Messier 108
| Messier 108 | |||
|---|---|---|---|
 Slika Svemirskog teleskopa Hubble | |||
| Podaci posmatranja Epoha: J2000.0 | |||
| Sazviježđe | Veliki medvjed[1] | ||
| Rektascenzija | 11sat. 11m 29,4s [2] | ||
| Deklinacija | +55° 40' 22'' [2] | ||
| Crveni pomak | 0,002332[2] | ||
| Radijalna brzina | 698 ± 3[3] | ||
| Udaljenost | 9,9 Mpc, 32,3 Msg (baz. na crveni pomak) [2] | ||
| Tip | spiralna galaksija (Sc) [2] | ||
| Prividne dimenzije | Najveći prečnik: 8,60 u.m. (81 Ksg [b]) Najmanji prečnik: 2,40 u.m. (23 Ksg [b]) [3] | ||
| Prividna magnituda (V) | 10,0 (vidljivo) 10,7 (B-Band) [2] | ||
| Površinska svjetlost (V) | 13,1 mag/u.m.2 [2] | ||
| Apsolutna magnituda (V) | -19.98 mag (vidljivo) -19.28 mag (B-band) [a] | ||
| Uglovna pozicija | 80° [2] | ||
| Ostale oznake | |||
| CGCG 268-1 • ZWG 267.48 • UGC 6225 • KARA 469 • M 108 • IRAS 11085+5556 • ZWG 268.1 • PGC 34030 • MCG 9-18-98 • CGCG 267-48[2][3] | |||
| Karta | |||
  | |||
| |||
Messier 108 (poznata i kao M108, NGC 3556, IRAS 11085+5556, MCG 9-18-98, PGC 34030 i UGC 6225) jest spiralna galaksija udaljena približno 46 miliona s. g. od Zemlje i locirana u sazviježđu Veliki medvjed. Galaksiju je otkrio Pierre Méchain 16. februara 1781,[2][4][5][6] nekoliko dana nakon M97 i mjesec prije M109. Oba objekta posmatrao je i Charles Messier kada je određivao položaj M97, ali, navodno, nije našao priliku odrediti položaj tih objekata. Messier je M108 zapisao kao 98. objekt kataloga u probnoj verziji kataloga. Kasnije je, navodno, odredio tačan položaj tih objekata i rukom ih dodao u svoj primjerak kataloga. Objekt je konačno u Messierov katalog dodao Owen Gingerich 1953. Ova galaksija je izolovani član jata Veliki medvjed.
Karakteristike
[uredi | uredi izvor]M108 je na udaljenosti 46 miliona s. g. Prečnik joj je otprilike 115.000 s. g. i 15% je veća od naše galaksije. Ukupni sjaj M108 ravan je ukupnom sjaju našeg Mliječnog puta.
Galaksija nam je okrenuta ivicom, pa je vidljiv disk prašine i plina. Zanimljivo je da galaksija nema nikakvo središnje ispupčenje ni jezgru. Sve što je vidljivo je disk prošaran plinom i prašinom s nekoliko H II regija i mladih otvorenih jata.
SN1969B je dosad jedina supernova zabilježena u toj galaksiji. Dostigla je maksimalni sjaj od + 13.9 magnituda 23. januara 1969.
Masa supermasivne crne rupe, koja je u centru ove galaksije, procijenjena je na 24 miliona masa Sunca.
Amaterska posmatranja
[uredi | uredi izvor]U 200 mm teleskopu M108 je tamna galaksija, vidljiva samo skrenutim pogledom. Duga je oko 3' i široka oko 1'. U blizini jezgre nazire se slabašna zvijezda (koja pripada našoj galaksiji).
