Το Νούμερο 31328

Το Νούμερο 31328
Εξώφυλλο α΄ έκδοσης σε βιβλίο (1931)
ΣυγγραφέαςΗλίας Βενέζης
ΤίτλοςΤο Νούμερο 31328
ΓλώσσαΕλληνικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1931
Μορφήμυθιστόρημα
δεδομένα (π • σ • ε )

Το νούμερο 31328 (υπότιτλος Το βιβλίο της σκλαβιάς) αποτελεί το πρώτο μυθιστόρημα του λογοτέχνη Ηλία Βενέζη, το οποίο πρωτοδημοσιεύτηκε το 1924 σε συνέχειες — αλλά όχι ολοκληρωμένο[1] — από τον Φεβρουάριο έως τον Ιούνιο του 1924, ως επιφυλλίδα στην εφημερίδα της Μυτιλήνης Καμπάνα, την οποία εξέδιδε και διεύθυνε ο Στράτης Μυριβήλης,[2] και αφορά την εμπειρία του συγγραφέα από την αιχμαλωσία του και την σκλαβιά στα εργατικά τάγματα της Τουρκίας, αμέσως μετά την Μικρασιατική Καταστροφή. Το βιβλίο το αφιέρωσε ο συγγραφέας στη μητέρα του «και σε όλες τις τυραγνισμένες μητέρες του κόσμου».

Το έργο κυκλοφόρησε σε βιβλίο το 1931, αφού ο συγγραφέας το επεξεργάστηκε ξανά, γνωρίζοντας την καταξίωση από το κοινό και τους κριτικούς. Ο Βενέζης γράφει για το πώς δούλεψε το έργο στην πρώτη έκδοση του 1931: «[Π]άνε 21 χρόνια από το 1924 που έγραψα στην πρώτη του μορφή, γυρίζοντας, παιδί, απ' τα κάτεργα της Ανατολής, το χρονικό τούτο. Το ξαναδούλεψα το 1931, όταν βγήκε σε βιβλίο. Από τότε δεν το είχα πιάσει στα χέρια μου. Με είχε πολύ βασανίσει όταν το έγραφα, με είχε αναστατώσει το επίμονο στριφογύρισμα στην πυκνή και φοβερή ύλη αυτής της ζωής που έπρεπε να πάρει έκφραση. Είχα τότε περάσει πολλές νύχτες που κυνηγημένος απ' τους εφιάλτες και τις αναμνήσεις δεν μπορούσα να βρω καταφύγιο ούτε στον ύπνο. Γι' αυτό όταν βγήκε πια σε βιβλίο, το Νούμερο 31328, δεν τολμούσα, δεν ήθελα να το ξαναδώ — τέλος πάντων η ζωή όταν είσαι γερός και είσαι νέος έχει τόση δύναμη, σου το επιβάλλει να θ έ λ ε ι ς να ξεχνάς».[3]

Το Νούμερο 31328 αποτελεί το πρώτο μυθιστόρημα της τριλογίας του Βενέζη με θέμα την Μικρασιατική Καταστροφή, την προσφυγιά και τον πόνο για τις «χαμένες πατρίδες» της Ιωνίας· τα άλλα δύο είναι η Γαλήνη (1939) και η Αιολική γη (1943).[4] Το Νούμερο 31328 είναι επίσης από τα πιο πολυδιαβασμένα νεοελληνικά μυθιστόρηματα, αφού το διάστημα από το 1961 έως το 2011, κυκλοφόρησε σε 162.920 αντίτυπα,[5] ενώ έχει μεταφραστεί και σε οκτώ ξένες γλώσσες.

Υπόθεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο βιβλίο αυτό ο Βενέζης εξιστορεί τις κακουχίες και τις περιπέτειες που έζησε ο ίδιος όταν στα 18 του πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Τούρκους και οδηγήθηκε στα τάγματα εργασίας (αμελέ ταμπουρού) της Ανατολής μαζί με άλλους 3.000 Αϊβαλιώτες.[6][7]

Έλληνες αιχμάλωτοι από τις Κυδωνίες (Αϊβαλί) στα τουρκικά Τάγματα Εργασίας, φωτογραφημένοι στη Σμύρνη πιθανότατα λίγο πριν την απελευθέρωσή τους στην Ελλάδα. Η πίσω πλευρά έχει τα ονόματα 19 αιχμαλώτων, συμπεριλαμβανομένου του Ηλία Βενέζη (Νο. 15, δεύτερος από δεξιά στην πρώτη σειρά).

Το βιβλίο χωρίζεται σε είκοσι κεφάλαια, έκαστο το οποίων έχει για τίτλο έναν από τους θρήνους των Ψαλμών του Δαυίδ. Στόχος του συγγραφέα είναι να παρουσιάσει την τραγωδία των Ελλήνων αιχμαλώτων και ταυτόχρονα την αμοιβαία προσέγγιση ανθρωπιάς μεταξύ φρουρών και αιχμαλώτων. Είναι γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο με λόγο κοφτό και παραστατικό πού περιέχει πολλές τούρκικες λέξεις. Η αφήγηση είναι γραμμική με εκτενείς διαλόγους και εστιάζει στα συναισθήματα που προκαλούν οι κακουχίες.[8]

Συνολικά ο Βενέζης πέρασε 14 μήνες στα τάγματα εργασίας. Ελευθερώθηκε το 1923 και πέρασε στην Μυτιλήνη. Ήταν ένας από τους ελάχιστους αιχμαλώτους που κατόρθωσαν να επιζήσουν από τα τάγματα εργασίας χάνοντας όμως όλους τους φίλους του.[9] Ο αριθμός του δόθηκε όταν συμφωνήθηκε η ανταλλαγή πληθυσμών.[10]

Εκδόσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με επιμέλεια του συγγραφέα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1931: Το νούμερο 31328 (Σκλάβοι στα εργατικά τάγματα της Ανατολής). Εκδοτικός οίκος Ν. Θεοφανίδη - Σ. Λαμπαδάρη, Μυτιλήνη/Αθήνα. 2000 αντίτυπα.
  • 1935: Το Νο 31328. Εκδοτικός οίκος Κασταλία, Αθήνα. 2000 αντίτυπα, ελαφρά αναθεωρημένη έκδοση γραμματικά και συντακτικά μόνο.
  • 1945, Αύγουστος: Το νούμερο 31328 (Το βιβλίο της σκλαβιάς). Εκδοτικός οίκος «Οι Φίλοι του Βιβλίου», Αθήνα. 4000 αντίτυπα, εκ των οποίων 500 αριθμημένα και σε πολυτελή έκδοση. Αισθητά αναθεωρημένη και ως προς το περιεχόμενο του κειμένου. Σε αυτήν την έκδοση προστίθενται ως τίτλοι των κεφαλαίων στίχοι από τους Ψαλμούς του Δαυίδ.
  • 1952, Απρίλιος: Το νούμερο 31328 (Το βιβλίο της σκλαβιάς). Εκδόσεις «Άλφα» Ι.Μ. Σκαζίκη, Αθήνα. 3000 αντίτυπα.
  • 1959 και εφεξής: Το νούμερο 31328 (Το βιβλίο της σκλαβιάς). Εκδόσεις «Βιβλιοπωλείον της Εστίας», Ι.Δ. Κολλάρου και Σίας, Αθήνα.

Σε άλλες γλώσσες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1945: La grande pitié, γαλλικά.
  • 1947: La grande pietá, ιταλικά.
  • 1947: A grande jornada, πορτογαλικά.
  • 1969: Nummer 31328, Leidensweg in Anatolien, γερμανικά.
  • 1996: БРОЈ 31328, σερβοκροάτικα (έκδοση στο Βελιγράδι).
  • 2004: Numǎrul 31 328, Cartea robiei, ρουμανικά.
  • 2005: El número 31328, ισπανικά (έκδοση στο Σαντιάγκο Χιλής). Μεταφραστής: Μιγκέλ Καστίγιο Ντιντιέ.
  • 2006: El numero 31328, El libro del cautiverio (έκδοση στην Σεβίλη Ισπανίας).
  • 2015: Numero 31328: Amele Taburu, τουρκικά.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Τα μειωμένα έσοδα ανάγκασαν τον Μυριβήλη να μειώσει τις σελίδες από τέσσερις σε δύο, και να διακόψει την επιφυλλίδα.
  2. ↑ Μπασκόζος, Γιάννης Ν. (12 Σεπτεμβρίου 2010). «Ηλίας Βενέζης: Η ελεγεία του πόνου στο "Νούμερο 31328"». Το Βήμα (Αθήνα). https://www.tovima.gr/2010/09/12/books-ideas/ilias-benezis-i-elegeia-toy-ponoy-sto-noymero-31328/. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2017. 
  3. ↑ Από τον πρόλογο της β΄ έκδοσης, του 1945, σελ. 13.
  4. ↑ Μασούρας, Ευθύμιος (8 Δεκεμβρίου 2022). «Η περίπτωση του Ηλία Βενέζη». Διάστιχο (diastixo.gr). Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2023. 
  5. ↑ Καρανίκα, Δέσποινα (2014). Βιβλιογραφία των αυτοτελών εκδόσεων του Ηλία Βενέζη (1928-2010) (PDF) (διπλωματική εργασία). Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. σελ. 17. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2022. 
  6. ↑ «Ηλίας Βενέζης: Το νούμερο 31328». Λόγιος Ερμής (logiosermis.net). 1 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2015. 
  7. ↑ Ζαχαροπούλου, Κλεοπάτρα (20 Σεπτεμβρίου 2017). «Ζητήματα ταυτότητας κι ετερότητας στο Νούμερο 31328 του Ηλία Βενέζη». Fractal: Η γεωμετρία των ιδεών (fractalart.gr). Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2022. 
  8. ↑ «Ηλίας Βενέζης "Το Νούμερο 31328"». Φιλοblogικό (filoblogiko.blogspot.com). 2 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2015. 
  9. ↑ Αθανασόπουλος, Βαγγέλης (8 Ιουνίου 1994). «Χρονολόγιο Ηλία Βενέζη (1904-1973)». Διαβάζω (Αθήνα) (337): 38-44. 
  10. ↑ Vryonis Jr., Speros (2007). «Greek Labor Battalions Asia Minor». Στο: Hovannisian, Richard G., επιμ. The Armenian Genocide: Cultural and Ethical Legacies (PDF). New Jersey, USA: Transaction Publishers. σελίδες 275–289. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2022. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]