Jeanne Deroin

Jeanne Deroin

Bizitza
JaiotzaParis, 1805eko abenduaren 31
Herrialdea Frantzia
BizilekuaFrantzia
Alsazia
HeriotzaLondres, 1894ko apirilaren 2a (88 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzakfrantsesa
Jarduerak
Jarduerakkazetaria, lingère (en) Itzuli eta editorea
Jeanne Deroin emakume frantsesen sorbalden gainean altxatuta, "Suffragege Universal des Femmes" (Emakumeentzako sufragio unibertsala) dioen kaliz bat heltzen. XIX. mendeko lan anonimoa da.
La Femme Libre aldizkaria,1832.

Jeanne-Françoise Deroin, "Jeanne Victoire" izengoitiaz ezaguna, (Paris, 1805eko abuztuaren 31a - Londres, 1894ko apirilaren 2a) emakume kazetari, politikari, sufragista eta feminista frantziar aitzindaria sozialismoaren eta emakumearen eskubideen aldeko borrokan izan zen.[1] Sufragismoaren aitzindaritzat jotzen da Frantzian.

Bere lotura politikoaren hastapenak 1830eko hamarkadan lotu ziren Saint-Simongoaren ikasleen korronte sozialistarekin, eta Saint-simonismo proletario deiturikoen liderretako bat izan zen. Bere lankideekin batera, prentsa feministaren sorreran aitzindaria izan zen.[2]

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Parisen jaio zen 1805ean. Jeannek oso gutxi esaten zuen bere haurtzaroaz. 27 urterekin, haurtzaroko alaitasunak eta lehen urteetako jolasak gutxi ezagutu zituela zehaztu zuen, eta irakurtzen ikasi zuenetik bere zeregin bakarra bihurtu zela adierazi zuen.[3] Jostun gisa hasi zen bizimodua ateratzen, bere kabuz hezi zenean, eta Deguerry abadearen laguntzaz institutriz diploma eskuratu zuen.

Saint-Simongo kondearen eta bere jarraitzaileen doktrinara hurbildu zen, bera izan baitzen emakumeei hitz egiten lehena. Erlijio-printzipioetan eszeptikoa bazen ere, emakumeen emantzipazioari buruzko bere ikuspegiak partekatzen zituen. Emakume asko hurbildu ziren mugimendu horretara, herritar gisa «legezko existentzia» lortzeko itxaropenarekin. Handik gutxira Charles Fourierrengana hurbildu zen sozialismo utopiko goiztiarraren beste sortzaileetako bat eta feminismoaren defendatzailea. Halaber, Pierre Leroux eta Étienne Cabet egileen lanak ezagutu zituen.

1832an, Antoine Ulysse Desroches Saint-simonismoko lagunarekin ezkondu zen zeremonia zibil batean. Hiru seme-alaba izan zituen eta haur pobreentzako eskola bat sortzea erabaki zuen. Senarraren abizena eramateko tradizioaren aurrean oldartzen da, eta gizonen eta emakumeen arteko eskubide-berdintasuna aldarrikatzen du.

Jeanne Deroinek "Jeanne-Victoria" ezizenarekin sinatu zuen 1832ko abuztuan La Femme Libre egunkarian idatzi zuenean, Saint-simonismo mugimenduan erabakiak hartzeko prozesutik emakumeak baztertzeari erantzuteko. Liburuxka hau Marie-Reine Guindorfek eta Désirée Veretek sortutako hedabidea zen, eta emakumeek Frantziako emakumeentzat egindako lehen egunkaritzat hartzen da.[4]

Frantziako Bigarren Errepublikari bide eman zion 1848ko iraultzak Jeanneri bere burua askatasun osoz adierazteko aukera eskaini zion.[5] Bere jatorrizko abizena berreskuratu zuen, seme-alabak adiskide baten esku utzi zituen, eta Errepublika berria gizon zein emakume guztiek sortzearen alde agertu zen.[6] Errepublika berria, 1848ko otsailean aldarrikatua, askatasun leherketa bat izan zen emakumeentzat ere: prentsaren, elkarteen, manifestazioen... bidez, baina salbuespen garrantzitsu batekin: eskubide politikoak. Erregimen berriak «unibertsala» deitzen dioten sufragioa ezarri zuen, baina gizonek bakarrik zuten botoa emateko eskubidea.

1848an, feminismoaren benetako bozeramailea bihurtu zen. Urte horren ekainean, Désirée Gayrekin batera La Politique des Femmes sortu zuen, « journal publié pour les intérêts des femmes et par une société d’ouvrières ». Erabaki administratibo baten ondorioz izenburua aldatu behar izan zioten: L’Opinion des Femmes, « publication de la société d’éducation mutuelle des femmes ». Erredakzioan Hortense Wild feministak lagundu zuen. 1849an, maiatzaren 13ko legegintza-hauteskundeetarako hautagai gisa aurkeztu zen, "pertsonen kausa eta emakumeen kausa estuki lotuta zeudelako".[7] Bera da "sufragio unibertsala" terminoaren amaieran "maskulinoa" gehitzen lehena, gizonak bakarrik politika egiteko gai izatea nahi zuen aurreiritziaren aurka joz. Ahots gutxik babesten dute hautagaitza hori, baita bere taldean ere. Pierre Joseph Proudhonek, sozialisten gehiengoak bezala, "eszentrikotzat" jotzen du, eta George Sand edo Marie d 'Agoult bezalako emakumeek ere, desegokitzat jotzen dute. Jarrera horren erakusle dira, esaterako, Honoré Daumier-ek emakumeei eskainitako marrazki sailak: dibortziatuek edo emakume sozialistek ondo ilustratzen dute kontserbadorismo hori: barregarri uzten dituzte emakumeek botoa lortzeko edo etxetik kanpo lan egiteko dituzten nahiak. Emantzipazioa katastrofe bat bezala aurkezten dute etxeko ordenarentzat.

1849ko udan, Jeanne Deroin Langileen Elkarteen Batasun bateko Batzorde Zentralerako hautatua izan zen, eta arrakasta handia izan zuen, ehun langile-elkarte baino gehiago bildu baitzituen. Baina 1850eko maiatzean, poliziak bulegoak miatu zituen eta berrogeita sei pertsona atxilotu zituen han.[8] Jeanne Deroin 1851ko ekainera arte espetxeratu zuten. Irakasle lanari ekin zion berriro, askatu ondoren, baina 1851ko abenduaren 2ko estatu-kolpearen ondoren, berriro atxilotzeko beldurrez, Jeanne Deroin Ingalaterrara joan zen, 1852an.[9] Londresera joan zen bizitzera, eta han Louise Julien ezagutu zuen, erbesteratua, eta hark poema bat eskaini zion. 1871tik Frantziako Errepublikatik pentsio bat jaso bazuen ere, 1894an pobrezian hil zen.

Liburuak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ https://www.persee.fr/doc/r1848_1155-8814_1908_num_4_24_1883
  2. ↑ https://www.elsaltodiario.com/el-rumor-de-las-multitudes/jeanne-deroin-una-lider-feminista-socialista-descubrir
  3. ↑ Riot-Sarcey, Michèle (1992). De la liberté des femmes: "Lettres de Dames" au Globe, 1831- 1832. Côté-femmes. ISBN 978-2-907883-50-4. [1]
  4. ↑ Hubé, Nicolas; Kaciaf, Nicolas (2009). Histoire politique et économique des médias en France. ISBN 978-2-7071-5465-1. OCLC 495218784.[2]
  5. ↑ https://sites.ohio.edu/chastain/
  6. ↑ Riot-Sarcey, Michèle (2017). «Deroin, Jeanne». Dictionnaire des féministes: France, XVIIIe-XXIe siècle. Presses Universitaires de France. 414.or. ISBN 978-2-13-078720-4. OCLC 972902161[3]
  7. ↑ https://www.lalibre.be/2010/07/05/qui-se-souvient-de-jeanne-deroin-AWNPUNKUNZEVBPY5NU2IDJ5UQE/
  8. ↑ Rémi Gossez, Les ouvriers de Paris. Livre premier : L'organisation 1848-1851, La Roche-sur-Yon, imprimerie de l'Ouest, 1967, 447 or. 345-351. or.[4]
  9. ↑ https://www.argia.eus/efemerideen-kanala/jeanne-deroin-kazetari-feminista-erradikal-frantziarra-hil-zen-londresen

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]