Najbliži NGC/IC objekti
[uredi | uredi izvor]Sljedeći spisak sadrži deset najbližih NGC/IC objekata.[c]
| Ime | Udaljenost od NGC 3556 (uglovnih minuta)[3][c] |
Rektascenzija (J2000)[3] | Deklinacija (astronomija) (J2000)[3] | Tip[3] |
|---|---|---|---|---|
| NGC 3587 | 1,05 | 11sat. 14m 47,7s | +55° 1' 10'' | planetarna maglina (PN) |
| NGC 3594 | 1,19 | 11sat. 16m 13,9s | +55° 42' 17'' | prečkasta spiralna galaksija (SB0) |
| NGC 3517-1 | 1,7 | 11sat. 5m 36,9s | +56° 31' 31'' | spiralna galaksija (Sb) |
| NGC 3517-2 | 1,7 | 11sat. 5m 37,1s | +56° 32' 4'' | spiralna galaksija (Sb) |
| NGC 3530 | 1,71 | 11sat. 8m 40,3s | +57° 13' 49'' | spiralna galaksija (S) |
| NGC 3499 | 2,15 | 11sat. 3m 10,9s | +56° 13' 20'' | spiralna galaksija (S0-a) |
| NGC 3549 | 2,29 | 11sat. 10m 56,8s | +53° 23' 17'' | spiralna galaksija (Sc) |
| NGC 3619 | 2,87 | 11sat. 19m 21,5s | +57° 45' 30'' | spiralna galaksija (S0-a) |
| NGC 3613 | 2,93 | 11sat. 18m 35,9s | +58° 0' 2'' | eliptična galaksija (E6) |
| NGC 3625 | 3,09 | 11sat. 20m 31,2s | +57° 46' 52'' | prečkasta spiralna galaksija (SBb) |
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Bilješke
[uredi | uredi izvor]- a Prividna magnituda od 10,0 – Apsolutna magnituda: M = m - 5 ((log10 DL) - 1), gdje je m=10,0 i DL=9,9 * 106.
- b 8,60 ugaonih minuta – S = A * D * 0,000291 * P, gdje je A=8,60, D=9,9 i P = 3,2616.
- c Bazirano na euklidsku udaljenost.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ (en) seds.org
- ^ a b c d e f g h i j (en)(de) Entdeckung und Katalogisierung von Nebeln und Sternhaufen. "Steinickeov revidirani katalog NGC i IC objekata". Arhivirano s originala, 18. 7. 2013. Pristupljeno 9. 2. 2014.
- ^ a b c d e f g (en) Rezultati za NGC 3556. "NASA/IPAC Extragalactic Database".
- ^ Spisak posmatrača na sajtu Wolfganga Steinickea
- ^ Young, C., Sid. Mess. II, 252 (1883-84).
- ^
Kepple, George Robert; Glen W. Sanner (1998). The Night Sky Observer's Guide. Vol. 2. Willmann-Bell. str. 399. ISBN 0-943396-60-3.
|volume=sadrži dodatni tekst (pomoć)
Literatura
[uredi | uredi izvor]- (en) Steinicke, Wolfgang (2007), Jakiel, Richard (ured.), Galaxies and How to Observe Them, Springer, ISBN 978-1852337520
- (en) R. J. Buta, H. G. Corwin, Jr., S. C. Odewahn (2007). The de Vaucouleurs Atlas of Galaxies. Cambridge: Cambridge University. ISBN 978-0521820486.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
- (en) Sinnott, R. W. (1988). NGC 2000.0: The Complete New General Catalogue and Index Catalogues of Nebulae and Star Clusters. Sky Publishing. ISBN 978-0-933346-51-2.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]NGC 3556
[uredi | uredi izvor]- Messier 108 na WikiSky stranici: DSS2, SDSS, GALEX, IRAS, Hydrogen α, X-Ray, Astrophoto, Sky Map, Članci i slike
- (en) NGC 3556 na Aladin pregledaču[mrtav link]
NGC katalog
[uredi | uredi izvor]- (en) Interaktivni NGC Online Katalog
- (en) Astronomska baza podataka SIMBAD
- (en) NGC katalog na Messier45.com Arhivirano 23. 9. 2018. na Wayback Machine
- (en) NGC/IC projekt
- (en) NGC2000 na NASA sajtu
- (en) NGC na The Night Sky Atlas sajtu
Koordinate: 
11h 11m 29.4s, +55° 40′ 22″
