Алехна Судзімонтавіч

Алехна Судзімонтавіч
польск.: Olechno Sudymuntowicz
Герб «Пагоня»
7-ы ваявода віленскі 1477 — 1491
Папярэднік	Міхал Кезгайлавіч
Пераемнік	Мікалай Радзівіл Стары
староста гарадзенскі^[d] 1458 — 1459
Папярэднік	Пётр Лелюш
Пераемнік	Станка Судзівоевіч^[d]
канцлер вялікі літоўскі 1477 — 1491
Папярэднік	Міхал Кезгайлавіч
Пераемнік	Мікалай Радзівіл Стары
падчашы вялікі літоўскі 1448 — 1477
Нараджэнне	XV стагоддзе
Смерць	1491(1491)
Род	Судзімонтавічы^[d]
Бацька	Судзімонт Доргевіч
Жонка	Ядвіга з Манівідаў^[d]
Дзеці	Соф’я Судзімонтаўна^[d][1] і Ядвіга Судзімонтаўна^[d]

Алехна Судзімонтавіч (Алехна Кміта^[2]; ? — паміж 13 жніўня 1490 і 1 сакавіка 1491) — дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага. Падчашы вялікі літоўскі (1448—1477), намеснік полацкі (1463—1477), ваявода віленскі (з 1477) і адначасна канцлер вялікі літоўскі (з 1478)^[3].

Валодаў маёнткамі Докшыцы, Прусавічы, Далькевічы, Вольберавічы, Гняздзілава, Запонне, Нябышына, Палачаны, Лужаны, Занарач.

Біяграфія

З літоўскага баярскага роду, сын Судзімонта Доргевіча, старосты крэўскага і прыхільніка Жыгімонта Кейстутавіча. З тай прычыны, што яго продкі не атрымалі герб у першай палове XV ст., карыстаўся «Пагоняй».

Упершыню згадваецца пад 1446, калі атрымаў розныя маёнткі ў ваколіцах Горадні і Новагародку. У 1449—1453 был падкоморыем вялікага князя Казіміра, якому абавязаны сваім кар'ерным узростам. У 1458—1459 быў намеснікам гарадзенскім.

Ажаніўся з Ядвігай, дачкой Івашкі Манівідавіча. У шлюбе нарадзіліся дзеці:

• Соф'я, жонка Аляксандра Гальшанскага
• Ядвіга, жонка спярша маршалка гаспадарскага Станіслава Мантоўта, потым кашталяна троцкага Станіслава Кезгайлы
• Аляксандра, жонка кракаўскага мечніка Мікалая Тэнчынскага (першы мяшаны шлюб літоўскай і польскай магнатэрыі)^[3]
• Ганна, манашка-францысканка

Часам сярод дачок згадваюцца^[3] віленскія манашкі Дарота і Святохна, што аднак не мае пераканаўчага пацверджання ў гістарычных крыніцах^[4].

Зноскі

1. Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku / пад рэд. J. Wolff — Warszawa: 1895. — С. 102.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q125352562"></a>
2. Wiśniewski J. Osadnictwo wschodniej Białostocczyzny: geneza, rozwój oraz zróżnicowanie i przemiany etniczne // «Acta Baltico-Slavica» T. XI, 1977. S. 7—78.
3. ЭнцВКЛ 2005.
4. Antoniewicz M. Protoplaści książąt Radziwiłłów. Dzieje mitu i meandry historiografii. — Warszawa: «DiG», 2011. S. 127—136.

Літаратура

• Пазднякоў В. Алехна Судзімонтавіч // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — С. 219. — 688 с. — ISBN 985-11-0314-4 (т. 1), ISBN 985-11-0315-2.