Патэрсан (фільм)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Патэрсан.
ПатэрсанM:
англ.: Paterson
Постар фільма
Жанр драматычны фільм, кінакамедыя і камедыйная драма[d]
Рэжысёр
Сцэнарыст
У галоўных
ролях
Аператар
Кінакампанія Prime Video[d]
Працягласць 113 ± 1 хв.
Бюджэт 5 000 000 $[5]
Зборы 10 727 536 $[5] і 2 141 423 $[5]
Краіна
Мова англійская
Год 2016, 17 лістапада 2016[1], 16 лютага 2017[2], 16 мая 2016[3], 28 снежня 2016[3] і 10 лютага 2017[3]
IMDb ID 5247022
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

«Па́тэрсан» (англ.: Paterson) — амерыканскі драматычны фільм 2016 года, пастаўлены рэжысёрам Джымам Джармушам па ўласным сцэнарыі[6]. Галоўныя ролі выканалі Адам Драйвер і Гальшыфтэ Фарахані.

У фільме паказаны адзін тыдзень з жыцця Патэрсана — паэта, які працуе кіроўцам аўтобуса ў горадзе Патэрсан, штат Нью-Джэрсі. Кожны дзень Патэрсана падобны да папярэдняга, але ў яго атрымоўваецца ствараць паэзію з паўсядзённасці. Адным з вытокаў натхнення для Джармуша паслужыла творчасць Уільяма Карласа Уільямса, славутага амерыканскага паэта першай паловы XX стагоддзя, аўтара эпічнай пяцітомнай паэмы «Патэрсан»[en][7][8].

Прэм’ера фільма адбылася 16 мая 2016 года ў межах асноўнай конкурснай праграмы 69-га Канскага кінафестывалю[9][10][11].

Сюжэт

[правіць | правіць зыходнік]

Фільм паказвае тыдзень з жыцця Патэрсана (Адам Драйвер), кіроўцы аўтобуса ў горадзе Патэрсан, штат Нью-Джэрсі. Кожны дзень Патэрсана — такі ж, як папярэдні: ён рана ўстае, снедае, ідзе ў аўтапарк, дзе сядае ў аўтобус і цэлы дзень ездзіць па вуліцах горада, а ў перапынках піша вершы ў сшытак. Увечары ён вяртаецца дадому, вячэрае са сваёй жонкай Лаўрай (Гальшыфтэ Фарахані[en]), а потым ідзе гуляць з бульдогам Марвінам. Па дарозе ён заходзіць у бар выпіць піва.

Лаўра ўжо даўно просіць Патэрсана апублікаваць ягоныя вершы ці хаця б зрабіць копію рукапісу, які існуе ў адзіным экзэмпляры. Нарэшце Патэрсан абяцае, што на выходных зробіць копію сшытка ў капіравальным цэнтры. Але ў суботу ўвечары Патэрсан з Лаўрай сыходзяць у кіно, а тым часам Марвін разрывае на шматкі пакінуты на канапе сшытак.

Раніцай нядзелі спустошаны Патэрсан выбіраецца на шпацыр і прыходзіць у сваё ўлюбёнае месца — вадаспад на рацэ Пасэйік[en], дзе ён часта сядзіць у абедзены перапынак. Там да яго падсаджваецца загадкавы японец (Масатосі Нагасэ[en]), які пачынае размову пра Уільяма Карласа Уільямса[en], улюбёнага паэта Патэрсана, аўтара паэмы «Патэрсан[en]». Сыходзячы, японец дорыць Патэрсану чысты сшытак.

Фільм сканчваецца кадрамі, у якіх Патэрсан піша новыя вершы ў сшытак, падараваны японцам.

Акцёрскі склад

[правіць | правіць зыходнік]
   Адам Драйвер   –   Патэрсан
   Гальшыфтэ Фарахані[en]   –   Лаўра
   Уільям Джэксан Харпер[en]   –   Эверэт
   Частэн Харман   –   Мэры
   Бары Шабака Хенлі[en]   –   Док, бармэн
   Рызван Манджы[en]   –   Доні
   Масатосі Нагасэ[en]   –   паэт з Японіі
   Кара Хэйуард[en]   –   студэнтка
   Джарэд Гілман[en]   –   студэнт
   Method Man   –   Method Man
   Стэрлінг Джэрынс[en]   –   маленькая паэтка

Праца над фільмам

[правіць | правіць зыходнік]

Фільм быў зняты за 30 дзён улетку 2015 года ў Патэрсане і Нью-Ёрку[12][13]. Аператарам фільма выступіў Фрыдэрык Элмс[en].

