They Don't Care About Us

"They Don't Care About Us"
Single από Μάικλ Τζάκσον
από το άλμπουμ 'HIStory: Past, Present and Future, Book I'
Κυκλοφόρησε31 Μαρτίου 1996
FormatCD single, 12"
Ηχογραφήθηκε1995
Είδοςροκ, Rapcore, Dance
ΔισκογραφικήEpic
ΣτιχουργόςΜάικλ Τζάκσον
ΠαραγωγόςΜάικλ Τζάκσον
singles των Μάικλ Τζάκσον ανά χρονολογία
This Time Around
(1995) 		They Don't Care About Us
(1996) 		Stranger in Moscow
(1996)


Scream
(1) 		They Don't Care About Us
(2) 		Stranger in Moscow
(3)


Jam
(2) 		They Don't Care About Us
(3) 		Human Nature
(4)

Το They Don't Care About Us είναι το τέταρτο single από το άλμπουμ HIStory: Past, Present and Future, Book I, και κυκλοφόρησε στις 31 Μαρτίου 1996. Το τραγούδι παραμένει ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα κομμάτια που σύνθεσε ποτέ ο Τζάκσον. Στις ΗΠΑ, τα μέσα κατηγόρησαν τον Τζάκσον για αντισημιτικούς στίχους, και ο Τζάκσον ζήτησε συγγνώμη και άλλαξε τους στίχους. Ο τραγουδιστής αντιμετώπισε ισχυρισμούς για αντισημιτισμό, δηλώνοντας ότι οι αξιολογητές παρερμήνευσαν τους στίχους, είτε ακούσια είτε ηθελημένα. Μουσικά, το κομμάτι είναι aggressive hip-hop και μιλά για τα κοινωνικά προβλήματα.

Για το τραγούδι γυρίστηκαν δύο βίντεο, με διευθυντή τον Σπαίκ Λι. Το πρώτο γυρίστηκε σε δύο μέρη της Βραζιλίας, στη φαβέλα Ντόνα Μάρτα του Ρίο ντε Τζανέιρο και στο Σαλβαδόρ, Μπαχία.[1][2] Οι αρχές προσπάθησαν να απαγορεύσουν την παραγωγή, φοβούμενοι ότι θα χαλάσει την εικόνα τους, την περιοχή και τις προοπτικές διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Από την άλλη, οι κάτοικοι της περιοχής ήταν ευχαριστημένοι να δουν τον τραγουδιστή, ελπίζοντας ότι τα προβλήματα τους θα γίνουν γνωστά στον κόσμο.[2] Το δεύτερο βίντεο γυρίστηκε στη φυλακή και περιέχει σκηνές από αγώνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Εμπορικώς, το τραγούδι έγινε top ten hit σε όλες τις χώρες της Ευρώπης και έφθασε στην 1η θέση στη Γερμανία, όπου και έμεινε για 3 εβδομάδες. Στις ΗΠΑ, οι ραδιοφωνικοί σταθμοί ήταν απρόθυμοι να παίξουν την αμφιλεγόμενη σύνθεση - παρ´όλα αυτά, έφθασε στην 30η θέση του Billboard Hot 100.

Διαφορά για τους στίχους

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πιθανότητα ότι οι στίχοι του They Don't Care About Us περιέχουν αντισημιτισμό για πρώτη φορά αναφέρθηκε από τη The New York Times στις 15 Ιουνίου 1995, λίγες μέρες πριν την κυκλοφορία του άλμπουμ. Η δημοσίευση επικεντρώθηκε στους στίχους Jew me, sue me, everybody do me/ Kick me, kike me, don't you black or white me και έγραψε ότι τους δυσφήμισε[3] Ο Τζάκσον απάντησε στη δημοσίευση, λέγοντας:

Η ιδέα ότι αυτοί οι στίχοι μπορούν να θεωρηθούν απαράδεκτοι είναι επιζήμια για μένα και παραπλανητική. Το τραγούδι, στην πραγματικότητα, αφορά τον πόνο της προκατάληψης και του μίσους και είναι τρόπος να δοθεί προσοχή στα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα. Είμαι η φωνή του κατηγορούμενου και του επιτιθέμενου. Δεν είμαι αυτός που επιτίθεται. Είμαι η φωνή του καθενός. Είμαι ο Εβραίος, είμαι ο μαύρος άνδρας, είμαι ο λευκός άνδρας. Αφορά τις αδικίες κατά των νέων και πως το σύστημα μπορεί να τους κατηγορήσει άδικα. Είμαι θυμωμένος και εξοργισμένος που οι στίχοι παρερμηνεύθηκαν.[3]

Όταν ρωτήθηκε σχετικά με τους στίχους στο πρόγραμμα Prime Time Live, ο Τζάκσον αρνήθηκε ότι το They Don't Care About Us ήταν αντισημιτικό, δηλώνοντας «Δεν είμαι αντισημίτης επειδή δεν είμαι ρατσιστής... Δεν μπορούσα ποτέ να είμαι ρατσιστής. Αγαπώ όλες τις φυλές».[3] Ο τραγουδιστής επίσης σημείωσε ότι κολλητοί του και υπάλληλοι του ήταν Εβραίοι. Εκείνη την ημέρα, ο Τζάκσον έλαβε υποστήριξη από τον μάνατζερ του και τη δισκογραφική του εταιρεία, οι οποίοι περιέγραψαν τους στίχους ως «διαμαντένιους», και ότι είναι κατά των αντιλήψεων.[3] Την επόμενη μέρα, δύο μέλη της εβραϊκής κοινότητας, δήλωσαν ότι η προσπάθεια του Τζάκσον να κάνει με το τραγούδι κριτική στις διακρίσεις απέτυχε. Εξέφρασαν τη γνώμη ότι οι στίχοι που χρησιμοποιήθηκαν ήταν ακατάλληλοι για νεαρό ακροατήριο, επειδή δεν μπορούσαν να καταλάβουν το νόημα του τραγουδιού. Παραδέχθηκαν ότι ο Τζάκσον πρότεινε να γράψει μια εξήγηση στο booklet του άλμπουμ.[4]

Στις 17 Ιουνίου, ο Τζάκσον απολογήθηκε ξανά δημοσίως σε όσους προσβλήθηκαν από τα λόγια του και υποσχέθηκε ότι μελλοντικά αντίγραφα του άλμπουμ θα περιέχουν μια απολογία. Έως τότε, είχαν αποσταλεί 2 εκατομμύρια αντίτυπα. Ο τραγουδιστής συνέχισε λέγοντας, «Απλά θέλω να ξέρετε όλοι σας πόσο έντονα είμαι αποφασισμένης με την ανοχή, και απολογούμαι σε όποιον μπορεί να προκάλεσα πόνο».[5] Την επόμενη μέρα, ο Τζων Πάρελς της The New York Times δήλωσε, «Στο They Don't Care About Us, ο ίδιος διαψεύδει ολόκληρο τον κατάλογο των αδελφικών ύμνων με μια έκρηξη αντισημιτισμού».[6]

Στις 21 Ιουνίου, ο Πάτρικ ΜακΝτόναλντ, της The Seattle Times, είχε κριτικάρει τον Τζάκσον, δηλώνοντας, «Μπορεί να έζησε μια προστατευμένη ζωή, αλλά δεν υπάρχει δικαιολογία για χρήση λέξεων όπως Jew me και kike σε ποπ τραγούδι, εκτός και αν καταγγείλεις τέτοιους όρους, και μάλιστα σε ένα περίτεχνο τρόπο».[7] Δύο μέρες αργότερα, ο Τζάκσον αποφάσισε να επιστρέψει στο στούντιο και να μεταβάλλει την παραβατική διατύπωση σχετικά με τα μελλοντικά αντίτυπα του άλμπουμ - το Jew me και Kike me αντικαταστήθηκαν με το do me και strike me. Το μουσικό βίντεο και μερικά αντίτυπα είχαν τις αρχικές λέξεις, αλλά με δυνατές φωνές κατά τη διάρκεια της προφοράς του. Επανάλαβε την αποδοχή του ότι το τραγούδι ήταν προσβλητικό για ορισμένους.[8][9] Ο Σπάικ Λι, ο οποίος αργότερα θα διευθύνει το βίντεο για το They Don't Care About Us, δήλωσε ότι υπάρχει διπλό standard στη μουσική βιομηχανία, σχολιάζοντας ότι η χρήση της λέξης nigger (Αράπης ή νέγρος) στη μουσική, δεν προκαλεί συζητήσεις και αντιθέσεις. Ο The Notorious B.I.G. χρησιμοποίησε αυτή τη λέξη σε άλλο κομμάτι του άλμπουμ στο This Time Around, αλλά ο τύπος δεν έσωσε σημασία.[10]

