Радрыга Дутэртэ

Радрыга Дутэртэ
Радрыга Дутэртэ
	тагальск.: Rodrigo Duterte
	30 чэрвеня 2016 — 30 чэрвеня 2022
Віцэ-прэзідэнт	Лені Рабрэда
Папярэднік	Бенігна Акіна III
Пераемнік	Бонгбанг Маркас
	30 чэрвеня 2013 — 30 чэрвеня 2016
Папярэднік	Сара Дутэртэ-Капрыа
Пераемнік	Сара Дутэртэ-Капрыа
	30 чэрвеня 2001 — 30 чэрвеня 2010
	30 чэрвеня 2001 — 30 чэрвеня 2010
Папярэднік	Бенхамін дэ Гусман
Пераемнік	Сара Дутэртэ-Капрыа
	2 лютага 1988 — 19 сакавіка 1998
	2 лютага 1988 — 19 сакавіка 1998
Папярэднік	Хасінта Рубілар
Пераемнік	Бенхамін дэ Гусман
	30 чэрвеня 2010 — 30 чэрвеня 2013
Папярэднік	Сара Дутэртэ-Капрыа
Пераемнік	Сара Дутэртэ-Капрыа
	2 мая 1986 — 27 лістапада 1987
	2 мая 1986 — 27 лістапада 1987
Папярэднік	Карнеліа П. Маскарынья
Пераемнік	Хільберт Абельера
	30 чэрвеня 1998 — 30 чэрвеня 2001
Папярэднік	Праспера Награлес
Пераемнік	Праспера Награлес
Нараджэнне	28 сакавіка 1945 (80 гадоў); Маасін[d], Паўднёвы Лейтэ[d], Усходнія Вісаі[d], Філіпіны;
Бацька	Вісентэ Дутэртэ
Маці	Саледад Роа-Дутэртэ
Жонка	Элізабет Цымерман — былая,; С’еліта "Ханейлет" Авансенья (нар. 1970) — сустракаюцца;
Дзеці	з Цымерман: Паола, Сара, Себасцьян; з Авансенья: Вераніка;
Веравызнанне	атэізм
Партыя	Філіпінская дэмакратычная партыя «Народная ўлада»[d];
Адукацыя	Каледж Сан-Беда[d]; Універсітэт Ліцэя Філіпін[d]; Філіпінскі ўніверсітэт[d]; Ateneo de Davao University[d]; San Beda College of Law[d];
Прафесія	юрыст, палітык
Аўтограф
Сайт	president.gov.ph (англ.)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Радры́га Ро́а Дутэ́ртэ (тагальск.: Rodrigo Roa Duterte; нар. 28 сакавіка 1945(1945-03-28)^[1]^[2], Маасін^[d], Усходнія Вісаі^[d]) — філіпінскі юрыст і палітык, 16-ы Прэзідэнт Філіпін.

Першы прэзідэнт-выхадзец з вострава Мінданаа, чацвёрты — нацыянальнасці вісая. Займаў пасаду мэра горада Даваа ў агульнай складанасці больш за 22 гады. Таксама быў віцэ-мэрам горада і членам Палаты Прадстаўнікоў Філіпін. 21 лістапада 2015 года абвясціў аб выстаўленні сваёй кандыдатуры на пост Прэзідэнта Філіпін, і ў 2016 годзе перамог на выбарах^[3].

Біяграфія

Сын губернатара Вічэнтэ Дутэртэ. Акрамя яго, у сям’і было яшчэ чацвёра дзяцей, Радрыга стаў другім і старэйшым сынам. У 1951 годзе сям’я пераехала ў Даваа.

У 1972 годзе атрымаў юрыдычную адукацыю ў каледжы Сан Бэда. У 1998—2001 гадах быў дэпутатам Палаты прадстаўнікоў ад 1-й акругі горада Даваа. Пасля гэтага тройчы пераабіраўся на пасаду мэра горада Даваа. У 2010 годзе саступіў пасаду сваёй дачцэ Сары.