Крытыка

[правіць | правіць зыходнік]
Рэйтынгі
Выданне Адзнака
AllMovie 4 з 5 зорак4 з 5 зорак4 з 5 зорак4 з 5 зорак4 з 5 зорак[14]
Empire 4 з 5 зорак4 з 5 зорак4 з 5 зорак4 з 5 зорак4 з 5 зорак[15]
Internet Movie Database 7.4 з 10 зорак7.4 з 10 зорак7.4 з 10 зорак7.4 з 10 зорак7.4 з 10 зорак7.4 з 10 зорак7.4 з 10 зорак7.4 з 10 зорак7.4 з 10 зорак7.4 з 10 зорак[6]
Metacritic 9.0 з 10 зорак9.0 з 10 зорак9.0 з 10 зорак9.0 з 10 зорак9.0 з 10 зорак9.0 з 10 зорак9.0 з 10 зорак9.0 з 10 зорак9.0 з 10 зорак9.0 з 10 зорак[16]
Rotten Tomatoes 9.6 з 10 зорак9.6 з 10 зорак9.6 з 10 зорак9.6 з 10 зорак9.6 з 10 зорак9.6 з 10 зорак9.6 з 10 зорак9.6 з 10 зорак9.6 з 10 зорак9.6 з 10 зорак[17]
КиноПоиск 7.2 з 10 зорак7.2 з 10 зорак7.2 з 10 зорак7.2 з 10 зорак7.2 з 10 зорак7.2 з 10 зорак7.2 з 10 зорак7.2 з 10 зорак7.2 з 10 зорак7.2 з 10 зорак[18]

Паводле дадзеных агрэгатара крытычных аглядаў «Rotten Tomatoes» сярод 244 рэцэнзентаў 234 далі станоўчую ацэнку фільму, што складае 96%[17]. Іншы папулярны агрэгатар крытычных аглядаў, «Metacritic», дае фільму ўсярэдненую ацэнку ў 90 балаў са 100 магчымых на аснове 41 рэцэнзіі[16]. Карыстальнікі папулярнага рэсурсу «Internet Movie Database» адзначылі фільм ацэнкай у 7,4 бала па дзесяцібальнай шкале[6].

Колін Коверт у рэцэнзіі для «Star Tribune» паставіў фільму найвышэйшы бал, адзначыўшы ўласцівую Джармушу ўвагу да дэталяў — бездакорнасць пастаноўкі любой, нават на першы погляд другаснай сцэны [19].

Оўэну Глейберману, вядучаму кінакрытыку часопіса «Variety», мастацкая мова Джармуша здалася ўстарэлай. Ён звярнуў увагу на тое, што эстэтыка яго фільмаў практычна не змянялася з часоў знятага ў 1987 годзе «Таямнічага цягніка», і да 2016 года чароўнасць медытатыўнага рытму паблякла — «Патэрсан» выглядае штучнай спробай застацца ў XX стагоддзі, стагоддзі чорна-белага кіно і паэтаў-бітнікаў[20].

Эн Хорнадэй у рэцэнзіі для «The Washington Post» адзначае, што вяртанне Джармуша да абвешчанага трыццаць гадоў таму прынцыпу адмовы ад сур’ёзных канфліктаў у апавяданні ўпрыгожвае фільм, дадаючы яму шчырасці і цеплыні, «дзякуючы якім у гледача можа ўзнікнуць жаданне абняць спачатку герояў фільма, а затым яго аўтара»[21].

Крытык Іван Чувіляеў назваў фільм «Патэрсан» «самай лірычнай і кранальнай» карцінай 2016 года. Ён не разглядае манатоннасць насычанага паўтаральнымі структурамі апавядання як недахоп — у спакойным апавяданні «пра маленькія рэчы, з якіх вытканы свет» адчуваецца пазнавальны, гадамі адточаны стыль даўно знаёмага рэжысёра. Асабліва адзначыў кінакрытык працу аператара Фрыдэрыка Элмса, які працаваў з Лінчам над «Галавой-гумкай» і «Сінім аксамітам», а з Джармушам над «Ноччу на зямлі», «Кавай і цыгарэтамі» і «Зламанымі кветкамі»):