Κριτική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κομμάτι αρχίζει με ένα παιδί να φωνάζει Enough is enough of this garbage! και μια γυναίκα να εκτελά τον στίχο All I wanna say is that they don't really care about us.[4][11][12] Σύμφωνα με δημοσίευμα του Musicnotes.com, από τη Alfred Music Publishing, το They Don't Care About Us παίζεται στην κλείδα του μικρού D και η υπογραφή χρόνου του κομματιού είναι κοινός χρόνος.[13] Το τραγούδι, που θεωρείται ποπ τραγούδι, έχει ένα μέτριο αργό τέμπο με 88 χτύπους ανά λεπτό.[13] Στα όργανα συμπεριλαμβάνονται πιάνο και κιθάρα.[13] Ο Τζων Πάρελς πιστεύει ότι ο Τζάκσον θεωρεί τον εαυτό του ως «θύμα της αστυνομικής βίας και θύμα του μίσους». Συνέχισε, «Ο ακροατής μπορεί να ενδιαφερθεί ποιοι είναι οι Us...Για να κάνει τα τραγούδια να κατοικήσουν στο αυτί του ακροατή, ο Τζάκσον χρησιμοποιεί διάφορες μελωδίες - ένα nyah, nyah στο They Don't Care About Us...και τελειώνει με όλα τα είδη εκπλήξεων στη διευθέτηση».[6]

Ο Τζέιμς Χάντερ, του Rolling Stone, σημείωσε ότι μουσικώς, ο Τζάκσον δεν προσπαθούσε να κρύψει καμία εκκεντρικότητα που είχε, και εξέφρασε τη γνώμη ότι στο They Don't Care About Us, ο ποπ καλλιτέχνης ακούγονταν πιο εμπόλεμος από ποτέ.[14] Ο Τζιμ Φάρμπερ, της New York Daily News, είπε ότι ο Τζάκσον «γρύλισε» καθώς τραγουδούσε, και ότι το κομμάτι «ταιριάζει» και είχε ένα «πρωτότυπο ρυθμό».[15] Στην αξιολόγηση του HIStory, η The Washington Times σημείωσε για το They Don't Care About Us: «[αυτό] ακολουθεί ένα γρήγορο, φιλόξενο πάθος - και περισσότερη διαμάχη. Με στοιχειώδη παλαμάκια και αστυνομικό σαρωτή στο παρασκήνιο».[16] Η The Sacramento Bee το περιέγραψε ως ένα «χορευτικό κομμάτι με reggae».[17]

Εμφάνιση στα τσαρτ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το κομμάτι έφθασε έως τη 4η θέση και έμεινε στα τσαρτ για 3 μήνες.[18] Το τραγούδι είχε επιτυχία στην Ευρώπη, φθάνοντας στα top ten όλων των χωρών της ηπείρου. Οι καλύτερες θέσεις καταλήφθηκαν στην Αυστρία, στην Ελβετία, στη Γαλλία, στο Βέλγιο και στη Σουηδία, όπου έφθασε στο top five και έμεινε στα αντίστοιχα τσαρτ για τουλάχιστον 21 εβδομάδες.[19] Το κομμάτι έφθασε στην κορυφή στη Γερμανία, και έμεινε εκεί για 3 εβδομάδες, ενώ στο τσαρτ έμεινε 30 εβδομάδες.[20] Ήταν η μεγαλύτερη παραμονή τραγουδιού του Τζάκσον στα γερμανικά τσαρτ.

