No mercado de divisas e no comercio internacional, coñécese como moeda global ou mundial, ou mesmo supranacional á moeda que circula internacionalmente, sen unhas fronteiras determinadas.
Nos séculos XVII e XVIII, o uso dos reais de oito de prata cuñados nas casas de moeda dos territorios españois nas Américas estendeuse a outros territorios cara ao oeste ata Asia e cara ao leste ata Europa, co que esta moeda se constituíu na primeira de circulación global. A supremacía política de España no escenario mundial, a importancia das rutas comerciais españolas a través do Atlántico e o Pacífico, xunto coa a calidade e a pureza da súa moeda da prata motivaron que esta fose aceptada internacionalmente durante dous séculos.[1][2]
O real de oito ou peso español tiña curso legal nos territorios españois do Pacífico, como as Filipinas, a Micronesia, Guam e as Illas Carolinas, e máis tarde ampliouse á China e a outros países do sueste asiático, ata mediados do século XIX.
En América circulou con naturalidade nesa época en toda a América do sur e Central (agás no Brasil), así como nos Estados Unidos e no Canadá.
En Europa tiña curso legal na Península Ibérica, na maioría dos territorios da Península Itálica (Milán, o Reino de Nápoles, Sicilia, Sardeña etc.), no Franco-Condado (Francia) e nos Países Baixos españois, e tamén se utilizaba noutros estados europeos de influencia austríaca e de Habsburgo.
Antes do século XIX e durante case todo el, o comercio internacional estivo caracterizado polas moedas que representaban pesos de ouro. A maioría das moedas nacionais supuñan neses tempos, en esencia, diferentes xeitos de medir pesos de ouro. Por este motivo, algúns estudosos afirman que o ouro foi realmente a primeira moeda global da historia.[3][4][5]
O derrubamento do padrón do ouro coa chegada da primeira guerra mundial tivo, xa que logo, implicacións moi significativas para o comercio global.[6]
Antes de 1944, a moeda de referencia mundial do século XX era a do Reino Unido, a libra sterling, ata que este papel preponderante se transmitiu ao dólar dos Estados Unidos, coas conseguintes implicacións para os bancos centrais.[7]
No período que se abriu logo da Conferencia de Bretton Woods, en 1944, as taxas de cambio en todo o mundo eran pasaron a estar referidas ao dólar dos Estados Unidos, que podería ser cambiado por unha cantidade fixa de ouro. Este feito reforzou o dominio do dólar como moeda global.
A partir do colapso do réxime de taxa de cambio fixa e do padrón ouro, e da institución de taxas de cambio flutuantes logo do Acordo Smithsonian de 1971, a maioría das moedas do mundo deixaron de estar vinculadas ao dólar. Porén, tendo en conta que os Estados Unidos teñen a economía máis grande do mundo, as transaccións internacionais continúan a ser a referencia desta moeda, que consolidou a súa posición de moeda global.
Segundo o economista Robert Gilpin, "entre o 40 e o 60 por cento das transaccións financeiras internacionais están denominadas en dólares. Durante décadas, o dólar tamén foi a moeda de reserva principal do mundo; en 1996 representaba aproximadamente dous terzos das reservas de divisas no mundo", contra o aproximadamente un cuarto que lle corresponde ao euro.[8]
Varias moedas do mundo continúan a estar vinculadas ao dólar. Algúns países, como Ecuador, O Salvador e Panamá, deron un paso máis e mesmo eliminaron as súas propias moedas nacionais en favor do dólar estadounidense.
Só houbo dous desafíos importantes ao status do dólar como moeda global. Durante a década de 1980, o ien xaponés tivo un uso progresivo como moeda internacional, aínda que esa situación mudou coa recesión xaponesa da década seguinte.[9] Máis recentemente, o euro supón unha competencia cada vez maior para a preponderancia do dólar nas finanzas internacionais.[10]
O euro herdou o seu status como unha das moedas de reserva importantes do antigo marco alemán, e a súa contribución ás reservas oficiais aumentou á medida que os bancos van procurando diversificar as súas reservas e que comercio na eurozona se expande.[11]
Igual que sucede co dólar, algunhas moedas do mundo están vinculadas ao euro. Trátase fundamentalmente de moedas da Europa do leste, como o lev búlgaro, aínda que hai outras da África occidental como o escudo de Cabo Verde e o franc CFA. Outros países europeos, mesmo sen ser membros da Unión Europea, adoptaron o euro en virtude de unións monetarias e acordos cos Estadops membros, ou mesmo de xeito unilateral, substituíndo as súas moedas propias: Andorra, Mónaco, Kosovo, Montenegro, San Marino e a Cidade do Vaticano.