За часы мэрства Радрыга Дутэртэ Даваа ператварылася ў мірны і спакойны горад. Узровень злачыннасці ўпаў да такога ўзроўню, што мясцовыя тураператары характарызуюць Даваа як «адно з найбольш міралюбных месцаў Паўднёва-Усходняй Азіі»^[4].

За спосаб, якім Дутэртэ дасягнуў такога выніку, часопіс «Time» даў таму мянушку «Карнік»^[4], а праваабарончыя арганізацыі, у тым ліку Amnesty International, асуджаюць яго за патуранне забойстваў карумпаваных чыноўнікаў і злачынцаў без расследавання^[4]^[5]^[6]. Дутэртэ абвяргае сваю датычнасць да забойстваў.

У кастрычніку 2021 года Радрыга Дутэртэ абвясціў, што не будзе балатавацца на пасаду віцэ-прэзідэнта ў 2022 годзе і сыдзе з палітычнага жыцця.

Падчас прэзідэнцтва Дутэртэ (2016—2022) яго антынаркатычная кампанія прывяла да смерці тысяч людзей. Паліцыя паведамляла пра каля 6.000 загінулых, але праваабарончыя арганізацыі сцвярджаюць, што іх колькасць можа дасягаць 30.000.

У 2019 годзе Дутэртэ вывеў Філіпіны з Рымскага статута, каб пазбегнуць расследаванняў Міжнароднага крымінальнага суда (МКС). Аднак у 2023 годзе суд аднавіў расследаванне, адхіліўшы пярэчанні філіпінскага ўрада. Прэзідэнт Філіпін Бонгбанг Маркас, які заняў пасаду ў 2022 годзе, выказаў гатоўнасць супрацоўнічаць з МКС у пытанні арышту Дутэртэ. Былы Прэзідэнт Філіпін Радрыга Дутэртэ быў арыштаваны паліцыяй 11 сакавіка 2025 года ў міжнародным аэрапорце Манілы па ордары Міжнароднага крымінальнага суда па абвінавачваннях у злачынствах супраць чалавечнасці, звязаных з яго жорсткай антынаркатычнай кампаніяй.

Гл. таксама

Эскадроны смерці

Зноскі

↑ ^а ^б Rodrigo (»Rody«) Duterte // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ ^а ^б Rodrigo Duterte // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a>
↑ "Пераможца выбараў на Філіпінах абяцае выкараніць крымінал". Звязда. 10 мая 2016. Праверана 2016-05-10. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
↑ ^а ^б ^в Zabriskie, Phil. The Punisher(англ.) // Time : часопіс (азіяцкае выданне). — 19 ліпеня 2002. Архівавана з першакрыніцы 1 жніўня 2013.
↑ Philippines: Protect the community from crime - but not at the cost of human rights (англ.). News and features > News > July 2002. Amnesty International UK (15 студзеня 2013).
↑ Philippines: Sharp rise in "vigilante" killings as human rights activist’s death remains unsolved (англ.). Amnesty International (15 студзеня 2013).(недаступная спасылка)

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Радрыга Дутэртэ
Профіль на сайце мэрыі Даваа Архівавана 25 снежня 2017. (англ.)

[_b5ba4584e013ded0-1] а ^б Rodrigo (»Rody«) Duterte // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[_0297c7d3dbeccc0d-2] а ^б Rodrigo Duterte // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a>

[3] "Пераможца выбараў на Філіпінах абяцае выкараніць крымінал". Звязда. 10 мая 2016. Праверана 2016-05-10. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)

[time-4] а ^б ^в Zabriskie, Phil. The Punisher(англ.) // Time : часопіс (азіяцкае выданне). — 19 ліпеня 2002. Архівавана з першакрыніцы 1 жніўня 2013.

[amn1-5] Philippines: Protect the community from crime - but not at the cost of human rights (англ.). News and features > News > July 2002. Amnesty International UK (15 студзеня 2013).

[amn2-6] Philippines: Sharp rise in "vigilante" killings as human rights activist’s death remains unsolved (англ.). Amnesty International (15 студзеня 2013).(недаступная спасылка)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]