" У «Патэрсане» Элмс стварае ледзь не палову ўсёй магіі фільма: філігранна працуе з колерам, вырашаючы стужку ў чорна-белай (у гэтыя колеры усё на свеце фарбуе Лаўра) і сіняй (як форма кіроўцы аўтобуса, неба над Патэрсанам, сцены ў доме, вадаспад у мясцовым парку) гамах[22]. "

Наталля Серабракова бачыць за сцэнамі сямейнага жыцця Патэрсана апавяданне пра «адзіноту, што грызе душу, немагчымасць камунікаваць з блізкім чалавекам», бергманаўскую трагедыю адносін. Не паўсядзённасць служыць крыніцай натхнення для Патэрсана, але наадварот — ён хаваецца ад паўсядзённасці ў свеце паэзіі. Пры гэтым недахопам карціны крытык называе не сам трагізм, а спробу змякчыць і замаскіраваць яго прыкрым штучным аптымізмам:

" … раней Джармуш не баяўся апавядаць горкія, саркастычныя гісторыі, а цяпер прыпраўляе няўтульную праўду пра жыццё ваніллю, умоўна гладзіць гледача і свайго героя па галаве[23]. "

Станіслаў Зяльвенскі[ru] крытыкуе «Патэрсана» і іншыя апошнія карціны Джармуша («Межы кантролю», «Выжывуць толькі закаханыя») за страту натуральнай «паэзіі паўсядзённасці» і замену яе на штучную «пропаведзь культурнага эскапізму», з’яўленне засяроджанасці на ўласнай ранняй творчасці і ўласнай асобе:

" Пераўтварэнне з узростам з голасу пакалення ў надзьмутага, лунаючага ў аблоках пазёра — вельмі распаўсюджаная гісторыя, але ў выпадку Джармуша гэта выглядае неяк асабліва крыўдна. Уладальнік вострага слыху і ўнікальнага голасу, аднойчы ён перастаў здымаць фільмы пра людзей і стаў здымаць пра творчасць. …Інакш кажучы, замест таго, каб пазіраць у акно, Джармуш пачаў неадрыўна глядзець у люстэрка — дзе з кожным годам, як усе мы ведаем, цікавага ўсё менш[24]. "

Узнагароды і намінацыі

[правіць | правіць зыходнік]

Паводле інфармацыі сайта «Internet Movie Database» фільм быў адзначаны 10 кінаўзнагародай і 34 намінацыямі[25]:

Кінапрэмія / Кінафестываль Дата і месца Катэгорыя / Узнагарода Намінант Вынік Сп.
69-ы Канскі кінафестываль 11–22.05.2016
Каны, Францыя 		«Залатая пальмавая галіна» «Патэрсан», Джым Джармуш Намінацыя [9]
Сабачая пальма Нэлі Перамога
14-я[cs] Прэмія Асацыяцыі кінакрытыкаў Аявы 10.01.2017 Best Movie Yet to Open in Iowa «Патэрсан» Перамога [26]
42-я Прэмія Асацыяцыі кінакрытыкаў Лос-Анджэлеса 14.01.2017
Лос-Анджэлес, ЗША 		Найлепшы акцёр[en] Адам Драйвер Перамога [27][28]
61-я[es] прэмія «Сан Жордзі» 24.04.2017
Барселона, Іспанія 		Найлепшы акцёр у замежным фільме Адам Драйвер Перамога [29][30][31]
71-я прэмія «Бодыль» 17.03.2018
Капенгаген, Данія 		Найлепшы амерыканскі фільм[en] Джым Джармуш Намінацыя

