Radiotelevizija Slovenija

Radiotelevizija Slovenija
Početak emitiranja
  • 1. septembar 1928 (radio)
  • 28. novembar 1958 (TV)
Vrsta emitiranjaRadio, televizija
DržavaSlovenija
PokrivenostZemaljsko emitovanje, satelit
SjedišteLjubljana
Veb-sajtRTV Slovenija

Radiotelevizija Slovenija (skraćeno RTV Slovenija) jest jedina javna, neprofitna radiotelevizijska organizacija u Sloveniji. Djeluje kao javna ustanova od posebnog kulturnog i nacionalnog značaja, zvanično Javna služba sa namjenom njegovanja kulturnih, društvenih i demokratskih potreba građana Republike Slovenije, Slovenaca u svijetu, pripadnika slovenske nacionalne manjine u Italiji, Austriji i Mađarskoj, kao i pripadnika italijanske i mađarske nacionalne manjine, koja živi na području Slovenije.

Polje djelovanja

[uredi | uredi izvor]

Sjedište ustanove je u Ljubljani, a obuhvata i dva regionalna RTV centra koja se nalaze u Mariboru i Kopru. Javna ustanova RTV Slovenija emituje tri nacionalna radijska programa i tri nacionalna televizijska programa, regionalne rtv-programe, po jedan radijski i televizijski program za autohtonu italijansku i mađarsku nacionalnu manjinu u Sloveniji, rtv-emisije za romsku etničku grupu, za pripadnike slovenske nacionalne manjine u susjednim zemljama, za slovenske iseljenike u inostranstvu, te za stranu javnost: ukupno osam radijskih programa (od čega četiri emituju 24 sata dnevno) i pet televizijskih programa.[1]

Posebno mjesto u nacionalnoj kulturi zauzima muzička produkcija RTV Slovenije, u okviru koje djeluje Simfonijski orkestar RTV Slovenija, Big Band RTV Slovenija, Komorni zbor RTV Slovenija, dječji i omladinski pjevački hor te nototeka. Muzički sastavi RTV su primarni izvor, koji puni nacionalni muzički arhiv sa arhivskim i koncertnim snimcima slovenskih autora, te na taj način djeluje za potrebe matične kuće kao i za promociju države Slovenije.

RTV Slovenija je jedan od vodećih slovenskih promotera domaće radijske i televizijske, kao i muzičke kreativnosti, koja ih u okviru svojih programskih planova uključuje u radijske i televizijske emisije. Vrhunskim stvaraocima za nemjerljiv doprinos dodjeljuje se svake godine i Ježkova nagrada. Sa manifestacijom dodjele nagrade počelo se od 1989. godine; osnovana je na godišnjicu smrti radnika RTV-a Franeta Milčinskog-Ježka.

U sastavu RTV djeluje također i Založba kaset in plošč (produkcija kaseta i ploča), koja preko audio i video medija omogućava korisnicima pristup arhivima produkcije.

RTV Slovenija emituje teletekst kao i internetski i mobilni portal (MMC), koji je također i zadužen za emitiranje tri info-kanala (informativnog, dječjeg i zabavnog) kao i za podnaslove emisija za osobe sa oštećenim sluhom. Za potrebe medijskog izvještavanja djeluju dopisništva u Washingtonu, Moskvi, Briselu, Rimu, Berlinu, Zagrebu, Beogradu, u susjednim pokrajinama Austrije, Italije i Mađarske, kao i domaći dopisnici iz svih slovenskih krajeva.

Historija

[uredi | uredi izvor]
zgrada Radio Ljubljane 1928. godine na Bleiweisovoj cesti u Ljubljani

Historija RTVS seže do 1. septembra 1928. godine, kada je započela emitovanje "Radio stanica Ljubljana", prethodnica Radio Ljubljane. Prve prostorije nalazile su se u zgradi uprave Prosvjetnog saveza, a prvi tehnički vođa bio je inženjer Marij Osana. Stanica je emitovala na radijskom talasu dužine 578 m, jačine 2,5 KW. Godine 1938. imala je 19.406 pretplatnika. Marij Osana je još 1924. godine u Ljubljani, pokrenuo probne emisije sa svojeručno izrađenim predajnikom. Sljedeći korak dogodio se 8. marta 1925. godine kada su radio-amateri iz Ljubljane izvršili prijenos preko svog odašiljača do Bleda. Uslijedio je prijenos koncerta Muzičke matice iz Ljubljane, koji je 1926. godine organizirao Marij Osana. Poslije višegodišnjih problema oko emitovanja većinom zbog nekvalitetne opreme, Osana je konačno pronašao najbolju lokaciju za postavljanje antene na odašiljaču u blizini Domžala. Antenski stub je bio izgrađen i postavljen 1931. godine i odašiljač povećane jačine 5 KW, pušten je u rad u decembru iste godine. Godine 1939. napravljen je plan o postavljanju odašiljača veće jačine, ali zbog početka izbijanja Drugog svjetskog rata nije realizovan.

