Patricia Velásquez

Patricia Velásquez
(2019) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Patricia Carola Velásquez Semprún
Jaiotza	Maracaibo, 1971ko urtarrilaren 31 (54 urte)
Herrialdea	Venezuela
Talde etnikoa	Venezuelarra
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania ingelesa frantsesa italiera
Jarduerak
Jarduerak	aktorea, modeloa eta zinema aktorea
Altuera	173 zentimetro
Lan nabarmenak	ikusi Le Jaguar ^(en) The Mummy The Mummy Returns
Genero artistikoa	komedia drama ekintza-filma
patriciavelasquez.com

Patricia Carola Velásquez Semprún (Maracaibo, Venevuela, 1971ko urtarrilaren 31)^[1] venezuelar modeloa, aktorea, filantropoa eta Venezuelako erregina ohia da. Miss Venezuela 1989an parte hartu zuen eta bigarren finalista izan zen. Queen of the World 1989 lehiaketan Venezuela ordezkatu zuen. Aktore gisa, Velásquez Anck-Su-Namun filmean egindako lanarengatik (1999) eta The Mummy Returns (2001) filmean egindako jarraipenarengatik da ezaguna batez ere. Wayuu herrikidea da, Guajira penintsulako herri indigena, Karibe itsasoaren gainean.^[2][3]

Bizitza

Lehen urteak

Valla de Wayuúu Tayá, Velásquezek sortutako ongintzazko erakundea.

Patricia 1971ko urtarrilaren 31n jaio zen Maracaibo hirian, Zulian, sei haurrideetatik bosgarrena izan zen. Bere ama, Lidella Semprún, Wayu kolonbiar-venezuelar etnia indigena jatorrikoa zen eta bere aita, Aquiles Velásquez, mestizoa. Biak irakasleak ziren eta euren sei umeak hainbat lekutan hazi zituzten, hala nola, Maracaibon eta Barquermeton, Venezuelan, Pátzcuaron, Mexikon eta Parisen (Frantzia).

Nerabezarotik, Velasquezi arte eszenikoek atentzioa eman zioten, eta dantza artistikoaren bidez ikuskizunen munduan sartzen hasi zen.

Lan ibilbidea

Modelo

1989an Miss Venezuela edertasun-lehiaketa ospetsuan parte hartu zuen, Guajira penintsula ordezkatuz, eta nahiz eta koroa nagusia irabazi ez, bigarren finalista postua lortu zuen eta Venezuela ordezkatu zuen nazioarteko lehiaketan: Queen of the World. Ez zuen sailkatzea lortu, baina gertaera hartatik mundura proiektatu zen.^[4]

Modelo lanetan Milan, Paris eta New Yorkeko pasareletan nabarmendu zen, azken hiri hori bere bizileku izanik bere modelo profesional ibilbideko denbora luzeenean, pasarelako erraldoiekin lan egitera eraman zuena, Lagerfeld, Chanel eta Dior, beste modako etxe ospetsu batzuen artean. 2002an, Wayúu Tayá irabazi-asmorik gabeko fundazioa sortu zuen, Wayutarrei laguntzeko, Kolonbiako eta Venezuelako indigena-taldeari. 2009ko maiatzaren 20an, New York hirian, Women Together erakundeko batzordearen eta Nazio Batuen Erakundeko (NBE) Kontseilu Ekonomiko eta Sozialaren aintzatespen bat jaso zuen, Wayuu Taya Fundazioaren bidez egindako lan humanitarioarengatik. Fundazio horrek Venezuelako indigenei mesede egiten die, euren kultura eta tradizioak errespetatuz.

Aktore

1992an, Kaliforniako Red Hot Chili Peppers taldearen Breaking the Girl bideoklipean kameo bat lortu zuen. Velásquez Anck-Su-Namun-en paperean agertu zen The Mummy filmean, 1999an; bere bigarren zatian The Mummy Returns (2001) eta Fidel! 2002an, Fidel Castroren lehen emaztearen papera egin zuen. Celia González pertsonaia izan zen CSI: Miami telesailaren 1. denboraldian (2002-2006), 4. denboraldiko lehen atalean, ingelesez "From the Grave" izenburua zuen atal horrek eta Karen Gaviolak zuzendu zuen. 2010ean Ugly Betty-ren azken denboraldian ere protagonista izan zen, argazki-saio batean aktore bat antzezten.