Зноскі

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ Person Profile // Internet Movie Database — 1990. Праверана 6 снежня 2016.
  2. ↑ http://nmhh.hu/dokumentum/198182/terjesztett_filmalkotasok_art_filmek_nyilvantartasa.xlsx
  3. ↑ а б в Person Profile // Internet Movie Database — 1990. Праверана 25 лютага 2023.
  4. ↑ filmportal.de — 2005.
  5. ↑ а б в The Numbers — 1997. Праверана 25 лютага 2023.
  6. ↑ а б в Paterson (2016) — IMDb (англ.). «Internet Movie Database». Праверана 15 ліпеня 2019.
  7. ↑ Stephanie Zacharek. Jim Jarmusch Talks About His New Movie, Paterson, and the Exuberance of Great Poetry (англ.). Time (21 снежня 2016). Праверана 15 ліпеня 2019.
  8. ↑ Joel Rose. 'Paterson': A Love Poem To Poetry, From Director Jim Jarmusch (англ.). NPR (27 снежня 2016). Праверана 15 ліпеня 2019.
  9. ↑ а б PATERSON — Festival de Cannes (фр.). Афіцыйны сайт Канскага кінафестывалю. Праверана 15 ліпеня 2019.
  10. ↑ Paterson (2016) — Release Info (англ.). Internet Movie Database. Праверана 15 ліпеня 2019.
  11. ↑ Kate Erbland. 2016 Cannes Film Festival Announces Lineup, Including New Films From Steven Spielberg, Jodie Foster and Many More (англ.). IndieWire (14 красавіка 2016). Праверана 15 ліпеня 2019.
  12. ↑ Paterson (2016) — Filming & Production (англ.). Internet Movie Database. Праверана 22019-07-15.
  13. ↑ Brian Brooks. ’20th Century Women’ & ‘Paterson’ Join Year-End Awards-Season Fray – Specialty Preview (англ.). Deadline Hollywood (28 снежня 2016). Праверана 15 ліпеня 2019.
  14. ↑ Paterson (2016) — Jim Jarmusch (англ.). «AllMovie». Праверана 19 ліпеня 2019.
  15. ↑ Helen O'Hara. Paterson Review — Empire (англ.). Сайт часопіса «Empire» (21 лістапада 2016). Праверана 19 ліпеня 2019.
  16. ↑ а б Paterson Reviews — Metacritic (англ.). Сайт «Metacritic». Праверана 19 ліпеня 2019.
  17. ↑ а б Paterson (2016) — Rotten Tomatoes (англ.). Сайт «Rotten Tomatoes». Праверана 19 ліпеня 2019.
  18. ↑ Патерсон (2016) — КиноПоиск (руск.). Сайт «КиноПоиск». Праверана 19 ліпеня 2019.
  19. ↑ Colin Covert.. Little things add up to a lot in Jim Jarmusch's 'Paterson' (англ.). Star Tribune (19 студзеня 2017). Праверана 19 ліпеня 2019.
  20. ↑ Owen Gleiberman. Film Review: ‘Paterson’ (англ.). Variety (15 мая 2016). Праверана 19 ліпеня 2019.
  21. ↑ Ann Hornaday. With ‘Paterson,’ Jim Jarmusch makes a beguiling foray into sincerity (англ.). «The Washington Post» (5 студзеня 2017). Праверана 19 ліпеня 2019.
  22. ↑ Иван Чувиляев. «Патерсон» Джармуша на экране: Магия мелочей (руск.). «Фонтанка.ру» (16 лютага 2017). Праверана 19 ліпеня 2019.
  23. ↑ Наталья Серебрякова. Кукольный дом. О чем грустит «Патерсон» Джима Джармуша? (руск.). «Colta.ru» (13 лютага 2017). Праверана 19 ліпеня 2019.
  24. ↑ Станислав Зельвенский. Зельвенский против «Патерсона»: Джим Джармуш смотрит в зеркало. Афиша[ru] (16 лютага 2017). Праверана 19 ліпеня 2019.
  25. ↑ Paterson (2016) — Awards (англ.). Internet Movie Database. Праверана 15 ліпеня 2019.
  26. ↑ Iowa film critics choose 'La La Land' as Best Film of 2016 (англ.). Quad-City Times (10 студзеня 2017). Праверана 30 ліпеня 2019.
  27. ↑ 42nd Annual Los Angeles Film Critics Association Awards (англ.)(недаступная спасылка). Сайт Асацыяцыі кінакрытыкаў Лос-Анджэлеса. Архівавана з першакрыніцы 5 сакавіка 2017. Праверана 15 ліпеня 2019.
  28. ↑ 'Moonlight' Named Best Picture by L.A. Film Critics. The Hollywood Reporter (4 снежня 2016). Праверана 15 ліпеня 2019.
  29. ↑ RNE celebra la gala de entrega de la 61ª edición de los Premios Sant Jordi de Cinematografía (ісп.). RTVE.es (25 красавіка 2017). Праверана 30 ліпеня 2019.
  30. ↑ Eusebio Poncela agradece el Premio Sant Jordi a su trayectoria profesional (ісп.). Agencia EFE (24 красавіка 2017). Праверана 30 ліпеня 2019.
  31. ↑ 61 edición de los Premios Sant Jordi de Cinematografía 2017 (ісп.). Barcelonactualitat (25 красавіка 2017). Праверана 30 ліпеня 2019.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]