Njemačko vazduhoplovstvo je 11. aprila 1941. godine bombardovalo odašiljač radio-stanice Ljubljana u Domžalama, i stanica nije više bila u stanju da emituje program. U vrijeme italijanske okupacije Ljubljane, radio-stanicu preuzela je italijanska kompanija EIAR. Osvobodilna fronta je uspjela organizirati od 17. novembra 1941. godine rad ilegalnog odašiljača pod imenom "Radio Kričač", a tehnički organizator je bio Milan Osredkar. Stanica je emitovala program tri puta sedmično, ponedjeljkom, srijedom i subotom od 20 sati, na talasnoj dužini od 27 m i to 15-minutni program pozivanja stanovništva na otpor okupatoru. U toku okupacije, predajnik je promijenio čak 23 različite lokacije, jer je selidba bila neophodna, zbog mogućeg otkrivanja lokacije, a sama lokacija nikada nije bila otkrivena. U augustu 1944. godine predajnik je prebačen na slobodno područje na jugu Slovenije u Belu krajinu, gdje je kao "Radio Osvobodilne fronte- ROF", slobodno radio do kraja okupacije. Radio-stanica je poslije toga preko Gorskog kotara i Trsta bila ponovo prebačena u Ljubljanu, gdje se na dan oslobođenja 9. maja 1945. godine ponovo oglasila pod imenom "Radio Slobodna Ljubljana", a nedugo zatim preimenovana u "Radio Ljubljana".

Neposredno po završetku rata osnovan je krajem 1945. godine i Radio Maribor i postao sastavni dio Radio Ljubljane. Iste godine osnovan je i započeo sa radom i Plesni orkestar RTV (danas Big Band RTV Slovenije). Godine 1946. obnovljeni su i ostali muzički sastavi, simfonijski orkestar i zabavni orkestar.

Dana 1. aprila 1949. godine osnovana je prva televizijska laboratorija u Sloveniji, a 28. novembra 1958. godine je počela sa redovnim emitovanjem televizijskog programa kao članica jugoslavenske radiodifuzije, pri čemu je TV studio Ljubljana obuhvatao 30% emitovanja programa. Osnivanjem Televizije Ljubljana, dolazi do udruživanja radija i televizije u jedinstveno medijsko preduzeće pod imenom Radiotelevizija Ljubljana, koje je preimenovano u RTV Slovenija 1990. godine Ustanova je nasljednik nekadašnjih radio-stanica i njihove produkcije, kao i osnivač muzejske zbirke tehnoloških uređaja iz te oblasti. Osnivač preduzeća je država Slovenija. Udruživanjem radija i televizije 1959. godine ustanovljena je i funkcija generalnog direktora.[2] Prvi direktor bio je Drago Seliger (1959-1963), a trenutni generalni direktor je Marko Filli. RTV slovenija je punopravni član Evropske radiodifuzne unije (EBU) od 1950. godine, a učestvovala je također i u članstvu istočnoevropske radiodifuzne unije Intervizije.

Televizija Ljubljana je 1960. godine prvi put vršila prijenos za EBU, i to prijenos skijaških skokova na Planici. Usljed razlike u jeziku sa ostatkom nekadašnje Jugoslavije dolazi do određenih sukoba i podjela u okvirima JRT po pitanju unitarizacije programa. 15. aprila 1968. godine TV Ljubljana emituje svoju prvu sopstvenu dnevnu informativnu emisiju TV Dnevnik. Od tada su gledaoci bili u prilici da televizijske vijesti svakodnevno prate na maternjem slovenskom jeziku. Godine 1965, TV Ljubljana je prvi put emitovala program u stereo tehnici, a 1966. emitovala prvi put probno program u boji. Redovno emitovanje programa u boji započelo je od 1974. godine.[3]

Godine 1970. počinje svoje emitovanje Drugi program televizije U početku su uglavnom prenošene emisije drugih tv-studija JRT-a, većinom TV Zagreb i TV Beograd.

Godine 1971. emitovanje započinje i regionalna tv-stanica TV Koper u obalskom gradu Kopru, dvojezično na slovenskom i italijanskom. Godinu dana kasnije počinje sa radom "Val 202" (drugi program Radio Slovenije), a 1975. godine izgrađen je RTV-dom u Kolodvorskoj ulici, (tadašnja ulica "Moše Pijade"), u koju su se zatim preselile televizijske ekipe koje su do tada boravile u zgradi Radija.

Godine 1984. uvodi se inovacija u tadašnjem emitovanju programa - teletekst, koji je u 30 godina emitovanja ostao jedan od najgledanijih medijskih servisa.[4] Po zvaničnim podacima RTV-a, oko 500.000 gledalaca redovno posjećuje teletekst i usluge koje pruža: vijesti, vremensku prognozu, sportske novosti, dnevni RTV-raspored programa itd. 1989. godine, počeo je Radio Ljubljana sa emitovanjem signala RDS.

Do 1992. godine RTVS se u inostranstvu smatrala dijelom JRTa, pri čemu je njeno članstvo u komisijama bilo razdijeljeno po nacionalnom ključu.[5] Od 1992. godine, nadalje, smatra se punopravnom članicom Međunarodne telekomunikacione unije (ITU), kao i Evrovizije (EBU).