Η διαμάχη για τους στίχους του They Don't Care About Us έφεραν μερική εμπορική αποτυχία στις ΗΠΑ - οι ραδιοφωνικοί σταθμοί αρνήθηκαν να παίξουν το τραγούδι. Το κομμάτι έφθασε έως την 30η θέση στο US Billboard Hot 100, απέχοντας από τα δύο προηγούμενα singles, Scream/Childhood και You Are Not Alone, αλλά έφθασε έως τη 10η θέση του US Billboard Hot R&B Singles Chart.[21]

Μουσικό βίντεο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το λαϊκό μουσικό συγκρότημα Olodum, με το οποίο συνεργάστηκε ο Τζάκσον

Η παραγωγή του πρώτου βίντεο αποδείχτηκε δύσκολη δοκιμασία για τον Τζάκσον. Οι αρχές αποτυχημένα προσπάθησαν να απαγορεύσουν το γύρισμα του βίντεο στο Ρίο ντε Τζανέιρο και στο Σαλβαδόρ (Πελορίνχο). Οι αρχές φοβόνταν ότι οι εικόνες της φτώχειας θα επηρέαζαν αρνητικά τον τουρισμό και κατηγόρησαν τον Τζάκσον για εκμετάλλευση της φτώχειας. Ο Ρονάλντο Τσέζαρ Κοέλχο, Υφυπουργός Βιομηχανίας, Εμπορίου και Τουρισμού ζήτησε δικαιώματα επεξεργασίας στο τελικό προϊόν, δηλώνοντας, «Δεν βλέπω γιατί πρέπει να γυρίσουμε ταινίες που δεν θα συνεισφέρουν καθόλου στις προσπάθειες μας για την αποκατάσταση της εικόνας του Ρίο». Μερικοί θεώρησαν ότι οι σκηνές της φτώχειας θα μειώσουν τις ευκαιρίες του για διοργάνωση των Ολυμπιακών το 2004. Άλλοι υποστήριζαν την ευχή του Τζάκσον να παρουσιάσει τα προβλήματα της περιοχής, δηλώνοντας ότι η Κυβέρνηση ήταν σε δύσκολη θέση από τις αποτυχίες της.

Ένα δικαστήριο απαγόρευσε την παραγωγή αλλά η απόφαση ακυρώθηκε μετά από διαταγή. Παρόλο αυτά οι αρχές ήταν θυμωμένες, οι κάτοικοι όχι και ο Τζάκσον ήταν περικυκλωμένος από ενθουσιασμένους θεατές κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Μια γυναίκα κατάφερε να περάσει την ασφάλεια και να αγκαλιάσει τον τραγουδιστή, ο οποίος συνέχιζε να χορεύει ενώ την αγκάλιαζε. Άλλη γυναίκα εμφανίστηκε και τον αγκάλιασε από πίσω. Τότε έπεσε στο έδαφος, καθώς η Αστυνομία απομάκρυνε τις δύο γυναίκες. Όταν ο διευθυντής βοήθησε τον Τζάκσον να σηκωθεί, αυτός συνέχισε να χορεύει και να τραγουδά. Αυτό το περιστατικό συμπεριλήφθηκε στο μουσικό βίντεο.[22] Πενήντα κάτοικοι και 1.500 αστυνομικοί έδρασαν ως ασφάλεια και απέκλεισαν την Ντόνα Μάρτα. Δημοσιεύθηκαν ισχυρισμοί ότι η ομάδα παραγωγής είχε συνομιλήσει με εμπόρους ναρκωτικών για να λάβουν δικαιώματα γυρισμάτων.[2][23]

