Аполе

Горад Аполе польск.: Opole Герб Сцяг Краіна  Польшча Ваяводства Апольскае Павет Горад на правах павета Каардынаты 50°40′ пн. ш. 17°56′ у. д.^HGЯO Кіраўнік Аркадыюш Вішнеўскі^[d] Заснаваны 1217 Ранейшыя назвы Oppeln Горад з 1410 Плошча 96,55 км² Вышыня цэнтра 176 м Водныя аб’екты Одэр Насельніцтва ▼127 387 чал. (31 сакавіка 2021)[1] Шчыльнасць 1 244 чал./км² Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2 Тэлефонны код +48 +48 77 Паштовыя індэксы 45-001 - 45-910 Аўтамабільны код OP TERC 1661011 Афіцыйны сайт opole.pl (польск.) Аполе на карце Польшчы ±

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Апо́ле (польск.: Opole, сіл.: Uopole), да 1945 года Опельн (ням.: Oppeln)  — горад па поўдні Польшчы, з'яўляецца гаспадарчым, навуковым, культурным і адміністрацыйным цэнтрам Апольскага ваяводства. Аполе з'яўляецца адным з самых старых гарадоў Польшчы. Горад знаходзіцца ў гістарычнай вобласці Верхняя Сілезія і з сярэднявечча да пачатку ХХ стагоддзя быў яе сталіцай. Першыя згадкі аб Аполі датуюцца 845 годам. Колькасць насельніцтва горада дасягае 120,2 тыс. чалавек.

Праз Аполе цячэ рака Одра, Сворніца і Пручкоўскі Паток, таксама ёсць невялікія рэкі Маліна, Альшчанка і Чарнка. Самы высокі пункт горада ўзносіцца на вышыню 176 м над узроўнем мора.

Гісторыя

Упершыню згадваецца каля 1000 года як славянскае паселішча. З 1202 года рэзідэнцыя Пястаў. Перад 1254 годам атрымаў гарадскія правы. З 1532 года Аполе (ням. Опельн) у складзе Аўстрыі, з 1740 — Прусіі, пасля 1871 — Германіі. З 1945 зноў у Польшчы^[2].

Эканоміка

Развіты машынабудаўнічая, металаапрацоўчая, лёгкая (швейная, трыкатажная, мэблевая), харчовая, будаўнічых матэрыялаў (шкляная, 2 цэментныя заводы), паліграфічная прамысловасць. Порт на р. Одра, вузел чыгунак і аўтадарог^[2].

Адукацыя

• Апольскі ўніверсітэт
• Апольскі політэхнічны інстытут
• Вышэйшая банкаўская школа
• Вышэйшая школа кіравання і адміністрацыі
• Дзяржаўная медыцынская вышэйшая прафесійная школа

Культура

• Апольская філармонія імя Юзафа Эльснера
• Тэатр імя Яна Каханоўскага
• Апольскі тэатр лялькі і акцёра імя А. Смолькі
• Штогадовы Фестываль польскай песні на Спеўным полі
• Музей апольскай вёскі
• Музей польскай песні ў Аполі

Славутасці

Захаваліся кафедральны сабор (15 ст.), францысканскі (заснаваны ў 1287) і дамініканскі (заснаваны ў 1295) кляштары, камяніцы 15—18 стст., вежа^[pl] (1300) былога замка Пястаў і інш. Заапарк.

• 
  Пястаўская вежа^[pl]
• 
  Кафедральны касцёл Святога Крыжа^[pl]
• 
  Kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha w Opolu
• 
  Касцёл Найсвяцейшай Тройцы^[pl]
• 
  Касцёл Святога Аляксея^[pl]

Гарады-пабрацімы

• Алітус, Літва
• Агіёй-Анагірой  (англ.), Грэцыя
• Белгарад, Расія
• Бон, Германія
• Брунталь, Чэхія
• Градзец-Кралавэ, Чэхія
• Карара, Італія
• Дыжон, Францыя
• Грас, Францыя
• Інгальштат, Германія
• Івана-Франкоўск, Украіна
• Куопіа, Фінляндыя
• Мюльгайм-на-Руры, Германія
• Патсдам, Германія
• Роанак, ЗША
• Секешфехервар, Венгрыя

Зноскі

1. https://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/031613261011-0965016?var-id=1639616&format=jsonapi Праверана 5 кастрычніка 2022.
2. Аполе // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 1. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0036-6 (т. 1).

Літаратура

• Аполе // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 1. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0036-6 (т. 1).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Аполе