Godine 2002. otpočeo je sa radom Multimedijski centar RTV Slovenije (MMC), koji predstavlja interaktivnu potporu emisijama i programima RTV Slovenije, a vrši i sopstvene djelatnosti obrazovne i informativne prirode, koje na svom internet i mobilnom portalu dijeli sa javnošću. Od 2010. godine svi radijski i televizijski programi komuniciraju sa javnošću preko internetskih društvenih mreža Facebooka i Twittera.

Simboli

[uredi | uredi izvor]
Mehanizam radijske kukavice, zvučnog logotipa Radio Ljubljane od 1928. godine do danas

Grafički logotip RTV Slovenije je silueta "dječaka sa sviralom", odn. pastira, a datira iz 1942. godine po ugledu na istoimenu skulpturu[6][7] slovenskog vajara Zdenka Kalina (1911-1990). Skulptura se nalazi pred ulazom u zgradu u ulici Kolodvorskoj 2-4 u Ljubljani. Replike skulpture nalaze se i u ljubljanskom parku Tivoli, kao i u krugu dvorca Brdo pri Kranju. Od septembra 1990. godine kada je RTV Ljubljana promijenila ime u RTV Slovenija, grafički simbol logotipa predstavlja "Dječak sa sviralom" a u nastavku ide duži oblik imena "Radiotelevizija Slovenija" ili kraći "RTV SLO".

Osim zvaničnog logotipa, koji oponaša pjevanje kukavice i u upotrebi je kao zvanični jingle radija još od 1928. godine pa sve do danas (ugl. pred emitovanje glavnih informativnih emisija) u upotrebi je i zvučni avizo TV Slovenije. Emituje se pred početak televizijskih prijenosa i također je imenovan "Pastir", kao i Kalinova skulptura. Njegov autor i kompozitor je Uroš Krek.

Centralna zgrada RTV Slovenije nalazi se u Tavčarjevoj ulici br.17 u Ljubljani, a njeni autori (1939-1952) su bili arhitekta Oton Gaspari i Tomaž Štrukelj. Do početka 70-tih godina prošlog vijeka imali su u zgradi svoje prostorije radnici kako radija tako i televizije, a zatim je krenula izgradnja novog RTV-doma, koji je danas sjedište televizije i nekoliko administrativnih službi preduzeća. Nalazi se u blizini nekadašnje zajedničke, a sada ponovo radijske kuće sa kojom je povezan podzemnim hodnikom ispod Kolodvorske ulice. Arhitekta nove zgrade je France Riechter.[8]

Upravljanje i organizacija

[uredi | uredi izvor]

Pravni osnov za poslovanje

[uredi | uredi izvor]

Pravni osnov za poslovanje i vršenje dužnosti javne ustanove RTV Slovenija, predstavlja Zakon o ustanovama,[9] Zakon o medijima,[10] Zakon o javnim glasilima,[11] Zakon o javnim finansijama,[12] Zakon o javnim nabavkama,[13] Zakon o sistemu plaćanja u javnom sektoru,[14] Zakon o radnim odnosima RS,[15] Kolektivni ugovor JZ RTV Slovenija, Kolektivni ugovor za novinare, Statut zavoda RTV Slovenija[16] kao i Zakon o RTV Slovenija, koji između ostalog predviđa da je RTV Slovenija jedini medijski servis od javnog nacionalnog značaja. Po zakonu, RTV-servis je dužan da pokriva najmanje 90% državne teritorije, kao i pokrivanje programima i emisijama 90% državne teritorije na kojoj žive pripadnici manjinskih zajednica.

Spisak generalnih direktora RTV Slovenija
ime godina upravljanja
Drago Seliger (1959–1963)
Boris Mikoš (1963–1968)
Milan Merčun (1968–1973)
Janez Vipotnik (1973–1977)
Tone Krašovec (1977–1981)
Ferdo Lužar (1981–1985)
Jože Šrot (v.d.) (1985–1986)
Vlado Janžič (1986–1990)
Jože Knez (v.d.) (1990–1991)
Janez Jerovšek (1991–1992)
Peter Mori (v.d.) (1992–1994)
Žarko Petan (1994–1996)
Janez Čadež (1997–2001)
Aleks Štakul (2001–2006)
Anton Guzej (2006–2010)
Marko Filli (2010–)

Organizacija radnih jedinica ustanove

[uredi | uredi izvor]
Reportažna kola RTV Slovenija (2011)
Studio 26 Radio Slovenije, sjedište Simfonijskog orkestra RTVS
Dio muzejske zbirke RTVS

U skladu sa internim statusom, RTV Slovenija je organizirana u sljedeće radne jedinice[17]:

  • Programsko-produkcijska jedinica Radio Slovenija
    • uredničko-producentska jedinica Uredništvo 1. programa
    • uredničko-producentska jedinica Uredništvo 2. programa
    • uredničko-producentska jedinica Uredništvo 3. programa
    • uredničko-producentska jedinica Uredništvo informativnih i eksperimentalno-razvojnih programa
    • Organizaciona jedinica Radijska produkcija[18]
  • Programsko-produkcijska jedinica Televizija Slovenija
    • Organizaciona jedinica Televizijska produkcija
    • uredničko-producentska jedinica Kulturni i umetnički programi
    • uredničko-producentska jedinica Informativni program
    • uredničko-producentska jedinica Zabavni program
    • uredničko-producentska jedinica Sportski program
    • uredničko-producentska jedinica za posebni nacionalni program, namijenjen zasjedanjima Državnog Zbora RS (skupštine) i njegovih radnih tijela (3. televizijski program)
    • Organizaciona jedinica Muzička produkcija
  • Programsko-produkcijska jedinica Regionalni centar RTV Koper-Capodistria
    • uredničko-producentska jedinica Regionalni televizijski program
    • uredničko-producentska jedinica Regionalni radijski program
    • uredničko-producentska jedinica Televizijski program za italijansku nacionalnu manjinu
    • uredničko-producentska jedinica Radijski program za italijansku nacionalnu manjinu
  • Programsko-produkcijska jedinica Regionalni RTV centar Maribor
    • uredničko-producentska jedinica Regionalni televizijski program
    • uredničko-producentska jedinica Regionalni radijski program
    • uredničko-producentska jedinica Uredništvo radijskog programa za inostranstvo
  • Studio mađarskih programa Lendava
    • uredničko-producentska jedinica Televizijski program za mađarsku nacionalnu manjinu
    • uredničko-producentska jedinica Radijski program za mađarsku nacionalnu manjinu
  • Programsko-produkcijska jedinica Multimedijalni centar (MMS)
  • Organizaciona jedinica Odašiljači i veze

Organi ustanove

[uredi | uredi izvor]

Organi ustanove su:

  • Programski savjet RTV Slovenija (ukupno 29 članova) u sastavu[19]:
    • član po imenovanju mađarske nacionalne manjine
    • član po imenovanju italijanske nacionalne manjine
    • član po imenovanju SAZU
    • dva člana po imenovanju predsjednika RS
    • tri člana po prijedlogu zaposlenih na RTV Slovenija
    • članovi po imenovanju DZ na prijedlog političnih stranaka (5)
    • članovi po imenovanju DZ na prijedlog gledalaca i slušalaca (16)
  • Nadzorni savjet RTV Slovenija (11 članova) u sastavu[20]:
    • članovi po imenovanju DZ (5)
    • članovi po imenovanju Vlade RS (4)
    • članovi, koje su predložili zaposleni na RTV Slovenija (2)
  • Savjet radnika, koji predlažu zaposleni na RTV Slovenija (ukupno 13 članova)[21]
  • Poslovodno i programsko vođstvo RTV Slovenija: generalni direktor, direktor Radija, direktor Televizije, odgovorni urednici, rukovodioci organizacionih jedinica. Mandat svih rukovodilaca traje četiri godine.[22]

Finansiranje ustanove

[uredi | uredi izvor]

Ustanova se u najvećoj mjeri finansira pomoću RTV-pretplate, koja je po zakonu o RTVS posebni oblik platne naknade.[23][24] U skladu sa tim obveznik plaćanja naknade za RTV-pretplatu je "svaki onaj subjekat koji posjeduje ili koristi radijski ili televizijski prijemnik ili drugu napravu koja omogućuje praćenje RTV programa na području Republike Slovenije, kada su ispunjeni tehnički uslovi za prijem makar jednog radijskog ili televizijskog programa RTV Slovenija". U manjoj mjeri RTV javni servis se finansira pomoću oglašavanja (reklamiranja) u okviru emitovanja svojih programa. Vrijeme oglašavanja je zakonski uređeno. RTV također, dijelom se finansira i od drugih dijelova preduzeća koji nisu u okviru javnog emitovanja, kao što su "Odašiljači i veze" i sl.[25]

RTV Slovenija je također i investitor na različitim projektima. Zbog potrebe velikog interesovanja prije svega sportskog novinarstva za skijaške skokove na Planici, jedan je od ulagača u Planinarski dom koji nosi ime RTV Planica.[26] Najznačajnije učešće ustanove je bilo namijenjeno izgradnji kulturnog i kongresnog centra "Cankarjev dom" u Ljubljani između 1978. i 1982. godine. Tadašnja RTV Ljubljana je pored Izvršnog vijeća Skupštine SR Slovenije, te preduzeća "Emona", "Iskra" i Ljubljanske banke bila glavni investitor[27] u izgradnji objekta zbog čega posjeduje vlasnički udio. Taj se procenat kompenzuje nekoliko puta godišnje kao mogućnost besplatne upotrebe dvorane za potrebe kulturnih manifestacija u organizaciji RTVS.

Programi

[uredi | uredi izvor]

Radio

[uredi | uredi izvor]
Studio 1. programa Radija Slovenija

RTV Slovenija emituje tri nacionalne i četiri regionalne radio-stanice. Sve stanice emituju i preko Interneta. Nacionalni radio programi imaju sjedište u Ljubljani i emituju na slovenskom jeziku. Dostupni su na cijeloj teritoriji Slovenije.