Το μουσικό βίντεο διευθύνθηκε από τον Σπάικ Λι. Ερωτηθής γιατί διάλεξε τον Λι ως διευθυντή του βίντεο, ο Τζάκσον απάντησε, «το They Don't Care About Us έχει μια άκρη, και ο Σπάικ Λι με έμπνευσε. Είναι ένα κοινό ευαισθητοποιημένο τραγούδι όπως και αυτός. Είναι τραγούδι διαμαρτυρίας...και πιστεύω είναι τέλειος για αυτό».[24] Ο Τζάκσον συνεργάστηκε με 200 μέλη του συγκροτήματος Olodum, «συγκρότημα της βαριάς σάμπα-ρεγκέ μουσικής του Σαλβαδόρ».[23][25] Το ενδιαφέρον των μέσων γύρω από το μουσικό βίντεο έκανε διάσημο το συγκρότημα Olodum σε 140 χώρες του κόσμου. Το συγκρότημα έγινε επίσης πιο διάσημο στη Βραζιλία.[26] Στην αρχή του βίντεο, μια Βραζιλιάνα λέει Michael, eles não ligam pra gente που σημαίνει Μάικλ, δεν ενδιαφέρονται για εμάς.

Τα σπίτια στη φαβέλα του Κόμπλεξο ντο Αλεμάο στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Τέτοιες σκηνές φαίνονται στο πρώτο μουσικό βίντεο

Μιλώντας για το βίντεο, στο The New Brazilian Cinema, ο Λούκια Ναγκίμπ είπε:

Όταν ο Μάικλ Τζάκσον αποφάσισε να γυρίσει το νέο μουσικό του βίντεο σε μια φαβέλα του Ρίο ντε Τζανέιρο... χρησιμοποίησε τους κατοίκους της φαβέλας ως συμπλήρωμα σε ένα οπτικό υπερθέαμα...Όλο αυτό το διάστημα υπάρχει πολιτική έκκληση εκεί μέσα...Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της στρατηγικής του Μάικλ Τζάκσον είναι η αποτελεσματικότητα με την οποία δίδεται προβολή στη φτώχεια και στα κοινωνικά προβλήματα σε χώρες όπως η Βραζιλία χωρίς να καταφεύγουν στον παραδοσιακό πολιτικό λόγο. Η προβληματική πτυχή είναι ότι δεν συνεπάγεται μια πραγματική παρέμβαση στη φτώχεια.[27]

Το 2009, το Billboard περιέγραψε την περιοχή ως «μοντέλο κοινωνικής ανάπτυξης» και δήλωσε ότι ο Τζάκσον ήταν υπεύθυνος για αυτή τη βελτίωση.[1] Για πρώτη φορά στην καριέρα του, ο Τζάκσον έκανε ένα δεύτερο μουσικό βίντεο για ένα single. Το δεύτερο βίντεο γυρίστηκε στη φυλακή με συγκρατούμενους - στο βίντεο, ο Τζάκσον φαίνεται με χειροπέδες. Στο βίντεο υπάρχουν εικόνες επίθεσης Αστυνομίας κατά των Αφροαμερικανών, του Κου Κλουξ Κλαν, γενοκτονίας, εκτελέσεων και άλλων παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.[28] Το μουσικό βίντεο εμφανίζεται στα βίντεο άλμπουμ HIStory on Film, Volume II και Vision (και τα δύο βίντεο).

Επανεκτελέσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Το 1996, τα Στρουμφάκια εκτέλεσαν μια ενόργανη εκδοχή του άλμπουμ.
  • Το 2009, το συγκρότημα Northern Kings επανεκτέλεσε το κομμάτι ως επιπλέον κομμάτι για το άλμπουμ Rethroned.

