Трылогія

Трыло́гія (фр.: trilogia) — сукупнасць трох твораў мастацтва, аб’яднаных пераемнасцю сюжэту або агульнай ідэяй. Першапачаткова ў грэчаскай літаратуры — тры трагедыі, аб’яднаныя ў адно цэлае адзінствам фабулы ці ідэйнага зместу.

Трылогіі найбольш распаўсюджаны ў літаратуры, кінамастацтве, а таксама сярод відэагульняў, радзей — у выяўленчым мастацтве і музыцы.

Старажытнагрэчаская трылогія

[правіць | правіць зыходнік]

У старажытных грэкаў складалася з трох трагедый з міфалагічным ці гістарычным сюжэтам; прадстаўляліся яны на паэтычных спаборніцтвах у дні свята Дзіянісія. Першапачаткова асобныя часткі трылогіі абавязкова прайграваліся на працягу аднаго дня; далучэнне да трылогіі так званай «драмы сатыраў», якая кантрастуе з ёй па пабудове і прызначэнню, стварала «тэтралогію». З V ст. да н.э. гэта патрабаванне пачынае парушацца, а з IV ст. да н.э. «драма сатыраў» аддзяляецца ад трагічнай трылогіі і ставіцца на асобых спаборніцтвах.

Антычныя трылогіі дайшлі да нас у абрыўках; так з захаваных сямі трагедый Эсхіла чатыры з’яўляюцца часткамі трылогій, прысвечаных міфам пра Данаідаў, Эдыпа, Праметэя і гістарычныя падзеі — паражэнне персаў. З гэтых трылогій толькі «Арэстэя» захавалася цалкам; згублена толькі «драма сатыраў» — «Пратэй».

У далейшым, ужо ў Сафокла, трагедыі набываюць самастойную скончанасць і асобную значнасць; так «Эдып-цар», «Эдып у Калоне» і «Антыгона», хоць і звязаныя адзінствам сюжэту, не аб’ядноўваліся паэтам у трылогію.

Драма Новага часу

[правіць | правіць зыходнік]

У драматычнай творчасці новага часу сустракаюцца спробы адрадзіць трылогію.; такія трылогіі Фрыдрых Шылера («Валенштэйн»), Франца Грыльпарцэра («Залатое руно»), Рыхарда Вагнера («Нібелунгі»), Суінберна («Марыя Сцюарт») і іншыя.

У літаратуры

[правіць | правіць зыходнік]

Прынцып трылогіі ўжываецца таксама ў будове раману і аповесці.

  1. «Дзеці капітана Гранта»
  2. «20 000 лье пад вадой»
  3. «Таямнічы востраў»
  1. «З Зямлі на Месяц»
  2. «Вакол Месяца»
  3. «Свет дагары нагамі»
  1. «Тры мушкецёры»
  2. «Праз дваццаць гадоў»
  3. «Віконт дэ Бражэлон»
  1. «Лурд»
  2. «Рым»
  3. «Парыж»
  1. «У палескай глушы»
  2. «У глыбі Палесся»
  3. «На ростанях»
  1. «З маўклівай планеты»
  2. «Перэландра»
  3. «Тая агідная сіла»
  1. «Агнём і мячом»
  2. «Патоп»
  3. «Пан Валадыеўскі»
  1. «Брацтва Пярсцёнка»
  2. «Дзве вежы»
  3. «Вяртанне караля»

Трылогія ў музыцы

[правіць | правіць зыходнік]

Трылогія ў кіно

[правіць | правіць зыходнік]

Трылогія ў гульнях

[правіць | правіць зыходнік]
  1. Age of Empires (1997)
  2. Age of Empires II: The Age of Kings (1999)
  3. Age of Empires III (2005)
  1. Deus Ex (2000)
  2. Deus Ex: Invisible War (2003)
  3. Deus Ex: Human Revolution (2011)
  1. Diablo (1996)
  2. Diablo II (2000)
  3. Diablo III (2012)
  1. Doom (1993)
  2. Doom II: Hell on Earth (1994)
  3. Doom 3 (2004)
  1. Dungeon Siege (2002)
  2. Dungeon Siege II (2005)
  3. Dungeon Siege III (2011)
  1. Empire Earth (2001)
  2. Empire Earth II (2005)
  3. Empire Earth III (2007)
  1. Fable: The Lost Chapters (2006)
  2. Fable II (2008)
  3. Fable 3 (2010)
  1. F.E.A.R. (2005)
  2. F.E.A.R. 2: Project Origin (2009)
  3. F.E.A.R. 3 (2011)
  1. Gears of War (2006)
  2. Gears of War 2 (2008)
  3. Gears of War 3 (2011)
  1. Halo: Combat Evolved (2001)
  2. Halo 2 (2004)
  3. Halo 3 (2007)
  1. Mass Effect (2007)
  2. Mass Effect 2 (2010)
  3. Mass Effect 3 (2012)
  1. Max Payne (2001)
  2. Max Payne 2: The Fall of Max Payne (2003)
  3. Max Payne 3 (2012)
  1. Command & Conquer: Red Alert (1996)
  2. Command & Conquer: Red Alert 2 (2000)
  3. Command & Conquer: Red Alert 3 (2008)
  1. Soldier of Fortune (2000)
  2. Soldier of Fortune II: Double Helix (2002)
  3. Soldier of Fortune: Payback (2007)
  1. S.T.A.L.K.E.R.: Цень Чарнобыля (2007)
  2. S.T.A.L.K.E.R.: Чыстае неба (2008)
  3. S.T.A.L.K.E.R.: Кліч Прыпяці (2009)
  1. Stronghold (2001)
  2. Stronghold 2 (2005)
  3. Stronghold 3 (2011)
  1. Syberia (2002)
  2. Syberia II (2004)
  3. Syberia III (2011)
  1. The Sims (2000)
  2. The Sims 2 (2004)
  3. The Sims 3 (2009)
  1. Uncharted: Drake’s Fortune (2007)
  2. Uncharted 2: Among Thieves (2009)
  3. Uncharted 3: Drake's Deception (2011)
  1. Wolfenstein 3D (1992)
  2. Return to Castle Wolfenstein (2001)
  3. Wolfenstein (2009)

Бібліяграфія

[правіць | правіць зыходнік]
  • Hermann G., Die tragischen Tetralogien der Griechen, Lpz., 1819;
  • Welcker F. G., Die Äschylische Trilogie, Darmstadt, 1824;
  • Steinweg C., Studien zur Entwicklungsgechichte der Tragödie, B. VI. Halle a/s., 1924;
  • Wiesmann P., Das Problem der tragischen Tetralogie, Diss., Zürich, 1929.