Tri nacionalne radio-stanice koje emituju 24-časovni program su:

  • 1. program Radija Slovenija, poznat pod imenom A1 i sa sloganom »Vedno prvi« ("Uvijek prvi"), je neposredni emiter Prvog programa Radio Slovenije. Program emituje kontakt emisije različitih sadržaja, po osnovu javnog mnjenja i aktuelnih dešavanja ("Studio ob sedemnajstih", "Tedenski aktualni mozaik"), emisije namijenjene poljoprivrednicima, slovenskim iseljenicima u inostranstvu, programe za razne manjinske grupacije, dječje emisije ("Radijska pravljica" od 1965. godine), emisiju "Slovenska zemlja v besedi in pesmi" (od 1968. godine) itd. Godine 2011. bio je drugi na listi najslušanijih radio stanica u Sloveniji. Muzika na ovom talasu je ugl. popularna i zabavna, kao i izvorna narodna. Isto tako veliki dio programa obuhvataju redovne informativne emisije:"Radijski dnevnik" u 19 sati, "Jutranje novice" u 6.00 i 7.00 sati, "Dogodki in oodmevi" u 15.30, "Zrcalo dneva" u 22.00 sata, redovne vijesti "Poročila" na gotrovo svaki sat itd. , zatim, emisije iz književnosti "Literarni nokturno" itd, radijske igre...Prvi program Radio Slovenije također organizira festival slovenske šansone gdje ugl. promoviše još neotkrivene talente.
  • Val 202 (drugi program), započeo je emitovanje 1972. godine i smatra se za jednu od najslušanijih radio-stanica u Sloveniji. Polje djelovanja drugog programa je promocija pop-muzike i zabavne muzike uopće, koja predstavlja najveći dio programa, slijedi informativni program i posebno sportski program. Baziran je i na kontaktu sa slušaocima u javljanima slušalaca uživo u program, "Hita dana" i sličnih sadržaja okrenutih prije svega mlađoj publici. Val 202 je organizator brojnih koncertnih manifestacija, između ostalih za najbolji proglašenog koncerta grupe "Siddharta" ili koncertu Simfonijskog orkestra RTV Slovenije na stadionu Bežigrad 2003. godine sa preko 30.000 slušalaca.
  • Program ARS (treći program) započeo je sa emitovanjem 1969. godine. Pokriva područje umjetnosti, kulture, nauke i obrazovne sadržaje. Česte su radijske igre, radio-drame i eseji, a gotovo isključivo emitira klasičnu muziku.

Regionalne radio-stanice imaju sjedište u regionalnim RTV-centrima i emituju program na slovenskom ili jednom od jezika nacionalnih manjina. Dostupne su u regiji u kojoj emituju:

"Studio 02" Radio Kopra

Poseban radio-program je Radio Slovenia International, skraćeno RSi, koji je namijenjem strancima koji žive u Sloveniji. Osim na slovenskom, program emituje na njemačkom i engleskom jeziku. 85% programa predstavlja muzika, 15% otpada na informativne emisije (vijesti na stranim jezicima) koje pokrivaju aktuelna politička, društvena, kulturna i sportska dešavanja u Sloveniji. Program emitira od 1985. godine.

Studio 1 Televizije Slovenija
Dom RTV Planica na skakaonici braće Gorišek, iznad gora Ciprnik.

Televizija

[uredi | uredi izvor]

RTV Slovenija emituje dva nacionalna i dva regionalna tv-programa. TV-programi TV Slovenija 1, TV Slovenija2 i TV Koper dostupni su i preko interneta. Nacionalni tv-kanali dostupni su na čitavoj teritoriji Slovenije, a sjedište im je u Ljubljani. Program emituju na slovenskom jeziku, osim emisije na mađrskom jeziku koja se emituje za pripadnike mađarske nacionalne manjine u sklopu manjinskog programa. Za razliku od radio-stanica koje su samostalne programske jedinice ugl. nezavisne jedna od druge, TVS 1 i TVS 2 su povezane programske cjeline i dijele se na tematski organizirane radne jedinice, redakcije: kulturno-umjetničkog programa, informativnog programa, zabavnog te sportskog programa. Startegija za period 2011-2015 predviđa sljedeću programsku diferencijaciju:

  • TV SLO 1*, prvi program nacionalne televizije, koncentracija na informativni, obrazovni i zabavni karakter porodičnog tipa, obraća se publici sa nevelikim zahtjevima;
  • TV SLO 2*, drugi program nacionalne televizije, zahtjevniji sadržaji sa područja kulturno-umjetničkog stvaralaštva i nauke istraživačkog karaktera. Cilja na zahtjevniju i obrazovaniju publiku;
  • TV SLO 3, aktuelnosti sa područja lokalnih i regionalnih događanja, nacionalnih manjina u Sloveniji i slovenske u okolnim zemljama i inostranstvu;
  • HD simulcast SD programa*

Svaki regionalni centar ima svoju TV-stanicu. Program TV Kopra je dvojezičan (slovensko-italijanski), dok TV Maribor emituje samo na slovenskom. Mađarska manjina ima svoje emisije na Prvom programu nacionalne televizije.