Πλάνα πρόβας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένα μικρό βίντεο κυκλοφόρησε μετά τον θάνατο του Τζάκσον στις 25 Ιουνίου 2009, με πλάνα από την πρόβα για τις συναυλίες του This Is It, με τον Τζάκσον να εκτελά το κομμάτι ως μέρος του ποτ πουρί μαζί με τα HIStory και Why You Wanna Trip On Me από το HIStory: Past, Present and Future, Book I και το Dangerous αντίστοιχα.[29]

Τσαρτ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατάλογος κομματιών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

U.S. and Japan maxi single

Αριθμός Τραγούδι Διάρκεια
1 They Don't Care About Us 4:44
2 They Don't Care About Us (Charles Full Joint Mix) 4:56
3 They Don't Care About Us (Dallas Austin Main Mix) 5:15
4 They Don't Care About Us (Love To Infinity Walk In The Park Radio Mix) 4:46
5 They Don't Care About Us (Love To Infinity Classic Paradise Radio Mix) 4:14
6 They Don't Care About Us (Track Master's Radio Edit) 3:41
7 Rock With You (Frankie's Favorite Club Mix) 7:39
8 Earth Song (Hani's Club Experience) 7:55

U.S. CD Single

Αριθμός Τραγούδι Διάρκεια
1 They Don't Care About Us 4:44
2 Rock With You (Frankie's Favorite Radio Mix) 3:47
3 Earth Song (Hani's Radio Experience) 3:33
4 Wanna Be Startin' Somethin' (Brothers In Rhythm House Mix) 7:35

UK single

Αριθμός Τραγούδι Διάρκεια
1 They Don't Care About Us (LP Edit) 4:11
2 They Don't Care About Us (Love To Infinity Walk in the Park Mix) 7:18
3 They Don't Care About Us (Love To Infinity Classic Paradise Mix) 7:55
4 They Don't Care About Us (Love To Infinity's Anthem of Love Mix) 7:46
5 They Don't Care About Us (Love To Infinity Hacienda Mix) 7:10
6 They Don't Care About Us (Dallas Austin Main Mix) 5:15

Visionary single

CD side

  1. They Don't Care About Us (LP Edit) - 4:10
  2. They Don't Care About Us (Love to Infinity's Walk in the Park Mix) - 7:19

DVD side

  1. They Don't Care About Us (LP Edit) - 4:10
  2. They Don't Care About Us (Love to Infinity's Walk in the Park Mix) - 7:19
  3. They Don't Care About Us (Music Video #1 - in Brazil with Olodum music group) (Video) - 7:09

