncu Lario, Antonio. Campu de Romanos, subcomarca con identidá mesmu añu=1990. Mainar: Conceyu de Mainar.
  4. Ministeriu de Facienda y Alministraciones Públiques (Gobiernu d'España). «Treinta aniversario de las primeras elecciones municipales de la democracia». Archiváu dende l'orixinal, el 6 de marzu de 2014. Consultáu'l 6 de marzu de 2014.
  5. «Alcaldes de tolos conceyos de la provincia de Zaragoza». Heraldo.es. 14 de xunu de 2015. https://www.heraldo.es/noticias/aragon/zaragoza_provincia/2015/06/14/todos_los_alcaldes_provincia_zaragoza_366885_1101025.html. 
  6. Gobierno d'Aragón. «Archivo Eleutoral d'Aragón». Consultáu'l 18 d'ochobre de 2012.
  7. Investigación de José María Fernández Núñez (Asociación Cultural Los Sitios de Zaragoza - Conceyu de Zaragoza), que llogró'l XXIV premiu Los Sitios de Zaragoza en 2009.

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]