  • TV Koper, sa sjedištem u Kopru, emituje na slovenskom i italijanskom jeziku i dostupan je u regionu Primorskoj i obližnjim područjima preko granice u Italiji i Hrvatskoj
  • TV Maribor, sa sjedištem u Mariboru dostupan je u sjeveroistočnom dijelu zemlje i pograničnim krajevima Austrije, Mađarske i Hrvatske. Na početku predstavljalo je dopisništvo RTV Ljubljana za područje Štajerske, Koruške i Pomurja. Novinari su uređivali reportaže i pravili izvještaje koji su bili vidljivi preko nacionalne televizije, ugl. za emisiju regionalnog karaktera "Po Sloveniji" od 1980. godine, kada je bila uspostavljena direktna video-veza sa Ljubljanom, pa je zatim dopisništvo u Mariboru pokrenulo 30-minutnu emisiju "TV Obzornik" koja je redovno emitovana jednom sedmično kao regionalna hronika istočnog dijela zemlje. Godine 1986. je u Mariboru, pod Pekrskom gorcom izgrađen novi RTV-centar, a od 2002. godine djeluje samostalni regionalni televizijski program. Najviše je informativnih sadržaja, slijede zabavno-muzički i obrazovni.

Multimedijalni centar (MMC)

[uredi | uredi izvor]

Godine 1995. otpočela je sa radom domaća internet stranica www.rtvslo.si, a 2001. godine je kao tehnička podrška internet-prezentaciji osnovan multimedijalni centar (MMC). U okviru MMC-a nastaju sadržaji koji dopunjuju internetski i mobilni portal. Internet-prijeos audio i video sadržaja (odloženog emititovanja emisija na zahtjev ili emitovanja programa uživo). MMC upravlja audio i video arhivom RTV Slovenije, zadužen je za prevođenje stranih sadržaja na slovenski jezik (filmovi, serije i sl.), kao i za titlove koje služe osobama sa oštećenim sluhom. Ima tri info-kanala. Na stranicama MMC-a, je također i forum sa 27000 komentara godišnje. Po statistikama RTV Slovenije utvrđeno je da MMC stranice godišnje posjeti preko 450.000 internet korisnika, a ukupna posjeta svim sadržajima RTV Slovenije iznosi 43 miliona posjeta mjesečno. Preko MMC-a korisnicima su dostupne RTV-emisije u svako doba, također i arhiv programa sa preko milion snimaka radijskih i televizijskih emisija.

Emitovanje RTV programa uživo preko interneta

[uredi | uredi izvor]

Saradnja i međunarodna razmjena RTV-sadržaja

[uredi | uredi izvor]

Do pojave interneta svi sadržaji bili su emitovani putem radiotalasa ili preko televizijskog signala koji je povezivao JRT sa ostalim članicama Evrovizije. RTV Ljubljana je redovno slala svoje sadržaje kada su u pitanju bile emisije vezane za teme na slovenskom jeziku. Danas je komunikacija drugačija i sasvim olakšana.

  • Programi na slovenskom jeziku za pogranične Slovence

Neposredno po završetku Drugog svjetskog rata, počela je sa redovnim emitovanjem slovenskojezična radio-stanica Radio Trst A, u okviru kuće RAI i emitovanja programa za Furlaniju-Julijski krajinu (Friuli-Venezia-Giulia). Godine 1946. je u austrijskoj saveznoj zemlji Koruškoj, po načelu jednakosti nacionalnih manjina također počelo sa emitovanjem programskih sadržaja na slovenskom jeziku u okviru austrijske nacionalne RTV-kuće ÖRF. Od 1979. godine i u mađarskom gradu Györu (polovina na Porabskom narječju, polovina na književnom slovenskom).

  • Slovenci u inostranstvu

Od aprila 1941. do decembra 2005. emisiju na slovenskom redovno je emitirao britanski javni servis BBC, a Radio Ljubljana mu je pomagala pri izboru novinara.[28] Poslije Drugog svjetskog rata emisiju na slovenskom imao je i Radio Slobodna Jugoslavija iz Sovjetskog Saveza (od 1943.), zatim Radio Moskva (od 1945.), Radio Deutsche Welle u Kölnu, sa kojim je Radio Ljubljana 1983. godine potpisala protokol o saradnji[28]. Stalne emisije na slovenskom imali su i Radio Vatikan, Švedski radio SR, Radio Glas Amerike, emisije različitih formata bile su emitirane također i u Australiji, Kanadi, SAD-u, kao i u zemaljama sa također brojnom slovenskom zajednicom kao što su Argentina i Urugvaj. Mnogima je Radio Ljubljana pomagala u smislu slanja sadržaja prije svega muzičkih. Pojavom interneta i ekonomskom krizom u svijetu, navedene stanice danas ugl. ne emituju slovenski program.

