| Andrés Barbero | |
| Téra teñõikua | Andrés Barbero |
| Teñõi | 28 de julio de 1877 Asunción, Paraguay |
| Mano | 14 de febrero de 1951 Paraguay, Paraguái |
| Nacionalidad | Paraguái |
Andrés Barbero ha'e akue tembikuaatyhára ha humanista paraguayo.
Pytaguakuéra Juan Barbero ha Carolina Crosa (piamonteses) oguahẽvo Paraguáipe opa ramo jave Guerra de la Triple Alianza, omenda hikuái Paraguaýpe ary 1871-pe. Oguereko hikuái po mitã. Mbohapyha pegua ombohéra Andrés José Camilo. Karai Juan Barbero omba'apo oga'apópe hetaiterei oĩ rupi oñembyaipava'ekue ñorairõ guasu aja. Péicha ombyaty heta pirapire ha ojogua yvy távape ha avei okaraháre. Ary 1910 ojogua peteĩ óga guasu hepýva oĩva tape España ári ohóva pe ojeheróva vías del ferrocarril peve, ko'ãga tape Gondra hérava.
Andrés Barbero heñói Paraguaýpe pe mokõipa poapy ary 1877-pe. Omohu'ã imba'ekuaa “farmacia”ary 1898-pe ha upéi Medicina omohu'ã ary 1903-pe, ha'eva'ekue pohanohára oĩva'ekue oñepyrũrõ guare tetã Paraguáipe ñemoarandu kóva rehegua. Oĩ porã rupi pirapire reheguápe oñepyrũ oporombo'e, péicha oike Colegio Nacional-pe ha upéi Facultad de Medicina-pe, ombo'e Física Médica, Fisiología ha Histología.
Oñepyrũ ohapykuere reka mba'ekuaa karaikuéra katupyry ndive, Emilio Hassler ha Guillermo Tell Bertoni, upéi oike avei hetãgua Teodoro Rojas. Ko'ãva ndive omoñepyrũ pe hérava Sociedad Científica del Paraguay. Ojaiterei rupi Botánica rehe ogueraha chupe Museo de Historia Natural-pe, pépe iviruetépe oguenohẽ pe Revista Científica del Paraguay. Omehẽ pirapire umi ha'evoi omoñepyrũva tembiapo ha ompu'ãva ijyvýpe voi: péicha oĩ Cruz Roja, Instituto del Cáncer, Sociedad Científica, peteĩ tasyo mitãme guarã ha avei tesáre oñangarekóva.
Omopuã peteĩ óga guasu yvate tape España ha Mompox-pe, oĩ hagua upépe umi hérava instituciones científicas, ko'ápe oĩmba Fundación Barbero poguýpe. Ko tendápe oĩ Museo de Ciencias Naturales, ko'ãga hérava Museo ha Biblioteca Andrés Barbero.
Ary 1940 guive oĩ ambue tenda: Sociedad Indigenista del Paraguay, Sociedad Etnográfica del Paraguay, Instituto Paraguayo de Investigaciones Históricas, ko'águi osẽ upe rire Academia Paraguaya de la Historia ha avei Sociedad de Cultura Guaraní.
Ary 1941 oñeme'ẽ chupe condecoración de la Orden Nacional del Mérito en el grado de Gran Oficial.
Andrés Barbero oguenohẽ itúvagui mba'apo rayhu ha avei mba'eichaitépa oñangarekova'erã pirapirére.
Karai guasu Andrés Barbero omenda'ỹre ha avei ita'ýra'ỹre omano parundy jakõi ary 1951 jave. Tendota Paraguái pegua ome'ẽ ñembyasy guasu (duelo nacional) oñeñotyha árape. Ijoyke'ykuéra ome'ẽmbaite pirapire ha oguerekova'ekue Fundación La Piedad-pe, ojejapova'ekue hérape. Kóva ko tenda omba'apo ojeheja hagua oĩ haguéicha karai Barbero oikoverõ guaréicha, heta tapicha katupyry opyta omba'po ombojerovia ha omoambue hagua heta mba'e porã oikova'ekue ha omyatyrõve hagua avei tavaygua reko ha imba'ekuaa rehegua, imandu'ávo hikuái karai marangatu ha imba'ehechakuaáva, omoñpyrũva'ekue tembiapo. Oñuguaitĩvo tape guasu Artigas ha Brasil Paraguay pegua oĩ peteĩ oporomomandu'áva mba'éichapa tuicha karai Andrés Barbero rembiapokue.