Η Οικογένεια Κονταρίνι ήταν μια από της ιδρυτικές οικογένειες της Βενετίας και από τις αρχαιότερες στην Ιταλική αριστοκρατία.[1] [2] Η οικογένεια ανέδειξε οκτώ δόγηδες που κυβέρνησαν τη Δημοκρατία της Βενετίας, 44 Πραίτορες στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου, αμέτρητους πρέσβεις, διπλωμάτες και άλλες μεγάλες προσωπικότητες.[2][3][4] Διατηρούσε πάντοτε τις περισσότερες θέσεις στο "Μεγάλο Συμβούλιο της Βενετίας" από την εποχή που ιδρύθηκε από τον Δόγη Πιέτρο Γκραντενίγκο (1297) μέχρι το τέλος της Δημοκρατίας της Βενετίας (1797).[5] Οι Κονταρίνι ήταν απ'ευθείας απόγονοι των Αυρηλίων Κότα ενός κλάδου της αρχαίας Ρωμαϊκής οικογένειας των Αυρηλίων με γενάρχη τον Γκάιους Αουρέλιους Κότα που ήταν σύμβουλος στην αρχαία Ρωμαϊκή Δημοκρατία.[2][3][4][6]
Η Οικογένεια Κονταρίνι ήταν μια από τις 12 ιδρυτικές οικογένειες της Δημοκρατίας ή "Αποστολικές Οικογένειες" και διακλαδώθηκε στη Βενετία με περισσότερους από 12 κλάδους που συνδέονται με μεγάλους βασιλικούς και αριστοκρατικούς κύκλους στην Ευρώπη. Στην αρσενική γραμμή η οικογένεια ξεκληρίστηκε στη Βενετία αλλά υπάρχει σήμερα στη Σικελία. Ο Μαρτίνος Α΄ της Σικελίας προσκάλεσε τον Αλβίζε Κονταρίνι στη Σικελία και οι απόγονοι του εγκαταστάθηκαν στο νησί από το 1394. Ο Αλβίζε παντρεύτηκε την Καισάρεια ντι Μόντικα κόρη του βαρόνου Πιέτρο ντι Μόντικα και πήρε σαν προίκα το Σαν Γιάκομο Μπελμίνεο και το Σολαρίνο, εξελέγη δήμαρχος Συρακουσών (1406).[7][8] Οι απόγονοι του πήραν πλήθος από τίτλους, αξιώματα και υψηλές στρατιωτικές θέσεις στο Βασίλειο της Σικελίας και στο Βασίλειο της Ιταλίας μετά την Ιταλική ενοποίηση.[9] Στη Σικελία πήραν τον τίτλο του δούκα του Καστροφίλιππο.[7]
Η πρώτη επίσημη καταγραφή της Οικογένειας Κονταρίνι στη Δημοκρατία της Βενετίας εμφανίζεται με τον Αντρέα Κονταρίνι σε διάταγμα του Όρσο Παρτεσιπάτσιο γιου του Τζοβάννι Α΄ Παρτεσιπάτσιο (853).[10] Με έγγραφα που βρίσκονται στα οικογενειακά αρχεία και στη Μαρκιανή Βιβλιοθήκη οι Κονταρίνι διεκδικούσαν την καταγωγή τους από την αρχαία Ρωμαϊκή οικογένεια των Αουρέλιους Κότα.[3][6] Ο γενάρχης τους ήταν ο Πάμπλιο Αουρέλιους Κότα γιος του Μάρκους Αουρέλιους Κότα που ήταν Ύπατος (74 π.χ.), θείος από μητέρα του Ιούλιου Καίσαρα και εγκαταστάθηκε με την οικογένεια του στην Πάντοβα. Ο εγγονός του Λούσιους Αουρέλιους Κότα εκλέχτηκε νομάρχης στη Ρενό σε μια περιοχή γύρω από την Μπολόνια. Οι γιοι του και οι εγγονοί του πρόσθεσαν στο επώνυμο τους το πρόθεμα "Ρενό". Το τελευταίο πρόσωπο που εμφανίζεται ως Κοτταρενό ήταν ο Μάρκους Αουρέλιους Κοτταρενό στην Πάντοβα (290), στη συνέχεια η οικογένεια καταγράφεται ως "Κονταρενό" ή "Κονταρίνι" στα Βενετσιάνικα.[2][3][4][6]
Ο Μάρκους Αουρέλιους Κονταρίνι νομάρχης της Κονκόρντια επί Κωνσταντίνου του Μέγα ήταν το πρώτο μέλος της οικογένειας που εγκαταστάθηκε στην περιοχή της Βενετίας.[2] Οι Γότθοι του Αλάριχου άρχισαν από το 402 να λεηλατούν την Ίστρια και την περιοχή της λιμνοθάλασσας, ακολούθησε η Άλωση της Ρώμης (410), ο Μάρκους Αουρέλιους Κονταρίνι συμμετείχε στην Τρίτη Προξενική Τριανδρία του Ριάλτο (425).[11][12] Οι Κονταρίνι ανήκαν στους πρώτους εξόριστους σε νησιά στη Λιμνοθάλασσα της Βενετίας μετά τη Σύγκλιση του Ρωμαϊκού Συμβουλίου στην Πάντοβα.[12] Όταν οι Ούννοι κατέστρεψαν την Πάντοβα και την Ακυληία τα νησιά της Λιμνοθάλασσας έγιναν το καταφύγιο των εξόριστων.[12][13] Οι εξόριστοι δημιούργησαν τη δική τους κυβέρνηση (466) με ετήσια εκλογή των Βηματαρχών, μετά το 539 διοικήθηκαν από το Εξαρχάτο της Ραβέννας σε τοπική διοίκηση με πρωτεύουσα την Ηράκλεια. Σύμφωνα με την παράδοση ο πρώτος Δόγης της Βενετίας εξελέγη από τους 12 Βηματάρχες που κυβερνούσαν την περιοχή της Βενετίας υπό την ηγεσία του πατριάρχη του Γκράντο, δημιούργησαν τη Δημοκρατία της Βενετίας με έδρα την Ηράκλεια.[14] Ο Μάρκους Αουρέλιους Κονταρίνι ήταν ένας από τους 12 Βηματάρχες.[3]
Οι ιστορικές μελέτες τον 20ο αιώνα αμφιβάλουν αν οι πρώτοι δόγηδες της Βενετίας ήταν ο Πάολο Λούτσιο Αναφέστο και ο διάδοχος του Μαρτσέλλο Τεγκαλλιάνο.[15] Τα συμπεράσματα τους είναι ότι οι κάτοικοι της Λιμνοθάλασσας εξέλεξαν τον πρώτο τους δόγη Όρσο από την Ηράκλεια μετά τη δολοφονία του Βυζαντινού αντιβασιλιά και Έξαρχου της Ραβένας Παύλου.[13] Η Οικογένεια Κονταρίνι σε οποιαδήποτε περίπτωση συμμετείχε ενεργά στη δημιουργία της Δημοκρατίας της Βενετίας και στην εκλογή του νέου δόγη, ήταν μια από τις 12 "Αποστολικές Οικογένειες" και οι παλιότεροι Πατρίκιοι στο "Μεγάλο Συμβούλιο" (1297).[16] Οι πρώτοι κάτοικοι της Λιμνοθάλασσας εγκαταστάθηκαν τον 5ο αιώνα από τη Ρώμη, κυβερνήθηκαν στην αρχή από την Προξενική Τριανδρία που εκλεγόταν στην Πάντοβα και στη συνέχεια από τους "Βηματοδότες" που ανήκαν στα επιφανέστερα μέλη των Ρωμαϊκών κοινοτήτων. Οι παλιότερες Βενετσιάνικες οικογένειες πατρικίων είχαν συνήθως Ρωμαϊκή καταγωγή όπως οι Κουερίνι από το γένος των Σουλπικίων και οι Μαρτσέλλο από το γένος των Κλαυδίων, οι οικογένειες διατήρησαν τις παραδόσεις τους.[3][4][17] Ο παλιότερος κλάδος των Αουρέλιους Κοτά εμφανίζεται με την εκλογή του Γκάιους Αουρέλιους Κότα σαν Συμβούλου όταν ξέσπασε ο Α΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος (252 π.χ. και 248 π.χ.). Ο Πάμπλιους Αουρέλιους Κότα μετακινήθηκε στην Πάντοβα ενώ τέσσερις από τους προγόνους του όπως και ο πατέρας του καταγράφονται ως Ύπατοι στη Ρωμαϊκή Δημοκρατία.
Ο Ντομένικο Α΄ Κονταρίνι εξελέγη πρώτος Δόγης της Βενετίας από την Οικογένεια Κονταρίνι (1043), μέχρι την κατάρρευση της Δημοκρατίας της Βενετίας (1797) οι Κονταρίνι εξέλεξαν οκτώ δόγηδες τον μεγαλύτερο αριθμό από οποιαδήποτε άλλη οικογένεια. Οι Κονταρίνι εξέλεξαν επίσης 44 Πραίτωρες του Αγίου Μάρκου τη δεύτερη σημαντικότερη θέση στη Δημοκρατία μετά από αυτή του δόγη και αμέτρητους πρέσβεις, διπλωμάτες και Καγκελάριους. Η Δημοκρατία της Βενετίας διατηρήθηκε ανεξάρτητο κράτος για περισσότερο από 1100 χρόνια μέχρι την κατάλυση της Δημοκρατίας από τον Ναπολέων Α΄. Η Βενετία στα ίδια πρότυπα με την Καρχηδόνα, την Αθήνα και τη Ρώμη δημιούργησε με κέντρο την πόλη μια μεγάλη αυτοκρατορία, η Καρχηδόνα στηρίχτηκε στον στόλο, η Αθήνα στον στρατό αλλά η Βενετία και η Ρώμη σε στρατό και στόλο. Οι δόγηδες από την οικογένεια Κονταρίνι είχαν τη μεγαλύτερη συνεισφορά στη διπλωματία, το εμπόριο, την τέχνη, τη θρησκεία και τις τράπεζες.
Το ανάκτορό τους Κα ντ'Όρο ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα στη Βενετία οικοδομήθηκε από την οικογένεια Κονταρίνι τη διετία 1428 - 1430, την ίδια εποχή οικοδομήθηκε από την οικογένεια και το Παλάτσο Κονταρίνι ντελ Μπόβολο. Ο αρχιτέκτονας Αντρέα Παλλάντιο που υπηρέτησε πιστά τους Κονταρίνι και τους συγγενείς τους δημιούργησε μια μεγάλη σειρά από επιβλητικές κατασκευές στην πόλη ιδιαίτερα θρησκευτικές. Τα σπουδαιότερα έργα του ήταν η Βίλλα Κάπρα γνωστή ως "Ροτόντα", η Βασιλική του Σαν Τζιόρτζιο Μαγγιόρε, η Βασιλική και η Βίλα Φοσκάρι, όλα τα έργα του βρίσκονται στο επίκεντρο των σύγχρονων Αρχιτεκτονικών σπουδών.