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 «Michael Jackson Remains A Global Phenomenon». Billboard. July 2, 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-11-05. https://web.archive.org/web/20121105161921/http://www.billboard.com/bbcom/news/michael-jackson-remains-a-global-phenomenon-1003990447.story?pn=1. Ανακτήθηκε στις June 10, 2010. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Schemo, Diana Jean (February 11, 1996). «Rio Frets as Michael Jackson Plans to Film Slum». The New York Times. http://www.nytimes.com/1996/02/11/world/rio-frets-as-michael-jackson-plans-to-film-slum.html?pagewanted=all. Ανακτήθηκε στις June 10, 2010. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Weinraub, Bernard (15 Ιουνίου 1995). «In New Lyrics, Jackson Uses Slurs». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2008. 
  4. ↑ 4,0 4,1 «Jewish Response to Jackson». The New York Times. 16 Ιουνίου 1995. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2008. 
  5. ↑ Smith, Dinitia (17 Ιουνίου 1995). «Michael Jackson Apologizes For Hurt Caused by Lyrics». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2008. 
  6. ↑ 6,0 6,1 Pareles, Jon (18 Ιουνίου 1995). «Pop View; Michael Jackson Is Angry, Understand?». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2008. 
  7. ↑ Macdonald, Patrick (21 Ιουνίου 1995). «`History' Lesson: Jackson's Living On Past Glories». The Seattle Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2008. 
  8. ↑ Riemenschneider, Chris (23 Ιουνίου 1995). «Jackson Will Re-Record `Care' Lyrics Pop music: Michael Jackson apologizes and says he plans to change the words in `They Don't Care About Us' that some considered to be racial slurs». Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2008. 
  9. ↑ Smith, Dinitia (23 Ιουνίου 1995). «Jackson Plans New Lyrics For Album». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2008. 
  10. ↑ Lee, Spike (2002). Spike Lee: Interviews. Univ. Press of Mississippi. σελίδες 151–152. ISBN 1578064708. 
  11. ↑ "Jackson explains remarks denounced as antisemitism". (June 16, 1995). The Boston Globe.
  12. ↑ Catlin, Roger (18 Ιουνίου 1995). «Once the indisputable King of Pop, Jackson badly needs a hit to revive his career, is Michael HIStory?». The Hartford Courant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2008. 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 «They Don't Care About Us». Musicnotes.com. Alfred Publishing Co. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2010. 
  14. ↑ Hunter, James (August 10, 1995). «Michael Jackson HIStory». Rolling Stone. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-02-05. https://web.archive.org/web/20070205085717/http://www.rollingstone.com/artists/michaeljackson/albums/album/312830/review/5943497/history_past_present_and_future_book_1. Ανακτήθηκε στις July 23, 2008. 
  15. ↑ Farber, Jim (19 Ιουνίου 1995). «Michael's 'HIS'-sy fit». New York Daily News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2008. 
  16. ↑ A 'HIStory' of self-pity and hype. (June 21, 1995). The Washington Times.
  17. ↑ "Jackson's old hits are still the best". (June 20, 1995). The Sacramento Bee.
  18. ↑ 18,0 18,1 «MJ visionary». Sony BMG. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Απριλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2008. 
  19. ↑ 19,00 19,01 19,02 19,03 19,04 19,05 19,06 19,07 19,08 19,09 19,10 19,11 19,12 19,13 «M. Jackson - They Don't Care About Us (nummer)». Ultratopbe. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2008. 
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 «Artist Chart History - 'They Don't Care About Us' Michael Jackson». musicline / media control. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2009. 
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 «Artist Chart History - Michael Jackson». Billboard. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2008. 
  22. ↑ «Michael Jackson - They Don't Care About Us HD with subtitle + lyrics Official Music Video» (Youtube video). Incident of the two women grabbing Michael Jackson starts at 3:16 in the video, which includes a dance sequence with drumming at the end. Total length: 7:17. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2010. 
  23. ↑ 23,0 23,1 «Brazil:Michael Jackson films video for 'They Don't Care About Us'». ITN. 9 Φεβρουαρίου 1995. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2008. 
  24. ↑ Grant, Adrian (1998). Michael Jackson : Making History. Omnibus Press. ISBN 0711967237. 
  25. ↑ Dunn, Christoper (2001). Brutality GardenΑπαιτείται δωρεάν εγγραφή. UNC Press. σελ. 207. ISBN 0807849766. 
  26. ↑ Crock, Larry (2005). Brazilian Music. ABC-CLIO. σελ. 296. ISBN 1576072878. 
  27. ↑ Nagib, Lúcia (2003). The New Brazilian Cinema. I.B.Tauris. σελ. 123. ISBN 1860649289. 
  28. ↑ "First look at Michael Jackson's new music video on Entertainment Tonight". (March 29, 1996). PR Newswire.
  29. ↑ «Jackson rehearses with dancers». CNN. July 2, 2009. http://www.cnn.com/2009/SHOWBIZ/Music/07/02/jackson.wrap/index.html#cnnSTCVideo. Ανακτήθηκε στις July 25, 2009. 
  30. ↑ 30,0 30,1 «Swiss Singles Chart Archives». Hitparade.ch. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2010. 
  31. ↑ «Top 100 Music Hits, Top 100 Music Charts, Top 100 Songs & The Hot 100». Billboard.com. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2011. 
  32. ↑ «New Zealand Singles Chart». RIANZ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2007. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2009. 
  33. ↑ «Norwegian Singles Chart». VG. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2009. 
  34. ↑ «Michael Jackson - They Don't care About Us (song)». SwedishCahrts.com. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2010. 
  35. ↑ «UK Singles Chart». The Official UK Charts Company. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2009. 
  36. ↑ «Top 50 Singles». Australian Recording Industry Association. 
  37. ↑ «Gold/Platin–Datenbank» [Gold/Platinum Database] (στα Γερμανικά). Bundesverband Musikindustrie.