Ռոմուալդաս Մարցինկուս

Ռոմուալդաս Մարցինկուս լիտ.՝ Romualdas Marcinkus
Ծնվել է	հուլիսի 22, 1907(1907-07-22)
Ծննդավայր	Յուրբարկաս
Մահացել է	մարտի 29, 1944(1944-03-29) (36 տարեկան)
Մահվան վայր	Պրուսցե, Gmina Rogoźno, Oborniki County, Greater Poland Voivodeship, Լեհաստան
Գերեզման	Պոզնան
Քաղաքացիություն	Լիտվա
Մասնագիտություն	ֆուտբոլիստ, օդաչու և ֆուտբոլային մարզիչ
Պարգևներ և մրցանակներ	Mentioned in Despatches? [1]
Romualdas Marcinkus Վիքիպահեստում

Ռոմուալդաս Մարցինկուս (լիտ.՝ Romualdas Marcinkus, հուլիսի 22, 1907(1907-07-22), Յուրբարկաս - մարտի 29, 1944(1944-03-29), Պրուսցե, Gmina Rogoźno, Oborniki County, Greater Poland Voivodeship, Լեհաստան), լիտվացի օդաչու և ֆուտբոլիստ։

Կենսագրություն

Վաղ տարիներ

Ռոմուալդաս Մարցինկուսը ծնվել է 1907 թվականին 22-ին Լիտվիայի Յուրբուրգ (ներկայում՝ Յուրբարկաս) փոքրիկ քաղաքում։ Դաստիարակվել է հիմնականում մոր կողմից, քանի որ հայրը ծառայել է ոստիկանությունում և իր ժամանակի մեծ մասը անցկացրել է ընտանիքից հեռու։ Քանի որ Ռոմուալդաս Մարցինկուսը հասակ է առել բազմազգ միջավայրում, մայրենի լեզվից բացի նա իմացել է նաև գերմաներեն, ռուսերեն և լեհերեն^[2]։

Ռազմական կարիերա

Ծառայելով թագավորական ռազամաօդային ուժերում՝ Ռոմուալդաս Մարցինկուսը կռվել է «Hawker Hurricane» ինքնաթիռով

1926 թվականին Ռոմուալդաս Մարցինկուսը դարձել է սպայական ազգային ակադեմիայի կուրսանտ։ Երեք տարի անց նա ավարտել է ակադեմիան՝ ստանալով ցամաքային զորքերի երկրորդ լեյտենանտի աստիճան։ 1932 թվականին Մարցինկուսը սկսել է սովորել սպայական օդաչուական ուսումնարանում, որն ավարտելուց հետո ստացել է երկրորդ օդաչուի պաշտոն։ Երկու տարի անց նա մասնակցել է Եվրոպայի վրայով կատարված թռիչքին, որի ժամանակ լիտվացի օդաչուները այցելել են եվրոպական 12 մայրաքաղաքներ։

Ռոմուալդաս Մարցինկուսը չի ընդունել Լիտվիայի միացումը ԽՍՀՄ-ին և 1939 թվականին մեկնել է Ֆրանսիա, որտեղ շարունակել է ռազմական օդաչուի իր կարիերան։ Ֆրանսիայի կապիտուլյացիայից հետո Ռոմուալդաս մրցինկուս ոչ մեծ նավակով հեռացել է Մալթա և ծառայության անցել Մեծ Բրիտանիայի թագավորական ռզամաօդյին ուժերում՝ դառնալով այդ ուժերում ծառայող միակ լիտվացին^[3]։ Հայտնի է որ գիշերային ռմբարկուների դեմ մարտեր մղելիս Մարցինկուսը խփել է առնվազն մեկ գերմանական ինքնաթիռ։ 1942 թվականի փետրվարի 12-ին Մարցինկուսի ինքնաթիռը խփվել է, և նա գերի է ընկել։ Ռազմագերիների «Շտալագ Լուֆթ III» ճամբարում գտնվելու ժամանակ Մարցինկուսը դարձել է գաղտնի կազմակերպության ակտիվ անդամ։ Այդ կազմակերպությունը 1944 թվականին մարտի 24-ի լույս 25-ի գիշերը կազմակերպել է փախուստ ճանբարից։ Մի քանի օր անց լիտվացի օդաչուն բռնվել է և փախուստի մասնակից 49 այլ անձանց հետ, գնդակահարվել Ադոլֆ Հիտլերի հրամանով^[2]։ Ռազմագերիների զանգվածային փախուստը, որին մասնակցել է Մարցինկուսը, ընկած է 1963 թվականին նկարահանված «Մեծ փախուստ» ամերիկյան ֆիլմի սյուժեի հիմքում։

