Panzerkampfwagen II

PzKpfw II
Класіфікацыя лёгкі танк
Краіна Германія Германія
Гісторыя
Распрацоўнік Friedrich Krupp AG[d]
Вытворца MAN SE, Daimler-Benz AG[d], FAMO[d], Henschel & Sohn[d], KNDS Deutschland[d], Alkett[d] і MIAG[d]
Гады вытворчасці 1935-1942
Колькасць выпушчаных, шт. 1 856
Войны Другая сусветная вайна
Габарыты
Даўжыня, мм 4810
Шырыня, мм 2223
Вышыня, мм 1990
Дарожны прасвет, мм 345
Узбраенне
Калібр і марка гарматы 20-мм KwK 30
Боекамплект гарматы 120
Рухомасць
Магутнасць рухавіка, к. с. 140
Хуткасць па шашы, км/г 40
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Panzerkampfwagen II (таксама вядомы як PzKpfw II, Panzer II, Sd Kfz 121) — лёгкі нямецкі танк часоў Другой сусветнай вайны.

Распрацаваны ў 1937 г. У розных мадэфікацыях вырабляўся да 1942 г. Напачатку Другой сусветнай вайны такія танкі складалі 38% танкавага парку Вермахта. У баях яны апынуліся слабей па ўзбраенні і браняванню практычна ўсіх танкаў аналагічнага класа: польскіх 7ТР, французскіх R35 і H35, савецкіх Т-26 і БТ. Толькі ў 1942 г. іх вывелі са складу танкавых палкоў і часткова выкарыстоўвалі або ў штурмавых артылерыйскіх брыгадах, або на другарадных участках фронта.

Гісторыя стварэння

[правіць | правіць зыходнік]

У 1934 г. урад Германіі даручыў фірмам «Krupp», «Henschel» і «MAN» распрацаваць лёгкі танк з процітанкавым узбраеннем. З меркаванняў знешняй палітыкі танк спачатку хавалі пад «грамадзянскай» назвай «сельскагаспадарчы трактар LaS 100».

Першыя прататыпы былі выраблены ў кастрычніку 1935 г. З мая 1936 па люты 1937 гг. было выраблена 75 танкаў. Хадавая частка танка складалася з шасці апорных коўзанак малога дыяметра, якія былі згрупаваны ў тры каляскі на борт. Гэта першая мадыфікацыя, запушчаная ў дасведчаную серыю, падзялялася на тры падмадыфікацыі - a/1, a/2 і a/3, у кожнай з якіх было выраблена па 25 машын. Гэтыя мадыфікацыі ў сутнасці з'яўляліся выпрабавальнымі стэндамі для праверкі асобных тэхнічных рашэнняў. Так, Pz Kpfw II Ausf a/2 меў зварны гультай і супрацьпажарныя сценкі маторнага аддзялення. У танках Pz Kpfw II Ausf a/3 быў павялічаны радыятар сістэмы астуджэння і ўзмоцнены спружыны падвескі. Баявая маса танка склала 7,6 т.

Вясной 1937 г. была выраблена дапрацоўка танка (удасканалена трансмісія і хадавая частка, якая атрымала новае накіравальнае кола, шырокія апорныя коўзанкі і падтрымныя ролікі; усталяваны больш магутны рухавік з удасканаленай сістэмай астуджэння). У выніку з'явілася мадыфікацыя Pz Kpfw II Ausf b. Маса танка склала 7,9 т. Фірма «Геншэль» вырабіла трэцюю вопытную мадыфікацыю - Pz Kpfw II Ausf з. Хадавая частка атрымала пяць апорных коўзанак сярэдняга дыяметра на індывідуальнай падвесцы ў выглядзе чвэрць эліптычных рысор. Агулам было выраблена па 25 танкаў мадыфікацый b і c.

Серыйная вытворчасць

[правіць | правіць зыходнік]
Статыстыка вытворчасці Panzer II[1]
Мадэль
Перыяд Шасі
PzKpfw II
Ausf a1 канец 1935
05/1936
10

