Tataramon na Subanon

Subanen
Subanon, Subanun, Subano
Rehiyon	Sulnupang Mindanao
Subong na mga parataram	(400,000 pigbanggit 1978–2011)[1]
Pamilya nin Tataramon	Austronesyo Malayo-Polinesyo Filipino Mas Dakulang Sentral Filipino Subanen
Mga kodigo nin tataramon
ISO 639-3	Manlaen-laen: syb – Sentral stb – Norte suc – Sulnupan skn – Kolibugan laa – Lapuyan (Sur) sfe – Subangan
Glotologo	suba1253

An Tataramon na Subanen (Subanon asin Subanun man) saróng tataramon na Austronesyo na kagsadiri kan mga tataramon na Mindanao. Pigkonsiderar ining tipakal kan lingguwista bilan saróng kumpol nin diyalektos na dakol kaysa sa tataramon na monolitiko. Pigtataram an Subanon sa dakol na lugar sa Zamboanga Peninsula na pinangaranan na mga Provincia kan Zamboanga Sibugay, Zamboanga del Norte asin Zamboanga del Sur, asin sa Misamis Occidental kan Norteng Mindanao. Igwa man nin masusukol na mga Komunidad nin Subanon sa Misamis Oriental. Kadaklan sa mga pangaran kan Subanen, Subanon o Subanun, mantang an mga pigkaloob an sadiri sa Islam pigtutukoy an saindang sadiri bilanKalibugan.

Panlaog na Klasipikasyon

Pigklasipikar ni Jason Lobel (2013:308) an urí kan Subanen sa mga minasunod.

• Subanen
  • Sulnupan
    • Sulnupang Subanon
    • Sulnupang Kolibugan
  • Nukleyar
    • Sulnupang Nukleyar
      • Tawlet-Kalibugan Subanen
      • Salug-Godod Subanen
    • Subangang Nukleyar
      • Sur Subanen
      • Sentral Subanen
      • Norteng Subanen
      • Subangang Subanen

Piglista ni Lobel (2013:308) an mga minasunod na mga inobasyon sa kada saró sa mga minasunod na mga sub-grupo.

• Nukleyar Subanen: *k > Ø
• Sulnupang Subanen: *k > /k/
• Subangang Nukleyar Subanen: *r > /l/
• Sulnupang Nukleyar Subanen: *r > /r/
• Sulnupang Subanen: *r > /l/ (independentante sa lugar, arog sa pakikipagkontak sa Tausug, Maguindanaon, Butuanon, Cebuano, asin/o Ilonggo, kun saen napasasairarom ini sa *r > /l/ shift independentante kan kada saró)

Notable man an Proto-Subanen sa pagigin kumpletong pagkawará kan Proto-Mas Dakulang Sentral Filipino na *h.

Nagtao man si Lobel (2013) nin mga rekonstrusyon kan Proto-Subanen.

Halimbawá

Pigpapahiling an koda kan awit nin Sulnupang Subanon na Momula ita 'Matánom kita'.^[2]

Momula ita

Sulnupang Subanon	Bikol Sentral
Gumani ita Gumani ita Landu’ da’da’an ta Po’ gumani ita Gumani ita Gumani ita Di’ na mobon sinsaan ta Gumani ita	Magunó kita Magunó kita Kinakaogma ta an kadakilaan Tibaad magunó kita Magunó kita Magunó kita An pagsakit dae mahaloy Magunó kita

Mga Toltolan

1. Sentral sa Ethnologue (18th ed., 2015)
   Norte sa Ethnologue (18th ed., 2015)
   Sulnupan sa Ethnologue (18th ed., 2015)
   Kolibugan sa Ethnologue (18th ed., 2015)
   Lapuyan (Sur) sa Ethnologue (18th ed., 2015)
   Subangan sa Ethnologue (18th ed., 2015)
2. Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na LDTC

Panluwas na Takod

• Audio recordings of Subanon are archived with Kaipuleohone, including a word list, sentences, and a traditional song