Մարզական կարիեռա

Որպես ֆուտբոլիստ Ռոմուալդաս Մարցինկուսը խաղացել է «ԼՖԼՍ Կաունաս» ակումբում։ 1927 թվականի հուլիսի 27-ին նա առաջին անգամ խաղադաշտ է դուրս եկել Լիտվայի հավաքականի կազմում (ընկերական խաղ Լատվիայի դեմ)։ Այդ հանդիպման ժամանակ Մարցինկուսը խփել է իր առաջին գոլը հօգուտ Լատվայի հավաքականի, սակայն նրա թիմը պարտվել է 3։ 6 հաշվով^[4]։ 1931 թվականի հունիսի 9-ին Ռոմուալդաս Մարցինկուսը առաջին անգամ խաղին մասնակցել է ավագի թևկապով^[5]։ Հետագայում նա ևս 29 անգամ եղել է հավաքականի ավագ, իսկ հավաքականի կազմում անցկացրել է ընդհանուր առմամբ 41 խաղ (ռեկորդ մինչպատերազմական Լիտվայում) և խփել երկու գոլ։ 1932 թվականից մինչև 1938 թվականը (ընդմիջումներով) Ռոմուալդաս Մարցինկուսը եղել է ազգային հավաքականի գլխավոր մարզիչ։ Հավաքական կազմում ֆուտբոլիստը վերջին անգամ խաղացել է 1938 թվականի մարտի 17-ին Լատվայի դեմ խաղում^[6]։