2007ko urriaren 16an Sony Entertainment Televisionek Latinoamerikarako eman zuen Ya es medio día en China late show-ean egindako aurkezpenean, The L Word telesail polemikoan parte hartuko zuela iragarri zuen, eta baieztatu egin zen telesail beraren barruan "Lez Girl" pelikularako deitutako aktore bat interpretatuko zuela. Donald Trumpek zuzentzen zuen The Celebrity Apprentice telebista saioaren 12. denboraldian parte hartu zuen, eta 6. atalean kanporatu zuten. Liz filmaren protagonista ere izan zen irailean, minbizia zuen lesbiana baten papera eginda.

Filantropo

Wayuu Tayá, Zulia estatuko 500.000 Wayu-i laguntzeko Velásquez-ek 2002an sortu zuen fundazioa, bere helburu nagusia Venezuelako Guajiran kokatutako komunitate indigena horretako biztanleei itxaropena ematea zen, urteek aurrera egin ahala hazten joan zen lan filantropikoa. 2005ean, bere lehen ilusioa, eta garrantzitsuena, gauzatu zuen, "Teilatu Proiektua", 175 umeri hezkuntza, janaria eta osasun-arreta eskainita, eta 100 emakume baino gehiagorentzako lan- eta ikaskuntza-zentro bat sortuta Venezuelako Guajiran, gero aktibo jarraitu zuena. Wayúu Tayá erakundeak 42 boluntario inguru zituen Venezuelako Guajiran lanean, eta etorkizunean herrialdeko beste eremu indigena batzuetara zabaltzeko asmoa zuten, komunitate indigenen beharrak zirela eta.

Hezkuntza haurrei

Los Lechosos izeneko Programa: Programa horrek hezkuntza formala ematen zien baliabide mugatuak zituzten 310 haur baino gehiagori, 4 eta 12 urte bitartekoei. Proiektua, ikaskuntzarako espazio egoki eta seguruak izateko beharrarengatik. Hezkuntza-aretoak eraiki aurretik, wayuu gehienek “Los lechosos” izenez ezagutzen ziren zuhaitzen itzalpean jasotzen zituzten klaseak, eta haien azpian indigenek euritik eta eguzkitik babestu ohi ziren. “Tepichi Talashi”, wayuu hizkuntzan (wayunaiki) “etxe zoriontsua” esan nahi duena, Wayúu Taya Fundazioaren lehen eskolaurre eta lehen eskolaren izena izan zen. Erakunde horiek oinarrizko erraztasunak izan zituzten 300 haur baino gehiagok hezkuntza formaleko lehen zikloa egin zezaten. Bi hezkuntza egoitzetan eskolak gaztelaniaz eta wayuu euskalkian ematen ziren. “Wayúu Hezkuntzarako Teknologia (TEW)” programa Wayuu Tayá Fundazioak diseinatutako hezkuntza-proiektu bat da, eta, helburu du teknologia konputarizatuaren bidez, wayuu haurrak norbanako elebidun gisa prestatzen laguntzea, haien identitatea eta etnia bateko kide izatearen zentzua sendotzea eta haien komunitateak garatzeko lidergoa sustatzea. Proiektu berritzaile hori U.E. Jesús Redentorren hasi zen haurren auto-ikaskuntza gaitasunak estimulatzeko helburuarekin, beren ingurune soziokulturaleko elementuekin diseinatutako software multimedia tresnak erabilita.

Hezkuntza emakumeei

“Shukumajaya”, indigenen dialekto horretan hasiera esan nahi duena, erakunde horrek eraikitako lehen instalazioa identifikatzeko aukeratutako wayuu izena da, emakume indigenak bildu eta eguraldi txarretik babestuta lan egin dezaten. Shukumajaia bohio edo txuruata handi bat da, haiek ehuntzeko modukoa. Jarduerak etengabeak dira, eta askotarikoak, hala nola gaixotasunen prebentzioa eta hezkuntza. 2011ko martxoan, 2011. urteko Osasun Jardunaldi Integrala egin zen, eta Velásquez bertan izan zen lan horiek bultzatzen. 2011ko apirilean, Velázquez “El Mogú” eskolaren inaugurazioaren buru izan zen. Eskola hori Mara udalerrian dago, Zulia estatuan, eta 25 ikaslerentzako 8 gela, 2 bainu-modulu, kantxa anitza, sukaldea, haur-parkea eta zuzendaritza ditu. Estatuko eta nazioarteko prentsarekin harremanetan Velasquezek adierazi zuen: “Nahi dut, wayuu haur horiei lagundu behar diet. Komunitate horretako askok ez dute ikasten, nik autoestimua itzuli nahi diet. Denok sufritu dugu uneren batean geure buruarekiko maitasun faltarengatik, baita neuk ere, eta badakit ikasten jarrita aldaketa oso onak lortuko ditugula haiengan”.

