Tataramon na Ilokano

Ilokano
Subong saFilipinas
RehiyonAmihanan na Luzon
Subong na mga parataram
7.7 milyon, mga 2.3 milyon bilang ika-2ng tataramon = 10 milyon
Latin (Filipino);
Nakasurat sa Baybayin kan panahon
Mga kodigo nin tataramon
ISO 639-2ilo
ISO 639-3ilo
Pinapulang kabtang kan mapa nin Filipinas kun saen lakop asin nangingimbabaw an tataramon na Iluko

Ilokano (ibang apod: Ilocano, Iluko, Iloco asin Iloko) an ikatolo sa pinaká pigtataram na tataramon sa Filipinas.

Kaano-ano kan ini an mga tataramon na Indonesian, Malay, Fijian, Maori (kan New Zealand), Hawaiian, Malagasy (kan Madagascar), Samoan, Tahitian, Chamorro (kan Guam asin ang Northern Mariana Islands), Tetum (kan East Timor) asin Paiwan (kan Taiwan) nin huli ta tataramon na Austronesyo man ini.

Panginot na ekspresyon

[baguhon | baguhon an source]

An Ilokano nagpapahiling nin T-V distinksyon.

Bikol Sentral Ilokano
Iyo Wen
Dae Saan

Haan (barayti)

Kumusta ka?

Kumust kamo? (Igwang galang asin pandakulan)

Kumustaka?

Kumustakayo? (Igwang galang asin pandakulan)

Marhayong aldaw Naimbag nga aldaw.

Naimbag nga aldawyo. (Igwang galang asin pandakulan)

Marhay na aga Naimbag a bigatmo.

Naimbag a bigatyo. (Igwang galang asin pandakulan)

Marhay na hapon Naimbag a malemmo.

Naimbag a malemyo. (Igwang galang asin pandakulan)

Marhay na banggi Naimbag a rabiim.

Naimbag a rabiiyo. (Igwang galang asin pandakulan)

Ano an pangaran mo?

Ano an saimong pangaran? Anong ngaran mo?

Ania ti naganmo? (madalas kinontrata sa Aniat' nagan mo? o Ana't nagan mo)

Ania ti naganyo?

Nasaen an banyo? Ayanna ti banio?
Dae ko maintindihan Saanko a maawatan/matarusan.

Haanko a maawatan/matarusan.

Diak maawatan/matarusan.

Padangat taka

Padangat ko ika

Padaba taka
 Ay-ayatenka.

Ipatpategka.

Pasensiya na. Pakawanennak.

Dispensarennak.

Dios mabalos.

Salamaton

Agyamannak apo.

Dios ti agngina.

Paaram

Mahale na ako

Kastan/Kasta pay. (Sagkod giraray)
Sige. (Oke. Padagos.)
Innakon. (Mahale na)
Inkamin. (Mahale na kita)

Ditakan. (Humalat)
Ditakayon. (Humalat (pl.))

Mga bilang

[baguhon | baguhon an source]

Naggagamit nin duwang sistemang pamilang an ilokano, an saro katutubó dangan an saro iyo an sa espanyol.

Mga bilang
0 ibbong
awan (lit. mayo)		 sero, wará, mayó
0.25 (1/4) pagkapat kuatro
0.50 (1/2) kagudua mitad
1 maysa uno
2 dua dos
3 tallo tres
4 uppat kuatro
5 lima singko
6 innem sais
7 pito siete
8 walo otso
9 siam nuebe
10 sangapulo (lit. sarong grupo nin sampolo) dies
11 sangapulo ket maysa onse
20 duapulo bainte
50 limapulo singkuenta
100 sangagasut (lit. Sarong grupo nin gatos) sien, siento
1,000 sangaribo (lit. Sarong grupo nin ribo) mil
10,000 sangalaksa (lit. Sarong grupo nin sampulong ribo) dies mil
1,000,000 sangariwriw (lit. Sarong grupo nin sarong milyon) milion
1,000,000,000 sangabilion (Amerikanong Ingles, bilyon) bilion

Toltolan

[baguhon | baguhon an source]

Mga panluwas na takod

[baguhon | baguhon an source]