Эдмунд Аленбі
| Эдмунд Аленбі | ||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| англ.: Edmund Henry Hynman Allenby, 1st Viscount Allenby | ||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||
| Дата нараджэння | 23 красавіка 1861[1][2][…] | |||||||||||||||||||||||
| Месца нараджэння | ||||||||||||||||||||||||
| Дата смерці | 14 мая 1936[2][3] (75 гадоў) | |||||||||||||||||||||||
| Месца смерці | ||||||||||||||||||||||||
| Месца пахавання | ||||||||||||||||||||||||
| Бацька | Hynman Allenby[d][4] | |||||||||||||||||||||||
| Маці | Catherine Anne Cane[d][4] | |||||||||||||||||||||||
| Жонка | Adelaide Mabel Chapman[d][5] | |||||||||||||||||||||||
| Дзеці | Horace Michael Hynman Allenby[d] | |||||||||||||||||||||||
| Альма-матар | ||||||||||||||||||||||||
| Грамадзянства | ||||||||||||||||||||||||
| Прыналежнасць | Вялікабрытанія | |||||||||||||||||||||||
| Род войскаў | Брытанская армія[d][3] | |||||||||||||||||||||||
| Званне | фельдмаршал[d] | |||||||||||||||||||||||
| Бітвы/войны | ||||||||||||||||||||||||
| Узнагароды і званні |
|
|||||||||||||||||||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | ||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
Э́дмунд Ге́нры Хі́нмен А́ленбі, 1-ы віко́нт А́ленбі (англ.: Edmund Henry Hynman Allenby, 1st Viscount Allenby; 23 красавіка 1861 — 14 мая 1936) — англійскі фельдмаршал.
Удзельнічаў у Англа-бурскай і Першай сусветнай войнах, праславіўся ў бітве пры Мэгіда, лічыцца апошняй класічнай бітвай з ужываннем кавалерыі.
Біяграфія
[правіць | правіць зыходнік]Аленбі нарадзіўся ў 1861 годзе ў Англіі. Скончыў каралеўскую ваенную акадэмію ў Сэндхерсце. Пасля заканчэння вучобы трапіў у 6-ы драгунскі батальён (англ.: 6th Inniskilling Dragoons).
Англа-бурская вайна
[правіць | правіць зыходнік]Аленбі быў накіраваны на праходжанне службы ў Афрыку, спачатку ў раён сучаснай Батсваны, потым — у «Зулуленд». У 1890 годзе ён вярнуўся ў Англію разам з часцью. У 1897 годзе атрымаў званне маёрf.
У 1898 годзе Аленбі перайшоў у Трэцюю кавалерыйскую брыгаду, раскварцірованую ў Ірландыі; і ў 1899 годзе зноў адправіўся ў Афрыку, дзе пачалася Другая Англа-бурская вайна. Скончыўшы вайну ў чыне палкоўнікf, Аленбі вярнуўся ў Англію ў 1902 годзе і прыняў камандаванне адборнымі кавалерийскими часцямі (англ.: 5th Royal Irish Lancers). З 1905 года да 1910 год Аленбі камандаваў 4-й кавалерыйскай брыгадай. Пасля гэтага, улічваючы яго вялікі вопыт у кавалерыі, Аленбі прызначылі інспектарам кавалерыі.
Першая сусветная вайна
[правіць | правіць зыходнік]Спачатку Аленбі быў адпраўлены на Заходні фронт, быў прызначаны камандуючым кавалерыйскай дывізіі і вызначыўся ў бітве пры Монсе, прыкрываючы англійскае адступленне. У 1915 годзе Аленбі камандаваў пятым корпусам у другой Іпрскай бітве. У кастрычніку таго ж года быў прызначаны камандуючым Трэцяй англійскай арміяй, але зняты пасля таго, як у бітве пры Арасе не выкарыстаў прарыў для прасоўвання.