75

Ausf a2 05/1936
02/1939
25
Ausf a3 05/1936
02/1939
50
Ausf b 02-03/1937
25
25
Ausf c
1937
1900
1113
Ausf A 1938-40 1000
Ausf B 1938-40 2000
Ausf C 1938-40 1000
Ausf D 1938-41 800 43
Ausf E 1938-41 200
Ausf F 1940-43 1400 524
Ausf G1/G3/G4 (nA)
(VK 901)
04/1941
02/1942
75
(12 завершаных)
12
Ausf H (nA verst)
(VK 903)
09/1941 1 прататып -
Ausf J (nA verst)
(VK 1601)
04-12/1942 22-25 22
Leopard (VK 1602) 03/1942
01/1943
1 няскончаны
прататып
-
Ausf M (nA verst)
(VK 1301)
08/1942 4 4
Ausf L (Luchs) (VK 1303) 09/1943
01/1944
104 104
  • Panzerkampfwagen II Ausf.a1 — першая перадсерыйная мадыфікацыя, з таўшчынёй вертыкальнага бранявання 13 мм, рухавіком HL 57 TR магутнасцю 130 л.з. і зблакаванай парамі падвескай на ліставых рысорах. Выпушчана 10 адзінак.
  • Panzerkampfwagen II Ausf.a2 — другая перадсерыйная мадыфікацыя, адрознівалася павялічаным аб'ёмам маторнага аддзялення і палепшанай вентыляцыяй баявога. Выпушчана 15 адзінак.
  • Panzerkampfwagen II Ausf.a3 — трэцяя перадсерыйная мадыфікацыя, адрознівалася наяўнасцю перагародкі паміж маторным і баявым аддзяленнямі і побач малых змен у сілкавальнай усталёўцы і хадавой часткі. Выпушчана 50 адзінак.
  • Panzerkampfwagen II Ausf.b — чацвёртая перадсерыйная мадыфікацыя, з рухавіком 62 TR магутнасцю 140 л.з, планетарным механізмам заваротку і палепшанай кампаноўкай баявога і маторнага аддзяленняў. Выпушчана 25 адзінак.
  • Panzerkampfwagen II Ausf.c — апошняя перадсерыйная мадыфікацыя, з таўшчынёй вертыкальнага бранявання, павялічанай да 14,5 мм, індывідуальнай падвескай на ліставых рысорах і шэрагам дробных змен. Выпушчана адзінак.
  • Panzerkampfwagen II Ausf.A — першая серыйная мадыфікацыя, якая адрознівалася ад Ausf.c малымі зменамі ў рухавіку, каробцы перадач і назіральных прыборах, але практычна ідэнтычная яму па тактыка-тэхнічных характарыстыках. Выпушчана, па розных дадзеных, ад 1113 да 1147 адзінак разам з Ausf.B і Ausf.C
  • Panzerkampfwagen II Ausf.B — другая серыйная мадыфікацыя, якая адрознівалася ад Ausf.A толькі падвышанай тэхналагічнасцю і прыстасаваннем пад магчымасці заводаў-вытворцаў.
  • Panzerkampfwagen II Ausf.C — трэцяя серыйная мадыфікацыя, якая адрознівалася ўзмоцненым да 29—35 мм лабавым браняваннем, усталёўкай камандзірскай вежкі і шэрагам малых змен.
  • Panzerkampfwagen II Ausf.F — апошняя серыйная мадыфікацыя, якая адрознівалася злёгку ўзмоцненым у параўнанні з Ausf.C браняваннем, усталёўкай гарматы 2 cm KwK 38, палепшанымі назіральнымі прыборамі і шэрагам малых змен. Выпушчана 531 адзінка.
  • Panzerkampfwagen II Ausf.D — «хуткасная» мадыфікацыя, якая адрознівалася змененай формай корпуса, новым, больш магутным, рухавіком і хадавой часткай з індывідуальнай тарсіонай падвескай. Фактычна, агульнымі з асноўнымі мадыфікацыямі Pz.Kpfw.II для яго з'яўляліся толькі агульная кампаноўка і вежа з узбраеннем. Выпушчана 250 адзінак разам з Ausf.E.
  • Panzerkampfwagen II Ausf.E — «хуткасная» мадыфікацыя, якая адрознівалася ад Ausf.D толькі невялікімі зменамі ў хадавой частцы.