Muzička produkcija

[uredi | uredi izvor]
saksofonisti Big banda RTV Slovenija

U skladu sa zakonom emiteri su obavezni da 30% dnevnog programa podrede muzičkom sadržaju.[29] Muzički sadržaji obuhvataju najveći dio programa, pri čemu je zakonska obaveza emitiranje 40% domaće slovenske muzičke produkcije i izvođača. Muzička redakcija RTV Slovenije emituje kako na radiju tako i na televiziji kvalitetre i moderne muzičke sadržaje, a u posjedu je i muzičkog arhiva - fonoteke, koja obuhvata ogroman broj sadržaja koji je kako u interesu ustanove tako i od općenacionalnog značaja. Fonoteka RTV Slovenije obuhvata preko 260.000 različitih muzičkih sadržaja prije svega zabavne muzike, na gramofonskim pločama i kasetama, pa je u vrijeme SFRJ bila u tom smislu najbogatija od svih RTV-centara. Radi potrebe emitovanja muzičkih sadržaja je još od osnivanja radija 1928. godine počeo sa nastajanjem Radijski orkestar koji se razvijao sve do 1948. godine kada je bio raspušten. Članovi orkestra su tada pristupili novoosnovanom orkestru Slovenske filharmonije. RTV Ljubljana je 1955. godine ponovo osnovala Simfonijski orkestar koji djeluje do danas. Osim toga, 1937. godine osnovan je Komorni zbor Radio Ljubljane, koji je jedan od najstarijih evropskih radijskih horova. Od 2005. godine djeluje povremeno. U okviru muzičkih sastava ustanove RTVS djeluje i Big Band, jedna od najstarijih muzičkih skupina te vrste u svijetu. Bez prekida djeluje od 1945. godine. Dječji i omladinski hor RTV Slovenije nastao je 1957. godine na ideju nekadašnjeg urednika kompozitora Janeza Bitenca. Izvedeno je više hiljada horskih kompozicija. Janez Bitenc je između ostalog bio i prvi urednik muzičke emisije radija "Četrtkov večer domačih pesmi in napevov" koja se neprekidno emituje do danas.[30] Tom emisijom nastao je i koncept tzv. narodno-zabavne muzike "Oberkrain" (vesele novokomponovane gorenjske polke), koja se začela u Sloveniji, a zatim postala popularna u svim zemljama Alpskog regiona. RTV Slovenija bila je i ostala rasadnik opće muzičke kulture u državi, promoter nastanka novih pjesama i muzičkih žanrova, kako narodnog tako i zabavnog karaktera. Među zaposlenima u ustanovi brojna su imena čuvena po Evergreen kompozicijama: Mojmir Sepe, Jure Robežnik, Jože Privšek, Tadej Hrušovar, Dečo Žgur, Marijan Vodopivec, Bojan Adamič, Vlado Kreslin, Frane Milčinski Ježek, itd., pjevači kao npr. Ditka Haberl, zatim tekstopisci, npr. Elza Budau, Dušan Velkaverh, itd.

Arhivi

[uredi | uredi izvor]

U arhivima RTV Slovenije nalazi se preko 260.000 komada materijala zabavne i ozbiljne muzike, zatim 50.000 traka sa područja govora (Radijske igre, emisije, interpretacije Radio-drama, historijski i snimci glasova poznatih Slovenaca). 2008. godine ustanovljena je Mediateka koja se brine i vrši digitalizaciju analognih zvučnih snimaka.

U arhivu TV Slovenije čuvaju se sadržaji koji su nastajali od 12. maja 1957. godine do danas. Sadržaj obuhvata 30.000 filmova vlastite produkcije, neobjavljenu filmsku građu kao i građu strane proizvodnje (oko 2 miliona metara filmske trake), fotografsku zbirku približno 400.000 fotografija, arhiv materijala dnevnog informativnog sadržaja (1.650.300 m filmske trake), emisija na kasetama i magnetofonskim trakama (23.380 zapisa ili približno 23.000 sati programa), emisije na video-kasetama (oko 7.000 sati programa), arhiv emisije TV-Dnevnik, zatim registar emitovanih emisija od početka emitovanja do danas (više od 790.000 dokumenata) itd. Neki sadržaji su dostupni na internet-portalu Euscreen Arhivirano 6. 3. 2016. na Wayback Machine. Časopisna dokumentacija RTV Slovenije čuva više od 100.000 časopisa i revija, više od 2 miliona članaka iz svih područja, u vrijeme svoje 55-godišnjice izdala je okvirno 5.000 brošura i 20.000 knjiga. Zainteresovanost korisnika u vezi ovog arhiva je oko 3.000 internet-posjetilaca mjesečno.

RTVS također posjeduje i sopstvenu muzejsku zbirku tehnoloških naprava i eksponata sa područja emitovanja i snimanja audio-vizuelnih sadržaja. Od 1971. godine izlazi i časopis javne ustanove RTV Slovenija pod imenom "Kričač".[31]

Založba kaset in plošč

[uredi | uredi izvor]

U početku "Založba kaset in plošč" danas je pod istom skraćenicom "Založba kakovostne produkcije" (Izdavaštvo kvalitetne produkcije). RTV Slovenija nudi slovenskom kulturnom tržištu širok izbor novih ali i arhivskih audio-vizuelnih dijela, koja su nastala u vlastitoj produkciji RTV kuće. Založba je osnovana 1970. godine, a trenutno je u okviru internet-prodaje rtvslo.si/zkpprodaja dostupno oko 1000 prozvoda. Godišnje se proizvede od 60 do 70 novih izdanja, od čega 60% CD i 40% DVD izdanja.[32]

Odašiljači i veze

[uredi | uredi izvor]
Glavni članak: Spisak odašiljačkih objekata "Oddajniki in zveze" u Sloveniji
odašiljač na Krvavcu
odašiljač na Kumu