Bizitza pertsonala

Velasquez lesbiana da erabat.^[5][6] Alaba bat du, Maya, Lauren neska-lagun ohiarekin.^[7]

Filmografia

Pelikulak
Urtea	Izenbruua	Pertsonaia	Zuzendaria
1996	El Jaguar	Maya	Francis Veber
1997	Eruption	Sarah Gilmore	Gwyneth Gibby
1999	Beowulf	Pendra	Graham Baker
	No Vacancy	Ramona	Maryus Vaysberg
	La momia	Anck-Su-Namun	Stephen Sommers
2000	Nena, olvídame	Carmen	Lisa Krueger
	Facade	Beth Galocca/Monica Roy	Carl Colpaert
	San Bernardo	Claudia	Joan Potau
	Turn It Up	Mara Dante	Robert Adetuyi
2001	El regreso de la momia	Meela/Anck-Su-Namun	Stephen Sommers
2002	¡Fidel!	Mirta Díaz Balart	David Attwood
2004	Mindhunters	Nicole Wills	Renny Harlin
	Zapata, el sueño del héroe	Josefa	Alfonso Arau
	12 días para navidad	Isabel	Martha Coolidge
2011	Cenizas eternas	Lorena Perales	Margarita Cadenas
	Almighty Thor	Karen	Christopher Ray
2013	Liz en septiembre	Liz[8]	Fina Torres
2016	Guys Reading Poems	ama	Hunter Lee Hughes
2017	Pequeños héroes	Pilar (ahotsa)	Juan Pablo Buscarini
2019	The Curse of La Llorona	Patricia Álvarez	Michael Chaves
2021	List of a lifetime	Meg	Roxy Shih
	Free Dead or Alive	Soledad	Erik H. Bernard
	Malignant	Enfermera Velázquez[9]	James Wan
2022	Brut Force	Mariela Vicuña	Eve Symington
	Satanic hispanics	Maribel	Alejandro Brugués, Mike Mendez eta Demian Rugna
2024	Maya	Camila	Julia Verdin
2025	No Address	Gabrielle

Serieak
Urtea	Izenbruua	Pertsonaia
2001	Ed	Sonja Amata (5. atala)
2002 - 2004	American Family	Adela/Elena
2004	Arrested Development	Marta
	Rescue Me	Nez (1. denboraldia, atalak: 4 & 5)
2005	CSI: Miami	Celia (Temp. 4,. denboraldia, 1. atala)
2007 - 2010	The L word	Karina
2010	Ugly Betty	Victoria (4. denboraldia - 13. atala)
2018	Hawaii Five-0	Teresa Estrada (9. denboraldia, 19. atala)

Programak eta telerrealitatea
Urtea	Izenburua	Pertsonaia	Kanala
1989	Miss Venezuela 1989	Hautagaia (Miss P. La Guajira)	Venevision
2012	The Apprentice	Parte-hartzailea	NBC
2019	Lo Nuestro saria	Aurkezlea	Univision
	Venezuela Aid Live		Hainbat kanal

Sariak eta aintzatespenak

Urtea	Aintzatespena
2009	UNESCOren bakearen aldeko artista
2009	Women Together Award
2010	Solidarity Award
2022	Awards irudia

Erreferentziak

1. (Gaztelaniaz) «Patricia Velasquez | Reparto, Producción» IMDb (Noiz kontsultatua: 2025-02-10).
2. (Gaztelaniaz) Vogue, Redacción. (2019-06-12). «Patricia Velásquez, la supermodelo venezolana de los 90, regresa renovada a la gran pantalla» Vogue (Noiz kontsultatua: 2025-02-10).
3. (Gaztelaniaz) Majo. (2025-01-31). «Patricia Velásquez: Biografía y películas de la actriz abiertamente lesbiana» Saficosmos (Noiz kontsultatua: 2025-02-10).
4. Patricia Velásquez, de las pasarelas a la Goajira. .
5. «'I was deeply in love with Sandra Bernhard': World's first Latina supermodel Patricia Velasquez comes out as a lesbian in explosive new memoir» Daily Mail 5 de febrero de 2015.
6. «First Latina Supermodel Patricia Velasquez Comes Out as a Lesbian» People 6 de febrero de 2015.
7. Greenfield, Beth. (5 de febrero de 2015). «Despite Success as a Supermodel, This Mom Struggled With One 'Torturous' Secret» Yahoo Parenting.
8. Teatro Baralt recivirá a Fina Torres y Patricia Velásquez en estreno nacional de "Liz en Septiembre". .
9. Maligno: 8 películas y programas de televisión donde has visto al elenco - La Neta Neta. .

Kanpo estekak