Тактыка-тэхнічныя характарыстыкі

[правіць | правіць зыходнік]
ТТХ танкаў сямейства Panzerkampfwagen II[2]
Pz.Kpfw.II Ausf.a Pz.Kpfw.II Ausf.b Pz.Kpfw.II Ausf.c, A, B Pz.Kpfw.II Ausf.C Pz.Kpfw.II Ausf.F Pz.Kpfw.II Ausf.D, E
Памеры
Даўжыня, м 4,38 4,76 4,81 4,81 4,81 4,63
Шырыня, м 2,14 2,14 2,23 2,28 2,28 2,30
Вышыня, м 1,95 1,96 1,99 2,02—2,15[3] 2,15 2,02
Баявая маса, т 7,6 7,9 8,9 9,5 9,5 10,0
Узбраенне
Узбраенне 1 × 20-мм KwK 30,
1 × 7,92-мм MG-34
1 × 20-мм KwK 30,
1 × 7,92-мм MG-34
1 × 20-мм KwK 30,
1 × 7,92-мм MG-34
1 × 20-мм KwK 30,
1 × 7,92-мм MG-34
1 × 20-мм KwK 38,
1 × 7,92-мм MG-34
1 × 20-мм KwK 38,
1 × 7,92-мм MG-34
Браняванне
Лоб корпуса 13 мм 13 мм 14,5 мм 29—34,5 мм 20—35 мм 30 мм
Барты і кормы корпуса 13 мм 13 мм 14,5 мм 14,5 мм 15 мм 14,5 мм
Лоб вежы 13—15 мм 13—15 мм 14,5—16 мм 34,5 мм 30 мм 14,5—16 мм
Барты і кормы вежы 13 мм 13 мм 14,5 мм 14,5 мм 15 мм 14,5 мм
Дах і дно 5—10 мм 5—10 мм 5—10 мм 5—10 мм 5—15 мм 5—10 мм
Рухомасць
Рухавік карбюратарны
6-цыліндравы
шэрагавы
вадкаснага астуджэння
«Майбах» HL 57 TR,
130 л. с.
карбюратарны
6-цыліндравы
шэрагавы
вадкаснага астуджэння
«Майбах» HL 62 TR,
140 л. с.
карбюратарны
6-цыліндравы
шэрагавы
вадкаснага астуджэння
«Майбах» HL 62 TR,
140 л. с.
карбюратарны
6-цыліндравы
шэрагавы
вадкаснага астуджэння
«Майбах» HL 62 TRM,
140 л. с.
карбюратарны
6-цыліндравы
шэрагавы
вадкаснага астуджэння
«Майбах» HL 62 TRM,
140 л. с.
карбюратарны
6-цыліндравы
шэрагавы
вадкаснага астуджэння
«Майбах» HL 66 P,
180 л. с.
Удзельная магутнасць, л. с./т 17,0 17,7 15,7 14,7 14,7 18,0
Тып падвескі зблакаваная парамі,
на ліставых рысорах
індывідуальная, на ліставых рысорах індывідуальная, тарсірная
Максімальная хуткасць па шашы, км/г 40 40 40 40 40 55
Сярэдняя хуткасць руху па шашы, км/г
Максімальная хуткасць па перасечанай мясцовасці, км/г
Запас ходу па шашы, км 210 190 190 190 190 200
Запас ходу па перасечанай мясцовасці, км 160 125 125 125 125 130
Удзельны ціск на грунт, кг/см² 0,52 0,54 0,62 0,66 0,66 0,76
Пераадольваемы ўздым, град 30 30 30 30 30 24
Пераадольваемая сценка, м 0,42 0,42 0,42 0,42 0,42 0,42
Пераадольваемы роў, м 1,8 1,8 1,8 1,8 1,8 1,75
Пераадольваемы брод, м 0,8 0,8 0,93 0,93 0,93 0.85

Машыны на базе Panzerkampfwagen II

[правіць | правіць зыходнік]

Panzerkampfwagen II «новага тыпу»

[правіць | правіць зыходнік]

Лёгкі танк Pz.Kpfw II Ausf L "Лухс"

[правіць | правіць зыходнік]

Лёгкі разведвальны танк выпускаўся кампаніямі «MAN» і «Henshel» у перыяд з верасня 1943 па студзень 1944 гг. Усяго было выпушчана 104 машыны. Luchs удзельнічаў у баях на Усходнім і Заходнім франтах у складзе Panzer Aufklarungs Abteilungen (разведвальных бронетанкавых падраздзяленняў), у складзе танкавых дывізій вермахта (такіх як 4-я танкавая дывізія на Усходнім фронце) і ў складзе Waffen SS. На пярэднюю частку корпуса танкаў, адпраўленых на Усходні фронт, усталёўваліся дадатковыя бранявыя пліты. Невялікая колькасць Luchs былі абсталяваны радыёстанцыямі і антэнамі, і выкарыстоўваліся як разведвальна-камунікацыйныя танкі. Апошнія варыянты Luchs (Luchs 5sm) прадугледжвалі ўсталёўку 50-мм гарматы KwK 39 L/60 (VK 1602 Leopard), але ў серыйнай вытворчасці былі толькі мадэлі з 20-мм гарматамі Kwk 38 L/55. Таксама маецца інфармацыя, што 31 Luchs мелі адкрытыя вежы, былі ўзброены 50-мм гарматамі і пачалі паступаць на фронт у 1943 г. Планавалася таксама вырабляць на базе Luchs аднаўленчыя машыны (Bergepanzer Luchs), але яны так ніколі і не былі рэалізаваны. Паралельна з Bergepanzer Luchs планавалася мадэль Flakpanzer Luchs, заснаваная на падоўжаным шасі, узброеная 37-мм зенітнай гарматай Flak. Гэты праект таксама так і не быў рэалізаваны. Сёння Luchs можна ўбачыць у Англіі, у Bovington Tank Museum, Bovington, Dorset.

