Baybayin

Baybayin Badlit ᜊᜌ᜔ᜊᜌᜒᜈ᜔ ᜊᜇ᜔ᜎᜒᜆ᜔
Thể loại	Abugida
Thời kỳ	khoảng thế kỷ 13—đến thế kỷ 18[1][2]
Hướng viết	Trái sang phải
Các ngôn ngữ	Các ngôn ngữ Bikol, tiếng Ilocano, tiếng Pangasinan, tiếng Tagalog, các ngôn ngữ Visaya, và một số ngôn ngữ Philippine khác
Hệ chữ viết liên quan
Nguồn gốc	Chữ Proto-Sinai Chữ Phoenicia Chữ Aram Brahmi Pallava Chữ Kawi Baybayin Badlit
Anh em	Quan hệ trực tiếp: Chữ Buhid Chữ Hanunó'o Chữ Tagbanwa chữ Kulitan Những hệ khác mà quan hệ giữa chúng không rõ ràng: Chữ Bali Chữ Batak Chữ Java Chữ Lontara Chữ Sunda Chữ Rencong Chữ Rejang
ISO 15924
ISO 15924	Tglg, 370
Unicode
Dải Unicode	U+1700–U+171F
Bài viết này chứa các biểu tượng ngữ âm IPA trong Unicode. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode. Để có hướng dẫn thêm về các ký hiệu IPA, hãy xem Trợ giúp:IPA.

Baybayin (phát âm tiếng Tagalog: [baɪˈbaɪjɪn]; tiền kudlit: ᜊᜊᜌᜒ, hậu kudlit: ᜊᜌ᜔ᜊᜌᜒᜈ᜔), trong các ngôn ngữ Visaya gọi là badlit (ᜊᜇ᜔ᜎᜒᜆ᜔), và trong tiếng Ilocano gọi là kur-itan/kurditan, là một hệ chữ viết Philippines cổ bắt nguồn từ chữ Brahmi của Ấn Độ và được ghi nhận lần đầu vào thế kỷ 16.^[3] Nó tiếp tục được sử dụng trong thời Philippines là thuộc địa Tây Ban Nha cho tới cuối thế kỷ 18. Hệ chữ này được ghi nhận kỹ lưỡng bởi giáo đồ Công giáo sống tại đây trong thời kì thuộc địa.

Từ baybay nghĩa đen là "viết" hay "đánh vần (âm tiết)" trong tiếng Tagalog. Baybayin được người Tây Ban Nha nghiên cứu kỹ.^[4] Một số người gọi nó là Alibata,^[5][6] một tên được Paul Rodríguez Verzosa đặt ra^[3] theo thứ tự sắp xếp ba ký tự đầu trong hệ chữ Ả Rập (alif, ba, ta (alibata)).^[7]

Chú thích

1. “Tagalog (Baybayin, Alibata)”. SIL International. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2014.
2. “Tagalog”. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2014.
3. ^ Morrow, Paul. “Baybayin, the Ancient Philippine script”. MTS. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 8 năm 2010. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2008..
4. Scott 1984, tr. 57–58.Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFScott1984 (trợ giúp)
5. Halili, Mc (2004). Philippine history. Rex. tr. 47. ISBN 978-971-23-3934-9.
6. Duka, C (2008). Struggle for Freedom' 2008 Ed. Rex. tr. 32–33. ISBN 978-971-23-5045-0.
7. Baybayin History, Baybayin, Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 6 năm 2010, truy cập ngày 6 tháng 4 năm 2017 Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp).