Le Canard enchaîné

Le Canard enchaîné
LeCanard2.JPG
Mota	Umore
Fitxa teknikoa
Lehen zenbakia	1915
Hizkuntza	Frantsesa
Argitaratze lekua	Paris
Banaketa
Banatze-eremua	Frantzia
Maiztasuna	1 aste
Salneurria	1,5
Historia
Sortzailea	Maurice Maréchal ^(en) , Jeanne Maréchal ^(en) eta Henri-Paul Deyvaux-Gassier
Zuzendaria	Michel Gaillard
Editore-burua	Érik Emptaz ^(en)
Erredaktoreak	Érik Emptaz Louis-Marie Horeau[1]
Identifikadoreak
ISSN	0008-5405 eta 2513-7956
lecanardenchaine.fr/

Le Canard enchaîné. Journal satirique paraissant le mercrédi ("Ahate kateatua" euskaraz) Frantziako aldizkari satirikoa da, estatu horren zaharrenetariko bat (bizirik dirauten zaharrenak hauexek dira: Le Figaro (1826), La Croix (1880), Le Chasseur français (1885), Les Échos (1904) eta L’Humanité (1908). Maurice eta Jeanne Maréchal 1915an sortua, asteazkenetan kaleratzen da eta 446.000 ale inguruko tirada du. Hedabide honetan ikerketa kazetaritzarekin batera karikaturak, komikiak eta umorez azaldutako albisteak aurki daitezke. Historikoki prestigio handia izan du. Hedabidearen lema hauxe da: « La liberté de la presse ne s’use que quand on ne s’en sert pas » (Prentsa askatasuna erabiltzen ez denean ez du ezertarako balio).^[2]

Izenaren jatorria

Jatorria beste aldizkari baten izena bilatu behar da. XX.mende hasieran Georges Clemenceauk L'Homme libre argitaratzen zuen, gobernuarekin oso kritikoa zen aldizkaria; Frantzian, bestetik, egunkariei familiarki "canard" (ahate) izena ematen zaie. Aldizkari hori zentsuratuta izan zen eta, ondorioz, izena aldatu behar izan zuen, L’Homme enchaîné. Mauricek eta Jeanne Maréchalek horretan oinarritu ziren haiena izendatzeko, "Le Canard enchaîné". Baita bi urtetan izena aldatu zioten ere: 1918ko urriaren 15tik 1920ko apirilaren 28 arte "Le Canard déchaîné" izan zen.

Mantxetaren eta ahatearen diseinatzailea Henri Guilac izan zen.

Aldizkariaren ezaugarri batzuk

• Ez du publizitaterik argitaratzen. Antza, hedabidearen ekonomia ondo dabil eta ez du diru-iturri hori behar. Horrek nolabait independentzia ematen dio.
• Oso hizkuntza ironikoa erabiltzen du.
• Ezkerrerako joera ideologikoa duela esan daiteke.
• Kolaboratzaileen artean kazetariak direnek bakarrik dute soldata.

Kolaboratzaileak

Historia luzeko aldizkaria izanik kolaboratzaileen zerrenda ikaragarria da. Askotan, hauek izengoiti baten azpian ezkutatu egiten dira. Artikulu eta lan asko Jérôme Canardek izenpetzen ditu. Beste gezurrezko izenak hauexek dira: Maréchal à Treno, Georges de la Fouchardière, Jeanson, Breffort, Lebesque, Audouard... Hona hemen benetako izen batzuk:^[3]

• Jean-Paul Lacroix
• Michel Gaillard
• Bernard Thomas
• Jean-Yves Viollier
• Jean-Pierre Rey
• Dominique Simonnot
• Ernest Reynaud, R. Tréno izengoitiaz.
• Gaston de Pawlowski
• Pierre Châtelain-Tailhade, Valentine de Coin-Coin, Clément Ledoux, Jérôme Gauthier izengoitiez.
• Nicolas Beau, gaur egun Bakchich aldizkariaren erredaktore-burua.

Ilustratzaileak

• Jacek Wozniak (1954)
• Escaro (1928)
• Alain Ghertman (1946)
• Jean-Marie Kerleroux (1936)
• Brito, Carlos Alberto Brito Ferreira do Amaral (1943)^[4]

...

Erreferentziak

1. 2012ko martxoaren 21ko aldizkarian iragarritako aldaketak (4769 kk.).
2. http://www.datas.ch/article.php?id=298
3. Zerenda osatuago ikusteko: http://fr.wikipedia.org/wiki/Liste_des_journalistes_du_Canard_encha%C3%AEn%C3%A9
4. http://fr.wikipedia.org/wiki/Liste_des_illustrateurs_du_Canard_encha%C3%AEn%C3%A9 zerrenda osatu bat ikusteko.

Kanpo estekak

• (Frantsesez) Webgune ofiziala.
• (Frantsesez) Aldizkariari eskainitako web ez-ofiziala.