Баявое ўжыванне

[правіць | правіць зыходнік]

На 1 верасня 1939 г. нямецкія войскі размяшчалі 1223 танкамі гэтага тыпу[4]. За час польскай кампаніі вермахт страціў 259 машын, аднак беззваротныя страты склалі толькі 83 адзінкі[5].

Да пачатку наступу на Захадзе 10 мая 1940 г. PanzerWaffen размяшчалі 1110 танкамі тыпу Pz.II, з іх 995 знаходзіліся ў баявой гатоўнасці. У складзе дзесяці танкавых дывізій, вылучаных для правядзення кампаніі, было 920 Pz.II[6]. У французскай кампаніі былі страчаны 240 машын[7].

Танкі Pz.II 2-ы, 5-ы, 8-ы, 9-ы, 11-ы і 14-ы танкавых дывізій бралі ўдзел у баявых дзеяннях у Югаславіі і Грэцыі. Усяго было задзейнічана 260 машын, з якіх беззваротна страчана 13[8].

На 1 чэрвеня 1941 г. PanzerWaffen мелі 1 074 такіх танка[4], з якіх у аперацыі супраць СССР было задзейнічана 825 звычайных і 84 агнямётных машын[9]. На працягу 1941 г. на Усходнім фронце было страчана 424 танка[10]. Pz.II выкарыстоўваліся аж да 1943 г. У аперацыі «Цытадэль» прыняў удзел 70 Pz.II. У сакавіку 1945 г. ў войсках налічвалася 145 адзінак танкаў гэтага тыпу.

Зноскі

  1. Статыстыка вытворчасці Panzerkampfwagen II Архівавана 28 верасня 2007.
  2. С. Федосеев, М. Коломиец. Лёгкий танк Pz.Kpfw.II. — Москва: Стратегия КМ, 2007. — С. 76—77. — 84 с. — (Фронтовая иллюстрация № 3 / 2007). — ISBN 5-901266-01-3.
  3. з камандзірскай вежкай і без яе
  4. а б Thomas L. Jentz. Panzertruppen: The Complete Guide to the Creation & Combat Employment of Germanys Tank Force 1933-1942. — Atglen, PA: Schiffer Military History, 1996. — С. 256. — 288 с. — ISBN 978-0887409158.
  5. P. P. Battistelli. Panzer Divisions: The Blitzkrieg Years 1939-40. — Oxford, UK: Osprey Publishing, 2007. — С. 57. — 96 с. — (Battle Orders №32). — ISBN 978-84603-146-5.
  6. P. P. Battistelli. Panzer Divisions: The Blitzkrieg Years 1939-40. — Oxford, UK: Osprey Publishing, 2007. — С. 58. — 96 с. — (Battle Orders №32). — ISBN 978-84603-146-5.
  7. Thomas L. Jentz. Panzertruppen: The Complete Guide to the Creation & Combat Employment of Germanys Tank Force 1933-1942. — Atglen, PA: Schiffer Military History, 1996. — С. 141. — 288 с. — ISBN 978-0887409158.
  8. Thomas L. Jentz. Panzertruppen: The Complete Guide to the Creation & Combat Employment of Germanys Tank Force 1933-1942. — Atglen, PA: Schiffer Military History, 1996. — С. 154, 157. — 288 с. — ISBN 978-0887409158.
  9. Л. Лопуховский. Б. Кавалерчик. Июнь 1941. Запрограммированное поражение.. — Москва: Яуза, Эксмо, 2010. — С. 718. — 736 с. — (Великая Отечественная: Неизвестная война).
  10. Thomas L. Jentz. Panzertruppen: The Complete Guide to the Creation & Combat Employment of Germanys Tank Force 1933-1942. — Atglen, PA: Schiffer Military History, 1996. — С. 209. — 288 с. — ISBN 978-0887409158.
  • С. Федосеев, М. Коломиец. Лёгкий танк Pz.Kpfw.II. — Москва: Стратегия КМ, 2007. — 84 с. — (Фронтовая иллюстрация № 3 / 2007). — ISBN 5-901266-01-3.
  • М. Барятинский. Лёгкий танк Panzer II. — Москва: Моделист-конструктор, 2002. — 32 с. — (Бронеколлекция № 4 (43) / 2002).
  • B. Perrett. German Light Panzers 1932—1942. — Лондон: Osprey Publishing, 1998. — 48 с. — (New Vangurd № 26). — ISBN 1-85532-844-5.
  • М. Барятинский. Танки Блицкрига Pz.I и Pz.II. — Москва: Яуза, Коллекция, Эксмо, 2009. — 94 с. — (Война и мы. Танковая коллекция). — ISBN 978-5-699-38573-7.
  • М. Барятинский. Немецкие танки в бою. — Москва: Яуза, Эксмо, 2007. — 336 с. — (Танки в бою). — ISBN 978-5-699-20445-8.