Ձեռքբերումներ

• Բալթիկայի գավաթակիր (2) -1930, 1935

Վիճակագրություն

Ռոմուալդաս Մարցինկուսի խաղերը Լիտվայի հավաքականի կազմում
№	Ամսաթիվ	Հակառակորդ	Հաշիվ	Մարցինկուսի գոլերը	Մրցություն
1	27 հուլիսի, 1927	Լատվիա	3:6	1	Ընկերական խաղ
2	13 օգոստոսի, 1927	Էստոնիա	0:5	—	Ընկերական խաղ
3	25 հուլիսի, 1928	Լատվիա	0:3	—	Բալթիկայի գավաթ 1928]]
4	26 հուլիսի, 1928	Էստոնիա	0:6	—	Բալթիկայի գավաթ 1928
5	1 , 1928	Լատվիա	1:1	—	Ընկերական խաղ
6	14, 1929	Լատվիա	1:3	—	Բալթիկայի գավաթ 1929
7	15 օգոստոսի, 1929	Էստոնիա	2:5	—	Բալթիկայի գավաթ 1929
8	15 օգոստոսի, 1930	Էստոնիա	2:1	—	Բալթիկայի գավաթ 1930
9	17 օգոստոսի, 1930	Լատվիա	3:3	—	Բալթիկայի գավաթ 1930
10	9 հունիսի, 1931	Էստոնիա	1:4	—	Ընկերական խաղ
11	30 հունիսի, 1931	Լատվիա	2:5	—	Ընկերական խաղ
12	26 օգոստոսի, 1931	Ռումինիա	2:4	—	Ընկերական խաղ
13	30 օգոստոսի, 1931	Էստոնիա	0:2	—	Բալթիկայի գավաթ 1931
14	31 օգոստոսի, 1930	Լատվիա	0:1	—	Բալթիկայի գավաթ 1931
15	6 օգոստոսի, 1932	Էստոնիա	1:0	—	Ընկերական խաղ
16	28 օգոստոսի, 1932	Լատվիա	1:4	—	Բալթիկայի գավաթ 1932
17	29 օգոստոսի, 1932	Էստոնիա	2:1	—	Բալթիկայի գավաթ 1932
18	11 սեպտեմբերի, 1932	Լատվիա	1:0	—	Ընկերական խաղ
19	25 սեպտեմբերի, 1932	Շվեդիա	1:8	—	Ընկերական խաղ
20	12 հունիսի, 1933	Լատվիա	2:6	—	Ընկերական խաղ
21	29 հունիսի, 1933	Շվեդիա	0:2	—	ԱԱ ընտրական փուլ 1934
22	20 հուլիսի, 1933	Էստոնիա	1:2	—	Ընկերական խաղ
23	9 օգոստոսի, 1933	Ֆինլանդիա	2:9	—	Ընկերական խաղ
24	2 սեպտեմբերի, 1933	Էստոնիա	1:1	—	Բալթիկայի գավաթ 1933
25	4 սեպտեմբերի, 1933	Լատվիա	2:2	—	Բալթիկայի գավաթ 1933
26	10 հունիսի, 1934	Լատվիա	2:0	—	Ընկերական խաղ
27	16 օգոստոսի, 1934	Ֆինլանդիա	1:0	—	Ընկերական խաղ
28	9 սեպտեմբերի, 1934	Լատվիա	3:1	—	Ընկերական խաղ
29	30 մայիսի, 1935	Լատվիա	1:6	—	Ընկերական խաղ
30	19 հունիսի, 1935	Էստոնիա	2:2	—	Ընկերական խաղ
31	20 օգոստոսի, 1935	Էստոնիա	2:1	—	Բալթիկայի գավաթ 1935
32	21 օգոստոսի, 1935	Լատվիա	2:2	—	Բալթիկայի գավաթ 1935
33	8 սեպտեմբերի, 1935	Լատվիա	2:2	1	Ընկերական խաղ
34	18 սեպտեմբերի, 1935	Էստոնիա	2:2	—	Ընկերական խաղ
35	14 հունիսի, 1936	Լատվիա	1:5	—	Ընկերական խաղ
36	30 հունիսի, 1936	Էստոնիա	2:0	—	Ընկերական խաղ
37	3 հունիսի, 1937	Էստոնիա	1:2	—	Ընկերական խաղ
38	8 հուլիսի, 1937	Ռումինիա	0:2	—	Ընկերական խաղ
39	29 հուլիսի, 1937	Լատվիա	2:4	—	ԱԱ ընտրական փուլ 1938
40	5 սեպտեմբերի, 1937	Էստոնիա	0:4	—	Բալթիկայի գավաթ 1937
41	17 մայիսի, 1938	Լատվիա	0:2	—	Ընկերական խաղ

Ընդհանուր՝ 41 խաղ, 2 գոլ, 9 հաղթանակ, 8 ոչ-ոքի, 24 պարտություն.

Ծանոթագրություններ

1. Commonwealth War Graves Commission database
2. «Lituanus.org» (անգլերեն) — Аннотация к книге Гражины Свидерските «Капитан Харрикейн». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին.
3. «Allfutbolist.ru» — Биография футболиста. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ օգոստոսի 10-ին.
4. «Eu-football.info» (անգլերեն) — Статистика матча.
5. «Eu-football.info» (անգլերեն) — Эстония — Литва 4:1.
6. «Eu-football.info» (անգլերեն) — Латвия — Литва 2:0.

Արտաքին հղումներ

• Ֆուտբոլիստի էջը Eu-football.info կայքում (անգլ.)
• 22 հուլիսի. Կենսագրությունը Championat.com կայքում Արխիվացված 2014-08-08 Wayback Machine
• Կենսագրությունը Allfutbolist.ru կայքում Արխիվացված 2014-08-10 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոմուալդաս Մարցինկուս» հոդվածին։