En decembro de 2006, o euro superara o dólar no valor combinado da masa monetaria en circulación. O valor dos billetes de euro en circulación aumentou a máis de 610 mil millóns de euros. Un informe de 2016 da Organización Mundial de Comercio amosa que o comercio mundial de enerxía, de alimentación e do sector servizos e comercio de servizos se realiza nun 60 % con dólares e nun 40 % con euros.[12]
Como resultado da rápida internacionalización do renminbi, en 2013 esta moeda converteuse na oitava unidade máis comercializada do mundo.
A finais de novembro de 2015, o renminbi chinés pasou a ter a consideración de moeda internacional.[13]
En 2009, no marco dos cumios do G20 en Londres e do G8 en L'Aquila, Italia, o Kremlin defendeu a existencia dunha moeda de reserva supranacional como parte dunha reforma do sistema financeiro global. O presidente ruso Dimitrii Medvedev acompañou este desexo coa presentación dunha moeda cuñada coa lenda UNITY IN DIVERSITY ("unidade na diversidade"), deseñada por Luc Luycx, como exemplo dunha futura moeda global.[14][15][16]
O 24 de marzo de 2009, Zhou Xiaochuan, presidente do Banco Popular da China, reclamou unha "reforma creativa do sistema monetario internacional existente cara a unha moeda de reserva internacional", para "reducir signitivamente os riscos dunha crise futura e mellorar a capacidade de xestión das crises". Zhou suxeriu que os dereitos especiais de xiro do Fondo Monetario Internacional (unha cesta de moedas que abrangue o dólar, o euro, o renminbi, o iens e a libra esterlina) poderían servir como supermoeda de reserva soberana, non doadamente influíble polas políticas de países individuais. Porén, o daquela presidente dos Estados Unidos, Barack Obama, rexeitou a suxestión asegurando: "o dólar é extraordinariamente forte neste momento".[17][18]
O 30 de marzo de 2009, no segundo cumio de Suramérica e a Liga Árabe en Qatar, o daquela presidente venezolano Hugo Chávez propuxo a creación dunha petromoeda, o "petro", que estaría apoiada polas enormes reservas de petróleo dos países produtores.[19][20][21]
Unha concepción alternativa dunha moeda global refire á existencia dunha única unidade monetaria mundial ou supermoeda, como as propostas "terra" ou DEY (acrónimo en inglés de dollar, euro, yen), emitida e apoiada por un banco central, para ser utilizada en todas as transaccións e en calquera lugar do mundo, independentemente da nacionalidade das entidades implicadas na transacción (individuos, empresas, gobernos ou outras organizacións).[22]
Os defensores dunha unidade monetaria global (sinaladamente Keynes, que chegou a propora a creación da unidade "bancor") argumentan adoito que tal moeda non sufriría inflación, que en casos extremos ten efectos desastrosos para as economías.[23] Ademais, moitos postulan que unha única moeda global faría que a xestión dos negocios internacionais sería máis eficiente e se alentaría o investimento estranxeiro directo.[24]
Hai moitos variantes desta idea, incluída a posibilidade de que fose administrada por un banco central global que definiría o seu propio padrón monetario ou que acollese o padrón ouro. Os defensores sinalan que o euro é un bo exemplo de moeda supranacional exitosa xurdida da unión de nacións con linguas, culturas e economías diferentes.[25]
Ademais da idea dunha única moeda mundial soa, tamén se suxiriron algunhas propostas de que no mundo coexistan diversas moedas globais que interactúen nun sistema de mercado singular. A aparición e a evolución das moedas globais dixitais que son propiedade de empresas privadas fai pensar que diversas moedas globais poidan ofrecer formatos máis amplos para o comercio á medida que se van expandindo e gañando aceptación.[26]
A cadea de bloques ofrece a posibilidade de que un sistema descentralizado que funcione cunha mínima intervención humana poida eliminar as discusións sobre quen debería administrar un hipotético banco central global. Bitcoin é ata agora a candidata máis clara para ocupar este lugar.[27][28]