У 1917 Аленбі змяніў сэра Арчыбальда Мюрэя на пасадзе камандуючага Егіпецкім экспедыцыйным корпусам. Адразу пасля прыбыцця ён даведаўся, што яго адзіны сын загінуў на Заходнім фронце. Аленбі перанёс штаб з Каіра ў прыфрантавы Рафах, рэарганізаваў свае сілы і ўвёў у войсках строгую дысцыпліну. Акрамя таго, Аленбі наладзіў сталае фінансаванне Лоўрэнса Аравійскага.
Прааналізаваўшы прычыны няўдач свайго папярэдніка, Аленбі змог захапіць Газу, накіраваўшы войскі не ў лабавую атаку, а ў абыход, захапіўшы спачатку Беэр-Шэву (акрамя таго, Аленбі распачаў намаганні па дэзінфармацыі праціўніка). Гэта дазволіла англічанам перайсці ў наступ на палестынскім фронце, і 9 снежня яны ўзялі Іерусалім. Аленбі са сваімі афіцэрамі ўвайшоў у горад пешшу, а не верхам, аддаючы даніну значэнню святога горада.
Атакі немцаў на Заходнім фронце не дазвалялі англічанам перакідваць на блізкі ўсход падмацаванні, і пасля няўдалых спробаў захопу Амана ў сакавіку і красавіку 1918 года Аленбі спыніў наступ. Прыбыцце новых войскаў з калоній (Аўстраліі, Новай Зеландыі, Індыі, Паўднёвай Афрыкі; гэтыя часці былі перакінутыя з Месапатаміі і з Заходняга фронту) дазволіла яму аднавіць аперацыю. Пасля многіх падманных манеўраў і сімуляцыі дзейнасці у даліне Іардана, а таксама нападаў атрадаў Лоўрэнса Аравійскага на аб’екты ў турэцкім тыле, Аленбі накіраваў асноўны ўдар уздоўж узбярэжжа. Менш чым за суткі англійскія войскі дасягнулі Назарэта, Мэгіды і Джэніна; а ў наступныя дні былі захопленыя Хайфа і Аман. На працягу некалькіх дзён англійская кавалерыя, карыстаючыся падтрымкай англійскай авіяцыі (якая валодала абсалютнай перавагай), зайшла ў тыл туркам і перакрыла ім шлях да адступлення. Прарваў апошнюю лінію абароны турак, англічане 27 верасня занялі Дар’а, 1 кастрычніка — Дамаск, 8 кастрычніка — Бейрут, а 26 кастрычніка — Халеб. 30 кастрычніка Турцыя капітулявала.
Пасляваенны перыяд
[правіць | правіць зыходнік]У 1919 годзе Аленбі атрымаў званне фельдмаршала і тытул віконта Мэгіда і Фелікстоў. Ён заставаўся на Блізкім Усходзе да 1925 у якасці Вярхоўнага камісара (англ.: High Commissioner) Егіпта і Судана, да атрымання імі незалежнасці. Аленбі сышоў у адстаўку ў 1925 годзе. З 1926 — рэктар Эдынбургскага універсітэта. Памёр у Лондане ў 1936 годзе, ад разрыву анеўрызмы сасудаў галаўнога мозгу.
Імя Аленбі носяць назвы вуліц у многіх гарадах Ізраіля і ў Бейруце, напрыклад, у Тэль-Авіве вуліца Аленбі з’яўляецца адной з цэнтральных гандлёвых вуліц; яго імем названы і адзін з мастоў цераз Іардан. Ролю генерала Аленбі ў эпічнай стужцы «Лоўрэнс Аравійскі» выканаў Джэк Хокінс.
Зноскі
- ↑ Edmund Henry Hynman Allenby, 1st Viscount Allenby // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Lundy D. R. Guy de Crecy, Comte de Rochefort sur Yvelin // The Peerage
- ↑ а б в г д Oxford Dictionary of National Biography / C. Matthew — Oxford: OUP, 2004.
- ↑ а б Lundy D. R. The Peerage
- ↑ (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.