Organizaciona jedinica "Oddajniki in zveze" (Odašiljači i veze), obuhvata 170 odašiljačkih objekata (predajnika i repetitora) širom Slovenije. Oni su namijenjeni obezbjeđivanju redovnog emitovanja radio-televizijskih programa te opskrbu slušalaca i gledalaca kvalitetnim RTV-signalom. Najvažniji odašiljački centri nalaze se na najvišim tačkama, planinskim vrhovima po cijeloj zemlji. Osnovni sistem RTV-odašiljača u Sloveniji čini 7 glavnih predajnika:

U periodu borbe za nezavisnost Slovenije su letjelice tadašnje JNA između 26. juna i 2. jula 1991. godine uništile ili oštetile odašiljače na Nanosu, Kumu, Krvavcu, Boču, Pohorju i Domžalama. Uz pomoć EBU su u to vrijeme pokrenute prve satelitske emisije. Godine 1997. krenulo je redovno emitovanje programa RTV Slovenije preko satelita Hot Bird 3, a 2006. godine sa satelita Hot Bird 8.

Također pogledajte

[uredi | uredi izvor]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Ali veste - brošura RTV Slovenija
  2. ^ Enciklopedija Slovenije, zvezek XV, str. 55 - Ljubljana 1996, ISBN 8611147928 OCLC 36885531
  3. ^ Enciklopedija Slovenije, zvezek 13, str. 222 (Televizija Slovenija), Mladinska knjiga, 1987, Ljubljana.
  4. ^ RTV - pogosta vprašanja in odgovori
  5. ^ Enciklopedija Slovenije, zvezek XV, str. 56 - Ljubljana 1996, ISBN 8611147928 OCLC 36885531
  6. ^ "Pastirček Zenka Kalina". Arhivirano s originala, 21. 8. 2011. Pristupljeno 26. 6. 2015.
  7. ^ Zdenko Kalin, Pastirček[mrtav link] Moderna galerija Ljubljana
  8. ^ "EuScreen - Stari in novi RTV center". Arhivirano s originala, 5. 3. 2016. Pristupljeno 26. 6. 2015.
  9. ^ Zakon o zavodih RS
  10. ^ Zakon o medijih Uradni list RS
  11. ^ "Zakon o javnih glasilih/ZJG/". Arhivirano s originala, 22. 12. 2013. Pristupljeno 26. 6. 2015.
  12. ^ "Zakon o javnih financah". Arhivirano s originala, 8. 10. 2013. Pristupljeno 26. 6. 2015.
  13. ^ "Zakon o javnih naročilih". Arhivirano s originala, 14. 1. 2012. Pristupljeno 26. 6. 2015.
  14. ^ "Zakon o sistemu plač v javnem sektorju". Arhivirano s originala, 26. 5. 2013. Pristupljeno 26. 6. 2015.
  15. ^ Zakon o delovnih razmerjih
  16. ^ Statut RTV Slovenija
  17. ^ Organiziranost RTV Slovenija, Statut RTV, Uradni list RS, 70. člen
  18. ^ "Radijska produkcija RTV, domača stran". Arhivirano s originala, 23. 10. 2015. Pristupljeno 26. 6. 2015.
  19. ^ Sestava programskega sveta RTV
  20. ^ Poročilo nadzornega sveta RTV za leto 2010
  21. ^ http://www.rtvslo.si/files/svet_rtv/clani_sd_2009_2013.pdf Svet delavcev RTV Slovenija
  22. ^ Vodenje RTV Slovenija, Statut RTV, Uradni list RS, 41. člen
  23. ^ Pravilnik o načinu prijavljanja in odjavljanja televizijskih in radijskih sprejemnikov ter o načinu plačevanja prispevka za programe Radiotelevizije Slovenija
  24. ^ Pravilnik o kriterijih za odpis, delni odpis, odlog in obročno plačilo prispevka za programe RTV Slovenija
  25. ^ Poročilo o delovanju nadzornega sveta RTV 2012/2013 - Cene stroritev, ki niso del javne službe[mrtav link]
  26. ^ Dom RTV Planica na spletni strani Najdi.si[mrtav link]
  27. ^ Enciklopedija Slovenije, zvezek 1, str. 418; Cankarjev dom; Mladinska knjiga, 1987, Ljubljana
  28. ^ a b Enciklopedija Slovenije, zvezek 10, str. 44; Radio; Mladinska knjiga, 1996, Ljubljana
  29. ^ Obveznosti radijskih programov Arhivirano 21. 10. 2013. na Wayback Machine Apek.si
  30. ^ »Večina Slovencev v Četrtkovem večeru najde pesem zase«, članek na MMC RTV SLO
  31. ^ Kričač, časopis zavoda RTV
  32. ^ "O ZKP Slovenija". Arhivirano s originala, 29. 9. 2015. Pristupljeno 27. 6. 2015.
  33. ^ Oddajni center Nanos
  34. ^ Oddajni center Krvavec
  35. ^ Oddajni center Plešivec
  36. ^ Oddajni center Krim
  37. ^ Oddajni center Kum
  38. ^ Oddajni center Trdinov vrh
  39. ^ Oddajni center Pohorje

Vanjski linkovi

[uredi | uredi izvor]
Commons logo
Commons logo
Commons ima datoteke na temu: Radiotelevizija Slovenija